Tổng quan về huyện Quỳnh Lưu trước sáp nhập
Huyện Quỳnh Lưu là một trong những địa phương tiêu biểu của vùng duyên hải Bắc Trung Bộ, nổi bật với địa hình đa dạng và vị trí chiến lược. Diện tích tự nhiên của huyện đạt 445,1 km², với dân số năm 2019 khoảng 276.259 người, mật độ dân số trung bình 621 người/km². Địa hình huyện trải dài từ vùng đồi núi thấp ở phía Tây đến đồng bằng ven biển ở phía Đông, với bờ biển dài khoảng 20 km, tạo điều kiện thuận lợi cho khai thác thủy sản và du lịch.
Về ranh giới hành chính trước sáp nhập, Quỳnh Lưu có vị trí địa lý chiến lược, kết nối với các khu vực lân cận như sau:
- Phía Bắc giáp thị xã Hoàng Mai và huyện Tĩnh Gia (Thanh Hóa).
- Phía Nam giáp huyện Yên Thành và huyện Diễn Châu.
- Phía Tây giáp huyện Nghĩa Đàn, huyện Tân Kỳ và thị xã Thái Hòa.
- Phía Đông giáp Biển Đông, mở ra tiềm năng lớn cho kinh tế biển và du lịch.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, huyện Quỳnh Lưu có hệ thống hành chính bao gồm 1 thị trấn và 24 xã, đảm bảo quản lý hiệu quả trên toàn lãnh thổ. Các đơn vị này được phân bố hợp lý, từ khu vực trung tâm đô thị hóa tại thị trấn Cầu Giát đến các xã ven biển và nội địa.
Danh sách các đơn vị hành chính bao gồm thị trấn Cầu Giát, xã An Hòa, xã Bình Sơn, xã Minh Lương, xã Ngọc Sơn, xã Phú Nghĩa, xã Quỳnh Bảng, xã Quỳnh Châu, xã Quỳnh Diễn, xã Quỳnh Đôi, xã Quỳnh Giang, xã Quỳnh Hậu, xã Quỳnh Lâm, xã Quỳnh Sơn, xã Quỳnh Tam, xã Quỳnh Tân, xã Quỳnh Thạch, xã Quỳnh Thanh, xã Quỳnh Thắng, xã Quỳnh Văn, xã Quỳnh Yên, xã Tân Sơn, xã Tân Thắng, xã Thuận Long, xã Văn Hải.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Hạ tầng của huyện Quỳnh Lưu trước sáp nhập đã được đầu tư mạnh mẽ, tạo nền tảng cho sự phát triển kinh tế và xã hội. Hệ thống giao thông đường bộ là điểm nhấn, với Quốc lộ 1A chạy qua trung tâm huyện, kết nối thị trấn Cầu Giát với các khu vực lân cận như thành phố Vinh và thị xã Hoàng Mai. Ngoài ra, Quốc lộ 48 và các tỉnh lộ 537A, 537B tạo thành mạng lưới vòng cung, kết nối các xã ven biển và nội địa, hỗ trợ vận chuyển nông sản và thủy sản. Đường cao tốc Nghi Sơn – Diễn Châu, đi qua huyện, đã rút ngắn thời gian di chuyển đến các tỉnh lân cận.
Kinh tế
Nền kinh tế huyện Quỳnh Lưu trước sáp nhập dựa trên ba trụ cột chính: nông nghiệp, ngư nghiệp và công nghiệp nhẹ, với sự chuyển dịch dần sang dịch vụ. Nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn, với sản lượng lúa hơn 150.000 tấn/năm nhờ các giống lúa chất lượng cao và kỹ thuật canh tác hiện đại tại các xã như Quỳnh Đôi, Quỳnh Tân. Các xã miền Tây như Quỳnh Sơn trồng cây công nghiệp như bạch đàn, nhựa thông, đóng góp vào nguồn nguyên liệu xuất khẩu.
Ngư nghiệp là thế mạnh với bờ biển dài 20 km, sản lượng khai thác đạt hơn 30.000 tấn/năm, tập trung tại các xã Quỳnh Bảng, Quỳnh Phương. Các hợp tác xã nuôi tôm thẻ chân trắng xuất khẩu sang EU đã nâng cao giá trị kinh tế, với cảng cá Lạch Quèn và Quỳnh Phương hỗ trợ chế biến. Công nghiệp nhẹ phát triển qua Khu công nghiệp Tân Thắng (435 ha), khởi công năm 2023, thu hút vốn FDI từ các doanh nghiệp Hàn Quốc, Nhật Bản, tạo việc làm cho hơn 5.000 lao động. Dịch vụ, đặc biệt là thương mại và du lịch, đóng góp 25% GRDP, với chợ đầu mối Quỳnh Hưng giao dịch hàng trăm tấn hải sản mỗi ngày.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Đến năm 2030, Quỳnh Lưu hướng tới đô thị hóa mạnh mẽ, với thị trấn Cầu Giát đạt chuẩn đô thị loại III theo Quyết định 1168/QĐ-UBND năm 2022. Các dự án hạ tầng trọng điểm bao gồm mở rộng Quốc lộ 1A, xây dựng đường ven biển dài 15 km và nâng cấp tỉnh lộ 537, tạo mạng lưới giao thông đồng bộ.
Khu công nghiệp Tân Thắng (435 ha), khởi công năm 2023, thu hút vốn 10.000 tỷ đồng từ các tập đoàn như Formosa, dự kiến tạo 20.000 việc làm. Nông nghiệp công nghệ cao được thúc đẩy qua chương trình "Nông thôn mới nâng cao", với mô hình nuôi tôm sinh học tại Quỳnh Phương, tăng sản lượng 30%.
Bản đồ quy hoạch huyện Quỳnh Lưu chi tiết hóa các phân khu đô thị, công nghiệp và du lịch, đảm bảo phát triển bền vững theo Nghị quyết 39-NQ/TW. Những dự án này không chỉ nâng cao chất lượng sống mà còn tạo động lực cho kinh tế vùng.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Quỳnh Lưu
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn đến năm 2050, Quỳnh Lưu hướng tới trở thành vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc Nghệ An, với 6 đô thị loại II-IV và GRDP bình quân đầu người đạt 200 triệu đồng. Dân số dự kiến tăng lên 500.000 người, với sự phát triển của kinh tế số và du lịch bền vững. Khu kinh tế ven biển Quỳnh Lưu (1.000 ha), triển khai từ 2035, sẽ tích hợp cảng nước sâu và đô thị thông minh, thu hút 50.000 tỷ đồng FDI. Công nghiệp chế biến sâu, như Khu công nghiệp Phú Nghĩa (200 ha) chuyên linh kiện điện tử, sẽ chiếm 50% cơ cấu kinh tế.
