Tổng quan về huyện Quản Bạ
- Huyện Quản Bạ nằm ở phía bắc tỉnh Hà Giang, tiếp giáp với Trung Quốc (châu Văn Sơn) phía bắc – tây bắc, giáp huyện Yên Minh ở phía đông, và huyện Vị Xuyên phía nam.
- Diện tích khoảng 553,7 km².
- Dân số năm 2018 có khoảng 56.840 người, gồm ~22 dân tộc, trong đó H’Mông chiếm đa số. Theo cập nhật năm 2024, dân số ~55.146 với mật độ ~102 người/km².
Huyện lỵ là thị trấn Tam Sơn (đô thị loại V), cách thành phố Hà Giang khoảng 46 km theo Quốc lộ 4C.
Đơn vị hành chính
Huyện Quản Bạ gồm 13 đơn vị cấp xã, bao gồm:
- 1 thị trấn: Tam Sơn
- 12 xã: Bát Đại Sơn, Cán Tỷ, Cao Mã Pờ, Đông Hà, Lùng Tám, Nghĩa Thuận, Quản Bạ, Quyết Tiến, Tả Ván, Thái An, Thanh Vân và Tùng Vài
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
- Giao thông bộ: Quốc lộ 4C chạy xuyên huyện qua thị trấn Tam Sơn, là tuyến chính kết nối Hà Giang với vùng cao nguyên đá Đồng Văn. Các xã biên giới còn kết nối thêm đường liên xã đến cửa khẩu Trung Quốc.
- Địa hình & khí hậu: Nằm trên cao nguyên đá vôi Đông Bắc với khí hậu ôn đới mát quanh năm, thường được gọi là “Đà Lạt thu nhỏ”.
- Cảnh quan thiên nhiên: Nổi bật là Núi đôi Quản Bạ (đôi “bầu núi” bên Quốc lộ) – danh thắng địa chất và điểm check‑in nổi tiếng.
Kinh tế
- Nông – lâm – thủy sản: Chủ yếu trồng ngô, quýt, đào, cây chè Shan tuyết; chăn nuôi nhỏ, khai thác gỗ rừng nhất là tại các xã Cao Mã Pờ, Bát Đại Sơn.
- Dịch vụ – du lịch: Nguồn thu đáng kể nhờ du lịch cao nguyên đá, tham quan Núi đôi – hang động – bản làng. Thị trấn Tam Sơn là trung tâm thị trường, dịch vụ, homestay.
- Tiểu thủ công nghiệp: Quy mô nhỏ; các làng nghề như dệt thổ cẩm (xã Lùng Tám), đan lát, ẩm thực truyền thống và hoạt động chợ phiên dân tộc cấp huyện.
Khu công nghiệp và làng nghề
- Huyện chưa có khu công nghiệp tập trung; phát triển làng nghề truyền thống như dệt thổ cẩm dân tộc H’Mông, đan lát bản địa.
- Thị trấn Tam Sơn và xã Đông Hà từng phát triển dịch vụ nông sản, chế biến và tiếp đón du khách.
Di tích và lễ hội
- Núi đôi Quản Bạ – thắng cảnh nổi bật, thường xuất hiện trên bản đồ du lịch Hà Giang.
- Hang Tùng Vài/Khố Mỷ – hang động tự nhiên nổi tiếng ở xã Lùng Tám.
- Làng văn hóa Lùng Tám – nghề dệt và trình diễn trang phục dân tộc, du lịch cộng đồng.
- Chợ phiên Tam Sơn – diễn ra vào chủ nhật hàng tuần; nơi trao đổi văn hóa và thương mại dân tộc; lễ hội truyền thống, tín ngưỡng nhiều sắc tộc.
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Thu nhập bình quân đầu người tăng ít nhất 1,5 lần (so với hiện tại).
- Trên 50 % lao động chuyển sang thu nhập từ dịch vụ – du lịch – tiểu thủ công nghiệp.
- Tối thiểu 60 % số xã đạt chuẩn nông thôn mới cơ bản.
- Khách du lịch nội địa đạt khoảng 150.000 – 200.000 lượt/năm.
- Hộ nghèo giảm dưới 20 %, tạo điều kiện ổn định lâu dài.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch Huyện Quản Bạ
Tầm nhìn đến năm 2050
- Quản Bạ trở thành đô thị sinh thái kiểu mẫu: Thị trấn Tam Sơn phát triển theo hướng xanh – thông minh, cảnh quan cao nguyên đá, du lịch văn minh.
- Kinh tế đa dạng – bền vững: Dịch vụ – du lịch – nông nghiệp sạch – thủ công mỹ nghệ, hỗ trợ đầu tư vào sản phẩm đặc sản bản địa.
- Phát triển du lịch bền vững & văn hóa đậm bản sắc: Các lễ hội dân tộc, nghề truyền thống, trải nghiệm văn hóa sâu rộng hơn.
- Ứng phó linh hoạt biến đổi khí hậu: Kiểm soát xói mòn hàm ếch, bảo vệ rừng – suối – nguồn nước, thích nghi với khí hậu cao nguyên.
- Nguồn nhân lực – văn hóa bản địa: Dân trí cao hơn, y tế – giáo dục tiếp cận khu vực; giữ gìn truyền thống phục vụ phát triển cộng đồng.
Huyện Quản Bạ, với diện tích ~554 km² và ~56.000 dân đa dân tộc, nổi bật với cảnh quan cao nguyên đá và di sản văn hóa. Định hướng đến 2030 và tầm nhìn 2050 định hình Quản Bạ trở thành vùng trọng điểm du lịch văn hóa – sinh thái, đô thị xanh, giữ gìn bản sắc truyền thống, đẩy mạnh kinh tế đa ngành và nâng cao chất lượng sống cho cộng đồng vùng cao biên giới.
