Tổng quan về huyện Phú Tân trước sáp nhập
Huyện Phú Tân là một trong những huyện cù lao đặc biệt của tỉnh An Giang, nằm án ngữ giữa hai con sông lớn là sông Tiền và sông Hậu, thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long. Đặc điểm địa hình này tạo cho Phú Tân một hệ sinh thái sông nước phong phú, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành bản sắc văn hóa – kinh tế của địa phương.
Với diện tích tự nhiên khoảng 307 km² và dân số trên 250.000 người (2023), Phú Tân không chỉ là vựa lúa và thủy sản quan trọng của An Giang, mà còn là trung tâm tôn giáo của đạo Hòa Hảo. Huyện lỵ đặt tại thị trấn Phú Mỹ, vốn là trung tâm hành chính, thương mại và dịch vụ của khu vực.
Vị trí địa lý:
- Phía Đông giáp tỉnh Đồng Tháp qua sông Tiền
- Phía Tây giáp huyện Châu Phú
- Phía Nam giáp huyện Chợ Mới
- Phía Bắc giáp tỉnh Đồng Tháp và Campuchia qua sông Hậu
Điểm đặc biệt của Phú Tân là 100% diện tích thuộc vùng cù lao, giao thông đường thủy giữ vai trò huyết mạch. Người dân nơi đây từ lâu đã gắn bó với nghề nông, đánh bắt và nuôi trồng thủy sản, đồng thời duy trì những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, huyện Phú Tân được chia thành 2 thị trấn và 16 xã: Thị trấn Phú Mỹ, Thị trấn Chợ Vàm, Xã Long Sơn, Xã Long Hòa, Xã Long Hiệp, Xã Phú An, Xã Phú Bình, Xã Phú Hiệp, Xã Phú Hưng, Xã Phú Lâm, Xã Phú Long, Xã Phú Thành, Xã Phú Thạnh, Xã Phú Thọ, Xã Phú Xuân, Xã Tân Hòa, Xã Tân Trung, Xã Hiệp Xương.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Hạ tầng huyện Phú Tân có đặc điểm vừa mang tính nông thôn truyền thống, vừa đang dần chuyển sang đô thị hóa. Hệ thống giao thông chủ yếu dựa trên:
- Đường thủy: Sông Tiền, sông Hậu và các kênh lớn như kênh xáng Long Sơn – Phú Lâm, kênh Ba Răng, kênh Cái Tàu Thượng. Đây là “quốc lộ nước” giúp vận chuyển nông sản, thủy sản đi khắp miền Tây và sang Campuchia.
- Đường bộ: Các tuyến ĐT 954, ĐT 953, ĐT 955 chạy dọc và ngang qua huyện, kết nối với Chợ Mới, Châu Phú và bến phà qua Đồng Tháp. Tuy nhiên, cầu đường vẫn hạn chế, nhiều tuyến nhỏ chỉ phù hợp cho xe máy và xe tải nhẹ
Hạ tầng thương mại tập trung tại thị trấn Phú Mỹ và Chợ Vàm, nơi có các chợ đầu mối lớn chuyên thu mua cá tra, cá basa, lúa gạo. Bên cạnh đó, các công trình công cộng như trường học, trạm y tế, trung tâm văn hóa – thể thao đã được nâng cấp trong chương trình xây dựng nông thôn mới, góp phần cải thiện chất lượng sống.
Một số dự án hạ tầng đáng chú ý: Nâng cấp bến phà Chợ Vàm, mở rộng ĐT 954, xây dựng cầu nối Phú Tân – Châu Phú, và các công trình thủy lợi chống ngập mặn, xâm nhập lũ.
Kinh tế
Kinh tế Phú Tân dựa trên 3 trụ cột chính: nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản và công nghiệp chế biến.
- Nông nghiệp: Huyện là vùng sản xuất lúa chất lượng cao, cung cấp sản lượng lớn cho xuất khẩu. Các giống lúa như OM 5451, Jasmine, Đài Thơm 8 được trồng phổ biến. Ngoài lúa, nông dân còn trồng bắp, rau màu và cây ăn trái như xoài, ổi, chanh.
- Nuôi trồng thủy sản: Nổi tiếng với nuôi cá bè trên sông Tiền và sông Hậu, đặc biệt là cá tra, cá basa. Mô hình này mang lại sản lượng hàng chục ngàn tấn/năm, phần lớn phục vụ chế biến xuất khẩu.
- Công nghiệp chế biến: Tập trung vào chế biến thủy sản, bột cá, dầu cá, xay xát gạo. Cụm công nghiệp Phú Mỹ là trung tâm sản xuất, đóng góp lớn vào giá trị công nghiệp toàn huyện.
Ngoài ra, thương mại – dịch vụ cũng phát triển mạnh ở các thị trấn và khu vực chợ lớn. Hoạt động mua bán vật tư nông nghiệp, thức ăn thủy sản, dịch vụ hậu cần nghề cá đóng vai trò quan trọng.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Theo Quy hoạch sử dụng đất 2021 – 2030, Phú Tân đặt mục tiêu:
- Giữ ổn định diện tích đất nông nghiệp khoảng 80% diện tích tự nhiên.
- Tăng diện tích đất công nghiệp, đặc biệt tại Cụm công nghiệp Phú Mỹ (mở rộng thêm 30 ha).
- Phát triển khu chế biến thủy sản tập trung tại Chợ Vàm, kết hợp dịch vụ hậu cần nghề cá.
- Nâng cấp hạ tầng giao thông, đặc biệt là tuyến ĐT 954, các cầu qua sông và hệ thống thủy lợi chống ngập.
Các dự án nổi bật: Khu du lịch sinh thái tâm linh Phú Mỹ, nâng cấp cảng thủy Chợ Vàm, phát triển vùng lúa chất lượng cao kết hợp du lịch trải nghiệm.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Phú Tân
Tầm nhìn đến năm 2050
- Trở thành trung tâm sản xuất – chế biến thủy sản công nghệ cao hàng đầu An Giang.
- Phát triển mạnh du lịch văn hóa – tâm linh gắn với đạo Hòa Hảo.
- Hoàn thiện mạng lưới giao thông bộ – thủy đồng bộ, rút ngắn thời gian kết nối với Châu Đốc, Long Xuyên, Đồng Tháp.
- Xây dựng vùng nông nghiệp hữu cơ, thích ứng biến đổi khí hậu, bảo vệ nguồn nước và môi trường sinh thái.
