Tổng quan về huyện Tuyên Hóa trước sáp nhập
Huyện Tuyên Hóa nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Quảng Bình, đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của khu vực miền Trung Việt Nam. Với diện tích tự nhiên 1.149,41 km², chiếm khoảng 1/7 diện tích toàn tỉnh, huyện có dân số năm 2019 khoảng 77.754 người, đạt mật độ dân số 69 người/km². Dân tộc chủ đạo tại đây là người Kinh, bên cạnh cộng đồng người Chứt, tạo nên sự đa dạng về văn hóa và phong tục tập quán.
Ranh giới hành chính:
- Phía Đông giáp thị xã Ba Đồn và huyện Quảng Trạch
- Phía Tây giáp nước Lào với đường biên giới dài khoảng 8 km
- Phía Nam giáp huyện Bố Trạch và huyện Minh Hóa
- Phía Bắc giáp huyện Hương Khê, huyện Cẩm Xuyên và huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh)

Đơn vị hành chính
Trước khi có các thay đổi về sáp nhập, huyện Tuyên Hóa được tổ chức thành 1 thị trấn và 18 xã. Danh sách đơn vị hành chính huyện Tuyên Hóa bao gồm: Thị trấn Đồng Lê, xã Cao Quảng, xã Châu Hóa, xã Đồng Hóa, xã Đức Hóa, xã Hương Hóa, xã Kim Hóa, xã Lâm Hóa, xã Lê Hóa, xã Mai Hóa, xã Ngư Hóa, xã Phong Hóa, xã Sơn Hóa, xã Tiến Hóa, xã Thạch Hóa, xã Thanh Hóa, xã Thanh Thạch, xã Thuận Hóa, xã Văn Hóa.

Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Tuyên Hóa đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng để hỗ trợ phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Các tuyến giao thông huyết mạch, đặc biệt là các tuyến đường Bắc - Nam, được cải tạo và mở rộng nhằm kết nối thị trấn Đồng Lê với các xã và các huyện lân cận. Hệ thống giao thông nội đô cũng được chú trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa và đi lại của người dân.

Kinh tế
Kinh tế huyện Tuyên Hóa chủ yếu dựa vào lâm nghiệp và nông nghiệp, với lâm nghiệp chiếm vai trò chủ đạo do diện tích đất rừng lớn. Các hoạt động khai thác lâm sản và chế biến gỗ được đẩy mạnh, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân. Trong lĩnh vực nông nghiệp, các sản phẩm chủ lực bao gồm lúa, lạc, ngô, thuốc lá và cây ăn quả, bên cạnh đó là chăn nuôi bò, trâu, dê và ong mật. Những ngành này không chỉ đáp ứng nhu cầu nội địa mà còn góp phần vào xuất khẩu, đặc biệt là các sản phẩm nông sản chất lượng cao.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Đến năm 2030, huyện Tuyên Hóa được định hướng trở thành một trung tâm kinh tế - văn hóa quan trọng của khu vực Tây Bắc Quảng Bình. Theo Quyết định số 1284/QĐ-UBND ngày 10/5/2021 của UBND tỉnh Quảng Bình, quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 đã xác định rõ các chỉ tiêu cụ thể. Tổng diện tích đất tự nhiên của huyện đạt 112.869,40 ha, trong đó đất nông nghiệp chiếm 102.321,25 ha, đất phi nông nghiệp 8.239,30 ha, và đất chưa sử dụng 2.308,85 ha. Kế hoạch chuyển đổi 1.357,18 ha đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp và điều chỉnh 395,53 ha cơ cấu sử dụng đất nông nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển đô thị và công nghiệp.
Tầm nhìn đến năm 2050
Nhìn xa hơn, tầm nhìn đến năm 2050 của huyện Tuyên Hóa hướng tới việc xây dựng một đô thị miền núi hiện đại, kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo tồn bản sắc văn hóa, thiên nhiên. Quy hoạch chung đô thị Đồng Lê và vùng phụ cận đến năm 2035 là nền tảng cho tầm nhìn dài hạn này, với mục tiêu mở rộng không gian đô thị và khai thác tối đa tiềm năng cảnh quan. Các khu vực hồ phía Tây Bắc huyện sẽ được phát triển thành các điểm du lịch sinh thái, kết hợp dịch vụ, ẩm thực và các hoạt động văn hóa. Các khu đất trang trại sinh thái cũng được bố trí để hỗ trợ phát triển nông nghiệp bền vững, đồng thời tạo thêm việc làm và thu nhập cho người dân.