Tổng quan về huyện Trà Ôn trước sáp nhập
Huyện Trà Ôn nằm ở phía nam của tỉnh Vĩnh Long, là một vùng đất giàu tiềm năng phát triển kinh tế – xã hội nhờ vị trí chiến lược, tài nguyên thiên nhiên phong phú và nền văn hóa đặc sắc. Trước khi có sự điều chỉnh địa giới hành chính, huyện có tổng diện tích tự nhiên khoảng 27.972,1 ha; trong đó, đất nông nghiệp chiếm tới 84,95%, đóng vai trò chủ lực trong sản xuất và sinh kế của người dân. Cơ cấu đất đai của huyện đa dạng với đất phù sa, đất phèn và nhóm đất xáo trộn (lên líp), tạo điều kiện thuận lợi để phát triển các loại cây ăn trái đặc sản, lúa và rau màu.
Địa hình Trà Ôn tương đối bằng phẳng, cao độ dao động từ 0,5 – 0,7m so với mực nước biển. Sự chênh lệch nhỏ về cao trình giúp hệ thống thoát nước và kênh rạch hoạt động hiệu quả, phục vụ tốt cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt. Nguồn nước ngọt dồi dào từ sông Hậu và sông Măng Thít không chỉ giúp huyện duy trì mùa vụ bội thu, mà còn tạo điều kiện phát triển nuôi trồng thủy sản và du lịch sinh thái.
Ranh giới hành chính của huyện trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp huyện Mang Thít và huyện Vũng Liêm
- Phía Tây giáp thị xã Bình Minh và huyện Bình Tân
- Phía Nam giáp huyện Tam Bình
- Phía Bắc giáp huyện Long Hồ và huyện Châu Thành (Đồng Tháp)
Với vị trí thuận lợi, Trà Ôn vừa có thể kết nối nhanh chóng với trung tâm tỉnh Vĩnh Long, vừa gần các đầu mối giao thương lớn như TP. Cần Thơ và TP. Hồ Chí Minh, tạo tiền đề cho sự phát triển toàn diện.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, huyện Trà Ôn được chia thành 1 thị trấn và 12 xã, bao gồm: Thị trấn Trà Ôn (huyện lỵ), xã Hoà Bình, xã Hựu Thành, xã Lục Sĩ Thành, xã Nhơn Bình, xã Phú Thành, xã Tân Mỹ, xã Thới Hoà, xã Thuận Thới, xã Tích Thiện, xã Trà Côn, xã Vĩnh Xuân, xã Xuân Hiệp.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Trà Ôn đã và đang được đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng nhằm nâng cao chất lượng đời sống người dân và hỗ trợ phát triển kinh tế. Nhiều công trình trọng điểm đã được triển khai, đặc biệt là tại hai xã Trà Côn và Tân Mỹ, với tổng vốn đầu tư hơn 38 tỷ đồng từ chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội.
Một số công trình tiêu biểu: tuyến đường lót đá từ đê bao Trà Ngoa đến Chùa Mới (xã Trà Côn), tuyến lót đá từ cầu chùa Cần Thay đến xóm nhà Đông (xã Tân Mỹ), đường từ cầu 5 Ninh đến cầu Tân Mỹ và tuyến từ cầu Mỹ An đến cầu 5 Nghiêm. Những công trình này không chỉ cải thiện giao thông nông thôn, mà còn mở ra cơ hội giao thương, kết nối hàng hóa từ các vùng sản xuất đến thị trường tiêu thụ.
Ngoài đường bộ, sông Hậu và sông Măng Thít đóng vai trò huyết mạch trong vận tải thủy, giúp hàng hóa dễ dàng tiếp cận các trung tâm kinh tế lớn. Hệ thống điện, nước, trường học, trạm y tế cũng được đầu tư đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân sinh hoạt và sản xuất.
Kinh tế
Kinh tế huyện Trà Ôn trước sáp nhập phát triển dựa trên ba trụ cột chính: nông nghiệp, công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp và thương mại – dịch vụ. Trong quý I năm 2024, huyện đã hoàn tất thu hoạch vụ lúa Đông Xuân trên diện tích 1.429,19 ha, năng suất đạt 6,6 tấn/ha, vượt 10% so với kế hoạch. Sản lượng lúa đạt 9.432,65 tấn, góp phần bảo đảm an ninh lương thực và tạo nguồn thu ổn định cho nông dân.
Bên cạnh đó, diện tích lúa Hè Thu đã xuống giống 1.406,89 ha, với các trà lúa đang phát triển đồng đều. Công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp đạt giá trị sản xuất 86,791 tỷ đồng, tăng 5,93% so với cùng kỳ năm trước. Thương mại – dịch vụ cũng tăng trưởng tích cực với tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ xã hội đạt 1.327,131 tỷ đồng.
Văn hóa, lễ hội và du lịch
Trà Ôn là vùng đất giàu bản sắc văn hóa, với nhiều lễ hội truyền thống và địa điểm du lịch mang đậm dấu ấn vùng sông nước Nam Bộ. Lễ hội Ok Om Bok của đồng bào Khmer tại xã Trà Côn là một trong những sự kiện đặc sắc, thu hút đông đảo người dân và du khách mỗi năm. Đây là dịp để tạ ơn thần Mặt Trăng, cầu cho mùa màng bội thu, đồng thời thể hiện nét đẹp đoàn kết của cộng đồng.
Ngoài ra, huyện còn nổi tiếng với chợ nổi Trà Ôn, nơi các ghe thuyền tụ họp buôn bán nông sản, tạo nên một bức tranh sinh động về cuộc sống thương hồ. Các di tích lịch sử – văn hóa như chùa Khmer Nam tông ở Trà Côn hay đình Tích Thiện cũng là những điểm đến hấp dẫn, vừa mang giá trị tinh thần, vừa có tiềm năng phát triển du lịch tâm linh.
Du lịch sinh thái là thế mạnh khác của Trà Ôn, nhờ hệ thống sông Hậu, sông Măng Thít và vườn cây ăn trái trù phú. Du khách có thể trải nghiệm hái trái cây tại vườn, tham gia các hoạt động chèo xuồng, thưởng thức ẩm thực dân dã như cá lóc nướng trui, bánh xèo hến, canh chua bông điên điển… Những trải nghiệm này vừa góp phần gìn giữ văn hóa địa phương, vừa tạo nguồn thu nhập cho người dân.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Theo quy hoạch được UBND tỉnh Vĩnh Long phê duyệt, huyện Trà Ôn hướng đến mô hình tăng trưởng xanh, kết hợp phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường và bảo tồn văn hóa. Các dự án trọng điểm đang triển khai gồm:
- Khu đô thị Trà Ôn: Nâng cấp hạ tầng hiện hữu, phát triển các khu dân cư mới, trung tâm thương mại, chợ truyền thống cải tạo, và không gian cây xanh ven sông.
- Cụm công nghiệp Mỹ Lợi (50 ha, xã Thiện Mỹ): Vốn đầu tư 325 tỷ đồng, tập trung vào công nghiệp chế biến nông sản và tiểu thủ công nghiệp, tạo việc làm cho hàng ngàn lao động.
- Hạ tầng giao thông: Cải tạo Quốc lộ 54 thành trục nhà phố – dịch vụ, mở rộng đường Thống Chế Điều Bát, phát triển các tuyến ven sông Hậu và sông Măng Thít để kết hợp vận tải và du lịch.
- Nông nghiệp công nghệ cao: Xây dựng vùng sản xuất lúa – rau màu kết hợp nuôi trồng thủy sản sạch, tăng diện tích cây ăn trái đặc sản.
Đến năm 2030, diện tích đất xây dựng đô thị dự kiến 670 ha, phần còn lại vẫn duy trì nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, bảo đảm vừa phát triển đô thị, vừa giữ gìn thế mạnh sản xuất.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Trà Ôn
Tầm nhìn đến năm 2050
Huyện Trà Ôn đặt mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế – dịch vụ – du lịch phía nam tỉnh Vĩnh Long, đóng vai trò kết nối quan trọng giữa Cần Thơ và các huyện lân cận. Tầm nhìn này bao gồm:
- Hoàn thiện hệ thống đô thị hiện đại: Khu đô thị Trà Ôn mở rộng với đầy đủ tiện ích, kết nối đồng bộ bằng đường bộ và đường thủy.
- Phát triển mạnh du lịch sinh thái và văn hóa: Biến các làng nghề, lễ hội, chợ nổi thành sản phẩm du lịch đặc trưng, thu hút khách trong và ngoài nước.
- Hạ tầng giao thông hoàn chỉnh: Quốc lộ 54 trở thành trục thương mại – dịch vụ chính; các tuyến ven sông được nâng cấp thành hành lang du lịch và logistics.
- Nông nghiệp xanh – thông minh: Toàn bộ sản xuất nông nghiệp áp dụng công nghệ cao, sử dụng năng lượng tái tạo, bảo đảm an toàn thực phẩm và xuất khẩu bền vững.
Đến năm 2050, Trà Ôn không chỉ là vùng sản xuất nông sản chất lượng cao, mà còn là điểm đến du lịch sông nước – văn hóa hàng đầu khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, góp phần nâng cao vị thế của tỉnh Vĩnh Long trên bản đồ kinh tế Việt Nam.
