Bản đồ hành chính huyện Tân Uyên, Lai Châu trước sáp nhập

Mục lục

Tổng quan về huyện Tân Uyên

Huyện Tân Uyên là một huyện miền núi thuộc tỉnh Lai Châu, được thành lập năm 2008 trên cơ sở chia tách từ phía nam huyện Than Uyên. Đây là địa bàn có vai trò quan trọng trong phát triển nông – lâm nghiệp, bảo tồn văn hóa dân tộc và phát triển du lịch sinh thái cộng đồng vùng cao.
Diện tích khoảng 903,27 km²
Dân số (2019) khoảng 58.104 người, mật độ dân số trung bình khoảng 64 người/km²

Vị trí địa lý và tiếp giáp

Huyện Tân Uyên có vị trí địa lý thuận lợi trong mạng lưới kết nối các huyện vùng Tây Bắc, cụ thể:

Phía Bắc giáp huyện Tam Đường
Phía Đông giáp thị xã Sa Pa và huyện Văn Bàn (Lào Cai)
Phía Nam giáp huyện Than Uyên (Lai Châu) và huyện Quỳnh Nhai (Sơn La)
Phía Tây giáp huyện Sìn Hồ

Huyện Tân Uyên có 10 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm:

1 thị trấn: Thị trấn Tân Uyên (là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế của huyện)
9 xã: Mường Khoa, Phúc Khoa, Nậm Sỏ, Nậm Cần, Thân Thuộc, Trung Đồng, Hố Mít, Pắc Ta và Tà Mít.

Huyện Tân Uyên là vùng núi cao, địa hình dốc và chia cắt, vì vậy hạ tầng phát triển còn hạn chế nhưng đang từng bước được đầu tư.

Giao thông: Huyện được kết nối bởi các tuyến đường tỉnh, đường liên xã, chủ yếu là đường đèo dốc. Tuyến Tỉnh lộ 106, 107 là trục giao thông chính kết nối huyện Tân Uyên với Tam Đường và Than Uyên. Các xã vùng sâu như Tà Mít, Hố Mít, Nậm Cần còn gặp khó khăn về đường sá vào mùa mưa.
Điện – nước – viễn thông: Mạng lưới điện quốc gia đã phủ khắp thị trấn và hầu hết các xã. Tuy nhiên, cấp nước sạch và thông tin viễn thông vẫn cần cải thiện ở nhiều bản vùng sâu.
Giáo dục – y tế: Hệ thống trường học các cấp đã được xây dựng tại trung tâm các xã, có trường bán trú dân nuôi. Y tế tuyến xã có trạm y tế, nhưng thiếu nhân lực và trang thiết bị.

Nền kinh tế huyện chủ yếu dựa vào nông nghiệp và lâm nghiệp. Người dân trồng lúa, ngô, sắn, chè, cây ăn quả và một số cây dược liệu.
Tân Uyên nổi bật với vùng chè Shan Tuyết cổ thụ và một số diện tích trồng chè ôn đới có chất lượng cao.
Chăn nuôi trâu, bò, lợn bản, gà thả vườn quy mô hộ gia đình là nguồn thu nhập chính.
Rừng tự nhiên chiếm diện tích lớn, cung cấp lâm sản và dược liệu quý, đồng thời tạo cảnh quan sinh thái.
Các hoạt động thương mại tập trung tại thị trấn Tân Uyên và các xã ven trục đường chính như Mường Khoa, Phúc Khoa.
Dịch vụ còn hạn chế, chủ yếu phục vụ nhu cầu nội vùng. Một số cửa hàng kinh doanh nông sản địa phương, dịch vụ vận tải, sửa chữa máy móc nông nghiệp đang hình thành.

Tân Uyên là nơi cư trú lâu đời của nhiều dân tộc thiểu số, có nền văn hóa dân gian phong phú, phản ánh qua hệ thống lễ hội và tập tục dân gian:

Lễ hội Gầu Tào (người Mông), tổ chức đầu xuân để cầu an, cầu phúc
Lễ hội mừng cơm mới, lễ hội xuống đồng (người Thái) thể hiện tín ngưỡng nông nghiệp
Các nghi lễ cấp sắc, lễ hội cầu mùa, múa khèn, hát giao duyên… thường được tổ chức tại các bản làng, không quy mô lớn nhưng giàu bản sắc
Không có di tích quốc gia, nhưng có nhiều hang động, suối nguồn, điểm cao tự nhiên có thể phát triển thành điểm du lịch sinh thái kết hợp tìm hiểu văn hóa.

Nâng cấp hạ tầng giao thông liên xã, mở rộng đường kết nối với các huyện Tam Đường, Than Uyên, Sa Pa
Phát triển nông – lâm nghiệp chất lượng cao, ưu tiên cây chè, dược liệu và sản phẩm OCOP vùng cao
Xây dựng mô hình du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm văn hóa dân tộc, tại các bản Mông, Thái, Dao
Khuyến khích các hộ dân phát triển homestay, dịch vụ thủ công – truyền thống, gắn với gìn giữ bản sắc
Tăng cường đầu tư cho giáo dục, y tế, thông tin – viễn thông tại các xã vùng sâu
Giảm nghèo bền vững, nâng cao chất lượng sống cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Hình thành huyện vùng cao có kinh tế nông nghiệp – du lịch bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu
Trở thành trung tâm sản xuất chè, cây dược liệu chất lượng cao của tỉnh Lai Châu
Là điểm du lịch sinh thái – cộng đồng tiêu biểu, bảo tồn văn hóa dân tộc và khai thác cảnh quan tự nhiên
Hoàn thiện cơ sở hạ tầng cơ bản: giao thông, y tế, giáo dục, thông tin – tạo nền tảng thu hút đầu tư dài hạn
Đảm bảo tăng trưởng kinh tế gắn với bảo vệ môi trường và bảo tồn đa dạng văn hóa các dân tộc bản địa.