Tổng quan về Thành phố Hoà Bình
Thành phố Hòa Bình là trung tâm chính trị – hành chính – kinh tế – văn hoá của tỉnh Hòa Bình, nằm bên bờ sông Đà, cách thủ đô Hà Nội khoảng 73 km về phía tây bắc. Thành phố giữ vai trò quan trọng trong vùng Tây Bắc – kết nối đồng bằng sông Hồng với miền núi phía Tây, đặc biệt là điểm đầu tư – du lịch – giao thông chiến lược với hệ thống thủy điện lớn và văn hoá dân tộc đa dạng.
- Diện tích tự nhiên khoảng 348,65 km²
- Dân số (năm 2019) khoảng 135.718 người; đến năm 2024 ước đạt 181.448 người, mật độ khoảng 520 người/km².
Vị trí địa lý & tiếp giáp
-
Phía đông giáp huyện Kim Bôi và Lương Sơn
-
Phía tây giáp huyện Đà Bắc và huyện Thanh Sơn (Phú Thọ)
-
Phía nam giáp huyện Cao Phong
- Phía bắc giáp huyện Ba Vì và Thạch Thất thuộc thành phố Hà Nội
Đơn vị hành chính
Thành phố Hòa Bình có 19 đơn vị cấp xã gồm:
- 12 phường: Dân Chủ, Đồng Tiến, Hữu Nghị, Kỳ Sơn, Phương Lâm, Quỳnh Lâm, Tân Hòa, Tân Thịnh, Thái Bình, Thịnh Lang, Thống Nhất, Trung Minh
- 7 xã: Độc Lập, Hòa Bình (xã), Hợp Thành, Mông Hóa, Quang Tiến, Thịnh Minh, Yên Mông
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
- Giao thông: Quốc lộ 6 xuyên qua trung tâm thành phố; các tuyến đường nội thành được hiện đại hóa, hệ thống đường ven sông phát triển du lịch và giao thương
- Thủy điện Hòa Bình: Nằm trên địa bàn phường Phương Lâm – Tân Thịnh, có công suất 1.920 MW (sẽ tăng lên 2.400 MW vào 2024), tạo hồ chứa rộng 224 km² và mang lại hiệu quả kinh tế – phòng chống lũ cho vùng đồng bằng sông Hồng
- Dịch vụ xã hội – đô thị: Đô thị loại II được Chính phủ công nhận từ tháng 1/2025; tỷ lệ hộ dân dùng nước sạch, nhà kiên cố, chiếu sáng đường phố đều đạt gần 100%; hạ tầng số hoá hành chính nổi bật với tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến toàn trình ~49%.
Kinh tế
- Công nghiệp – xây dựng – chế biến: Nhiều cụm công nghiệp như Bờ Trái Sông Đà, Yên Quang, Bình Phú được xây dựng và lấp đầy; tổng diện tích quy hoạch khoảng 463 ha, cụm Tiên Tiến đã lấp đầy trên 67% tổng diện tích
- Thương mại – dịch vụ: Thành phố là trung tâm giao dịch nông sản, dịch vụ logistics vùng Tây Bắc; du lịch ven sông, homestay đô thị, dịch vụ lưu trú tăng mạnh
- Nông – lâm nghiệp đô thị: Một số xã ngoại thành (như Thịnh Minh, Yên Mông) phát triển vườn cây ăn quả, nông nghiệp đô thị góp phần tạo cảnh quan và sản phẩm đặc trưng.
Khu công nghiệp/ Làng nghề truyền thống
- Các cụm công nghiệp chính: Bờ Trái Sông Đà, Yên Quang, Bình Phú, Tiên Tiến… phục vụ chế biến nông sản, cơ khí, vật liệu xây dựng, điện tử; tổng diện tích dự kiến 408 ha đến năm 2030
- Làng nghề truyền thống: Dệt truyền thống của dân tộc Mường, chế biến rượu cần, thủ công tre mây, làng nghề chế biến nông sản… vừa phục vụ thị trường nội thành vừa đóng góp du lịch bản địa
Di tích – Lễ hội
Di tích lịch sử – văn hóa:
- Nhà máy thủy điện Hòa Bình biểu tượng kỹ thuật và chiến lược quốc gia
- Di tích đập và hồ nước, tượng đài Bác Hồ trên đồi Tượng (Tượng Hill) nhìn ra lòng hồ
Lễ hội dân tộc: Nhiều lễ hội dân tộc Mường, Thái, Dao được tổ chức quanh vùng Thịnh Minh, vùng ngoại thành; như lễ mừng nông vụ, múa xòe, hát đối đáp…
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Hoàn thiện hệ thống giao thông đô thị – ven sông và kết nối vùng Tây Bắc
- Phát triển cụm công nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt trong chế biến nông sản và công nghiệp phụ trợ
- Chuẩn hoá đô thị loại II, nâng cao dịch vụ công và quản lý đô thị thông minh
- Xây dựng du lịch đô thị kết hợp du lịch sinh thái – văn hóa dân tộc nhân vùng lòng hồ
Xem thêm: Bản đồ quy hoạch Thành phố Hòa Bình
Tầm nhìn đến năm 2050
- Thành phố Hòa Bình trở thành đô thị trực thuộc tỉnh Phú Thọ (sau sáp nhập tỉnh), là trung tâm giao thông – du lịch – văn hóa vùng Tây Bắc
- Phát triển mô hình kinh tế xanh – đa ngành: Năng lượng sạch, du lịch, dịch vụ, công nghiệp nhỏ và nông nghiệp đô thị
- Duy trì bản sắc văn hóa dân tộc Mường – Dao – Thái thông qua lễ hội, làng nghề, di tích được khai thác bền vững
- Hạ tầng xã hội hoàn chỉnh, đô thị thân thiện môi trường và tỉ lệ hộ nghèo giảm xuống dưới 1%
