Tổng quan về huyện Ninh Phước trước sáp nhập
Trước khi thực hiện các chủ trương sáp nhập hành chính theo quy hoạch, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận là một trong những địa phương giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Với tổng diện tích 341,6 km² và dân số quy đổi tính đến ngày 31/12/2024 khoảng 165.000 người, mật độ dân số huyện đạt gần 483 người/km², Ninh Phước được xem là khu vực có tiềm năng lớn trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao, kinh tế biển và thương mại – dịch vụ gắn với đô thị hóa.
Về mặt địa lý, Ninh Phước nằm trong vùng đồng bằng ven biển, đất đai phù sa ven sông Dinh và hệ thống hồ đập thủy lợi tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là trồng nho, táo, hành, tỏi và chăn nuôi cừu, dê. Đây cũng là vùng có đông đồng bào Chăm sinh sống, chiếm tỷ lệ đáng kể trong cơ cấu dân cư, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa phong phú, độc đáo của huyện.
Ranh giới hành chính:
- Phía Bắc và Tây Bắc giáp huyện Ninh Sơn
- Phía Đông Bắc giáp thành phố Phan Rang - Tháp Chàm
- Phía Nam và Tây Nam giáp huyện Thuận Nam
- Phía Đông giáp Biển Đông
Đơn vị hành chính
Huyện Ninh Phước có 9 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm thị trấn Phước Dân (huyện lỵ) và 8 xã: An Hải, Phước Hải, Phước Hậu, Phước Hữu, Phước Sơn, Phước Thái, Phước Thuận, Phước Vinh.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Ninh Phước có hệ thống giao thông đường bộ ngày càng hoàn thiện, đóng vai trò kết nối giữa các vùng sản xuất, khu dân cư và trung tâm tỉnh lỵ Phan Rang – Tháp Chàm. Trục giao thông chính là Quốc lộ 1A đi qua các xã An Hải, Phước Thái, Phước Thuận, tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa và đi lại. Bên cạnh đó, tuyến đường sắt Bắc – Nam với ga Tháp Chàm gần địa bàn góp phần hỗ trợ vận chuyển hành khách và hàng hóa. Nhiều tuyến đường tỉnh, liên xã, liên thôn được nâng cấp, nhựa hóa, bê tông hóa, giúp cải thiện giao thương và phục vụ phát triển nông nghiệp, làng nghề.
Kinh tế
Trong những năm gần đây, huyện Ninh Phước nổi lên như một vùng kinh tế trọng điểm của tỉnh Ninh Thuận, đặc biệt trong các lĩnh vực nông nghiệp, chăn nuôi và thương mại – dịch vụ. Với lợi thế về đồng bằng ven biển kết hợp hệ thống thủy lợi, huyện có diện tích gieo trồng lúa khá lớn, đồng thời là địa phương nổi tiếng với giống nho, táo và hành – tỏi đặc sản. Diện tích nho toàn huyện đạt hàng nghìn ha, chiếm tỷ trọng lớn trong sản lượng nho cả tỉnh, mang lại thu nhập ổn định và gắn liền với thương hiệu “Nho Ninh Thuận” trên thị trường trong và ngoài nước.
Lĩnh vực chăn nuôi cũng đạt nhiều kết quả nổi bật, với tổng đàn gia súc lớn của tỉnh tập trung ở Ninh Phước. Đặc biệt, đàn cừu – biểu tượng đặc trưng của Ninh Thuận – được chăn thả chủ yếu tại các xã Phước Hữu, An Hải, Phước Thái…, vừa phục vụ nhu cầu thị trường, vừa trở thành sản phẩm du lịch độc đáo. Song song đó, đàn dê, bò cũng tăng trưởng ổn định, nhiều hộ đã áp dụn g mô hình chăn nuôi tập trung gắn với an toàn sinh học và liên kết tiêu thụ sản phẩm.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Giai đoạn đến năm 2030, huyện Ninh Phước tập trung vào mục tiêu phát triển kinh tế toàn diện theo hướng xanh – bền vững – gắn với bản sắc văn hóa Chăm. Một số định hướng lớn:
Nông nghiệp công nghệ cao và bền vững
- Phát triển vùng chuyên canh nho, táo, hành – tỏi chất lượng cao gắn với chỉ dẫn địa lý.
- Mở rộng mô hình chăn nuôi gia súc (cừu, dê, bò) tập trung, áp dụng quy trình an toàn sinh học.
- Đẩy mạnh liên kết “4 nhà” (nhà nông – nhà doanh nghiệp – nhà khoa học – Nhà nước) trong sản xuất và tiêu thụ nông sản.
Công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp
- Tập trung phát triển các cụm công nghiệp gắn với chế biến nông sản, sản xuất hàng tiêu dùng và tiểu thủ công nghiệp.
- Bảo tồn, phát huy làng nghề truyền thống (gốm Bàu Trúc, dệt Mỹ Nghiệp) gắn với đổi mới mẫu mã, nâng cao giá trị thương hiệu.
Thương mại – dịch vụ – du lịch
- Xây dựng thị trấn Phước Dân thành trung tâm thương mại – dịch vụ của huyện.
- Phát triển du lịch cộng đồng gắn với văn hóa Chăm, cảnh quan đồng cừu, làng nghề truyền thống và hệ sinh thái ven biển.
Hạ tầng – đô thị
- Hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông để kết nối với thành phố Phan Rang – Tháp Chàm và các vùng kinh tế trọng điểm của tỉnh.
- Phát triển không gian đô thị Phước Dân theo hướng văn minh, hiện đại, xanh và thân thiện với môi trường
Xã hội – văn hóa – môi trường
- Nâng cao chất lượng giáo dục, y tế và phúc lợi xã hội, chú trọng đào tạo nguồn nhân lực trẻ.
- Giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa Chăm gắn với phát triển du lịch bền vững.
Tăng cường các giải pháp bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, nhất là trong nông nghiệp và ven biển.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch Huyện Ninh Phước
Tầm nhìn đến năm 2050
Kinh tế
Hình thành nền kinh tế đa ngành, trong đó nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời), chế biến nông sản và dịch vụ du lịch là các trụ cột chính.
Nông nghiệp ứng dụng công nghệ sinh học, công nghệ số trong sản xuất, quản lý chuỗi giá trị.
Xây dựng Ninh Phước trở thành “thủ phủ nho – cừu của Việt Nam”, có thương hiệu quốc tế.
Đô thị – hạ tầng
Phát triển đô thị Phước Dân thành đô thị loại III, hiện đại, văn minh, có kết nối đồng bộ với thành phố Phan Rang – Tháp Chàm và vùng duyên hải Nam Trung Bộ.
Hệ thống giao thông thông minh, đồng bộ, kết nối quốc tế (cảng, sân bay, đường cao tốc).
Hạ tầng số phủ rộng toàn huyện, hình thành chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.
Văn hóa – xã hội
Ninh Phước trở thành trung tâm văn hóa Chăm của cả nước, với hệ thống bảo tàng, làng nghề truyền thống, lễ hội đặc sắc được bảo tồn và quảng bá quốc tế.
Chất lượng cuộc sống của người dân ngang bằng với các đô thị phát triển trong khu vực.
Hệ thống giáo dục – y tế đạt chuẩn quốc gia, tiếp cận tiêu chuẩn quốc tế.
Môi trường – phát triển bền vững
Xây dựng huyện phát triển xanh, thân thiện môi trường, thích ứng tốt với biến đổi khí hậu.
Sử dụng năng lượng sạch, tái tạo trong hầu hết các lĩnh vực đời sống và sản xuất.
Hình thành vùng sinh thái đặc thù gắn với biển, đồi cát, đồng cừu và văn hóa Chăm để phát triển du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm.
