Tổng quan về huyện Nhà Bè trước sáp nhập
Nhà Bè nằm ở phía Đông Nam của thành phố Hồ Chí Minh, cách trung tâm thành phố khoảng 10 - 15 km theo đường bộ. Nhà Bè có địa hình dạng đồng bằng ven sông, nhiều kênh rạch và bãi bồi ven sông; một số vùng thấp, ven cửa sông có nguy cơ ngập do mưa lớn và tác động triều cường/xâm nhập mặn nên quy hoạch sử dụng đất cần tính hệ số rủi ro thủy văn. Hệ thống sông Soài Rạp, sông Nhà Bè và các rạch nội vùng tạo nên hành lang sinh thái quan trọng vừa để thoát nước vừa cho giao thông thủy. Huyện có diện tích 100,43 km², dân số (2019) là 206.837 người, mật độ dân số đạt 2.060 người/km².
Ranh giới tiếp giáp của huyện trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp huyện Nhơn Trạch (Đồng Nai) qua sông Nhà Bè và huyện Cần Giờ qua sông Soài Rạp
- Phía Tây giáp huyện Bình Chánh
- Phía Nam giáp huyện Cần Giuộc (Long An) và huyện Cần Giờ
- Phía Bắc giáp Quận 7
Huyện nằm án ngữ trên hành lang đường thủy quan trọng từ Biển Đông vào nội đô qua sông Soài Rạp - điều này tạo lợi thế cho các hoạt động cảng biển, logistics và phát triển chuỗi công nghiệp ven cảng.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, huyện có 1 thị trấn và 6 xã. Cụ thể:
- Thị trấn: Nhà Bè
- Các xã: Hiệp Phước, Long Thới, Nhơn Đức, Phú Xuân, Phước Kiển, Phước Lộc.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Trước sáp nhập, giao thông huyện Nhà Bè có tuyến Nguyễn Hữu Thọ là trục quan trọng nối Nhà Bè với Quận 7 và trung tâm thành phố; tuyến Nguyễn Văn Tạo, Lê Văn Lương, Huỳnh Tấn Phát… kết nối các khu dân cư, khu cảng, khu công nghiệp. Đây là các trục được quy hoạch mở rộng để đáp ứng lưu lượng ngày càng tăng. Nhà Bè kết nối trực tiếp với cảng Hiệp Phước là một trong những cụm cảng ven thành phố được phát triển ở khu vực phía Nam, tạo lợi thế cho logistics, xếp dỡ và kho bãi. Quy hoạch khu cảng - công nghiệp đóng vai trò chiến lược trong định hướng phát triển huyện.
Hạ tầng cấp điện, cấp nước, xử lý nước thải đang được đầu tư mở rộng theo các khu đô thị mới và cụm công nghiệp nhưng vẫn tồn tại điểm nghẽn về xử lý nước thải, thoát nước cho một số khu vực cũ và những khu phát triển nhanh. Huyện đã và đang ưu tiên dự án hồ điều hòa, cống thoát nước và trạm xử lý ở các khu trọng yếu.
Hạ tầng y tế cơ sở (trạm y tế xã, bệnh viện tuyến huyện/điểm khám chữa bệnh) phục vụ dân cư; song với tốc độ đô thị hóa và gia tăng dân số cơ học (dân di cư, chuyên gia) nhu cầu y tế chuyên sâu lớn hơn và đòi hỏi đầu tư tiếp tục. Hạ tầng giáo dục từ mầm non đến phổ thông cơ sở có phân bố trên toàn huyện; định hướng phát triển thêm trường nghề, trường chất lượng cao gần các khu công nghiệp/cảng để cung cấp nguồn nhân lực kỹ thuật.
Kinh tế
Nhà Bè đang phát triển theo mô hình kinh tế đa ngành:
- Cảng - logistics - vận tải biển có cảng Hiệp Phước, cảng nội địa ven Soài Rạp.
- Công nghiệp - cụm công nghiệp và kho bãi được quy hoạch ở các khu Hiệp Phước và vùng lân cận.
- Dịch vụ - xây dựng - bất động sản có khu đô thị dọc Nguyễn Hữu Thọ, dự án nhà ở.
- Nông nghiệp ven đô và thủy sản ở các vùng ven sông.
Khu công nghiệp
Khu công nghiệp Hiệp Phước được đầu tư và phát triển bởi Công ty Cổ phần Khu công nghiệp Hiệp Phước. Khu Công nghiệp Hiệp Phước nằm trên địa bàn xã Long Thới và xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè. Chức năng chính đa ngành logistics, cảng biển nội khu, kho bãi, công nghiệp nhẹ và công nghiệp hỗ trợ.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Định hướng của Nhà Bè bám sát Quy hoạch thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 chuyển đổi không gian theo hướng cảng - logistics - đô thị vệ tinh kèm bảo vệ hành lang sông. Các ưu tiên đến năm 2030:
- Hoàn thiện cảng Hiệp Phước và mạng lưới logistics: Nâng công suất, phát triển kho lạnh, trung tâm phân phối kết hợp đường bộ - thủy.
- Phát triển khu đô thị dọc trục Nguyễn Hữu Thọ: Nhà ở, dịch vụ, hạ tầng xã hội để đón dân cư chất lượng cao.
- Cải thiện hệ thống thoát nước và chống ngập: Xây hồ điều hòa, nạo vét kênh rạch, đầu tư trạm bơm để giảm ngập khi mưa lớn và triều.
- Kiểm soát quy hoạch công nghiệp - môi trường: Chỉ phát triển khu công nghiệp/cụm cảng đáp ứng tiêu chuẩn môi trường, khuyến khích công nghiệp hỗ trợ “xanh”.
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, Nhà Bè phấn đấu đạt được các mục tiêu:
- Cảng và logistics Nam Sài Gòn: Nhà Bè là trung tâm cảng - logistics hàng đầu của thành phố với cảng Hiệp Phước phát triển hoàn chỉnh (cầu bến, kho lạnh, trung tâm phân phối), liên kết chặt với đường bộ - đường thủy vùng.
- Đô thị sinh thái ven sông: Phát triển theo hướng đô thị xanh, hành lang sông là vùng công viên - du lịch sinh thái kèm khu dân cư chất lượng; cảng, kho được bố trí trong vùng đệm công nghiệp có tiêu chuẩn môi trường cao.
- Kết hợp logistics và đô thị thông minh: Nhà Bè trở thành đô thị vệ tinh có nền tảng logistics mạnh; áp dụng công nghệ quản lý cảng, giao thông thông minh, giám sát môi trường tự động; phát triển chuỗi cung ứng xanh, tạo việc làm chất lượng cho lao động địa phương.
