Tổng quan về huyện Tuy Đức trước sáp nhập
Huyện Tuy Đức nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Đắk Nông, là một trong những địa phương có vai trò chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội vùng biên giới. Với diện tích 1.123,27 km², dân số năm 2020 đạt 65.678 người, mật độ trung bình khoảng 58 người/km², Tuy Đức được đánh giá là huyện có không gian phát triển rộng rãi, nhiều tiềm năng về đất đai và tài nguyên.
Địa hình của huyện chủ yếu là đồi núi xen kẽ các dãy cao nguyên, tạo nên cảnh quan đa dạng và thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp cũng như du lịch sinh thái. Khí hậu nơi đây mang đặc trưng của vùng Tây Nguyên, với mùa mưa – nắng rõ rệt, rất phù hợp cho các loại cây công nghiệp dài ngày như cà phê, hồ tiêu, cao su.
Ranh giới hành chính của huyện Tuy Đức trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp huyện Đắk Song
- Phía Tây giáp huyện Bù Gia Mập và huyện Bù Đăng (Bình Phước)
- Phía Nam giáp huyện Đắk R’lấp
- Phía Bắc giáp Campuchia với đường biên giới dài khoảng 42 km
Với vị trí tiếp giáp quốc tế, huyện Tuy Đức không chỉ đóng vai trò quan trọng trong giao lưu thương mại qua biên giới mà còn giữ vị trí trọng yếu trong đảm bảo an ninh quốc phòng khu vực Tây Nguyên.
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, huyện Tuy Đức quản lý 6 đơn vị hành chính cấp xã. Đây là những địa bàn vừa có giá trị nông nghiệp vừa có tiềm năng phát triển dịch vụ – du lịch trong tương lai. Các đơn vị hành chính bao gồm: Xã Đắk Búk So, xã Đắk Ngo, xã Đắk R’Tíh, xã Quảng Tâm, xã Quảng Tân, xã Quảng Trực.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Trong nhiều năm qua, Tuy Đức đã có những bước tiến rõ rệt trong phát triển hạ tầng nhằm nâng cao chất lượng đời sống người dân. Điện lưới quốc gia đã phủ kín các xã, giúp ổn định nguồn điện cho sinh hoạt và sản xuất. Song song đó, các dự án cấp nước sạch được triển khai tại nhiều khu vực, đảm bảo nhu cầu nước sinh hoạt cho hàng nghìn hộ dân, cải thiện điều kiện sống và sức khỏe cộng đồng.
Hệ thống giao thông tại huyện chủ yếu dựa trên đường bộ. Các tuyến liên huyện, liên xã đã được nâng cấp, nhiều tuyến chính được trải nhựa như trục từ trung tâm huyện đến xã Quảng Tâm, Đắk Búk So. Nhờ vậy, việc lưu thông hàng hóa nông sản, đặc biệt là cà phê, tiêu, cao su, trở nên thuận tiện hơn, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương.
Tuy nhiên, do địa hình đồi núi và mùa mưa kéo dài, một số khu vực vùng sâu vẫn gặp khó khăn khi đường đất lầy lội, ảnh hưởng đến sản xuất và sinh hoạt. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc tiếp tục đầu tư, nâng cấp hệ thống hạ tầng giao thông để tạo điều kiện phát triển cân bằng giữa các xã.
Kinh tế
Kinh tế huyện Tuy Đức trước sáp nhập chủ yếu dựa vào nông nghiệp với thế mạnh là các cây công nghiệp dài ngày như cà phê, hồ tiêu, điều, cao su. Đây là nguồn thu nhập chính của đa số hộ dân, góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế toàn huyện. Đặc biệt, diện tích đất đỏ bazan màu mỡ đã tạo điều kiện lý tưởng để phát triển cây cà phê chất lượng cao, sản phẩm được tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.
Ngoài nông nghiệp, huyện còn có tiềm năng khai thác khoáng sản và phát triển lâm nghiệp. Các vùng rừng tự nhiên, khi được quản lý và khai thác hợp lý, không chỉ tạo nguồn thu mà còn góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, giữ gìn đa dạng sinh học. Lâm sản ngoài gỗ, dược liệu và các sản phẩm nông lâm kết hợp cũng đang được chú trọng khai thác.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Trong nông nghiệp, các xã Đắk Búk So và Quảng Tân được quy hoạch trở thành vùng trọng điểm nông nghiệp công nghệ cao, với cây trồng chủ lực là cà phê, hồ tiêu, cây ăn trái. Các mô hình sản xuất theo hướng hữu cơ, tưới tiêu tiết kiệm nước, nông nghiệp thông minh sẽ được áp dụng rộng rãi nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
Ở lĩnh vực công nghiệp, các khu chế biến nông sản được xây dựng tại xã Quảng Tân và Quảng Trực. Những cơ sở này sẽ tạo ra chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất – chế biến – tiêu thụ, gia tăng giá trị xuất khẩu, thu hút lao động và góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
Tầm nhìn đến năm 2050
Huyện cũng đặt trọng tâm vào việc xây dựng đô thị trung tâm Kiến Đức thành khu hành chính – dịch vụ – thương mại hiện đại, kết hợp phát triển các khu dân cư mới, đáp ứng nhu cầu sống ngày càng cao của người dân. Song song đó, việc bảo vệ môi trường, phát triển năng lượng tái tạo, khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên sẽ là kim chỉ nam cho chiến lược dài hạn.
