Tổng quan về huyện Mường Tè
Huyện Mường Tè nằm ở phía tây bắc tỉnh Lai Châu, là huyện có diện tích lớn nhất tỉnh và từng thuộc top đầu cả nước về quy mô đất đai.
- Diện tích khoảng 2.679,34 km² (chiếm gần 30% tỉnh Lai Châu)
- Dân số khoảng 49.070 người (năm 2018), mật độ khoảng 18 người/km²
- Trung tâm huyện lỵ thị trấn Mường Tè, nằm bên hồ thủy điện Lai Châu, đường quốc lộ nối vùng đồng bằng – vùng cao
Dân cư nơi đây chủ yếu là đồng bào các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, La Hủ, Hà Nhì, Si La, Cống… nơi duy nhất cả nước còn lưu giữ ba dân tộc ít người như La Hủ, Mảng, Cống.
Vị trí địa lý và tiếp giáp
Huyện Mường Tè có vị trí địa lý chiến lược biên giới và liên tỉnh:
- Phía Bắc giáp tỉnh Vân Nam (Trung Quốc)
- Phía Tây và Nam giáp huyện Mường Nhé (tỉnh Điện Biên)
- Phía Đông giáp huyện Nậm Nhùn (tỉnh Lai Châu)
Địa hình đặc thù gồm hai vùng rõ rệt:
- Vùng núi cao (1.000–2.000 m) tại các xã như Pa Ủ, Ka Lăng, Tà Tổng, Mù Cả…
- Vùng đồi thấp và thung lũng (400–1.000 m) tại thị trấn Mường Tè, các xã Bum Nưa, Vàng San, Nậm Khao…
Đơn vị hành chính
Huyện Mường Tè gồm:
- Thị trấn: Mường Tè (huyện lỵ)
- 14 xã: Bum Nưa, Bum Tở, Mường Mô, Mường Tè, Mù Cả, Ka Lăng, Kan Hồ, Nậm Khao, Pa Ủ, Pa Vệ Sử, Tá Bạ, Tà Tổng, Thu Lũm, Vàng San.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
- Quốc lộ QL32, đường liên tỉnh nối thị trấn Mường Tè với các trung tâm như Sìn Hồ, Điện Biên và Nậm Nhùn.
- Hệ thống cấp điện, cấp nước và viễn thông cơ bản phủ đến thị trấn và phần lớn các xã; một số xã vùng sâu còn thiếu sót về hạ tầng công cộng.
- Diện tích rừng nguyên sinh rất lớn, địa hình chia cắt mạnh bởi núi đá và thung lũng sông suối.
- Lòng hồ thủy điện Lai Châu tạo cảnh quan du lịch sinh thái tại thị trấn Mường Tè và các khu phụ cận.
Kinh tế
- Nông – lâm nghiệp: Trồng cây dược liệu (sâm Lai Châu, thảo quả, sa nhân), chè ôn đới, chăn nuôi nhỏ lẻ, khai thác lâm sản rừng bền vững.
- Du lịch sinh thái – văn hóa: Khai thác cảnh quan lòng hồ, bản làng dân tộc, hang động núi đá, chợ phiên vùng cao… đang phát triển dần.
- Thương mại – cộng đồng dân tộc: Thị trấn Mường Tè là trung tâm trao đổi hàng hóa vùng, phát triển homestay và dịch vụ du lịch nội tỉnh.
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Hoàn thiện mạng lưới giao thông liên xã, nâng cấp kết nối vùng sâu đến trung tâm huyện và quốc lộ.
- Phát triển nông – lâm nghiệp chất lượng cao: mở rộng diện tích cây dược liệu, chè, trồng rừng gỗ lớn.
- Khai thác du lịch sinh thái, văn hóa cộng đồng vùng hồ và bản làng dân tộc.
- Hỗ trợ phát triển homestay, làng nghề truyền thống làm du lịch trải nghiệm.
- Nâng cấp trạm y tế, trường học vùng sâu; giảm tỷ lệ hộ nghèo, nâng cao năng lực dân trí địa phương.
Tầm nhìn đến năm 2050
- Mường Tè trở thành điểm đến du lịch sinh thái – văn hóa đặc sắc vùng Tây Bắc, đô thị huyện lỵ phát triển xanh, kết hợp cảnh quan hồ, rừng núi và bản sắc dân tộc.
- Xây dựng đô thị huyện lỵ hiện đại, thân thiện môi trường; đầu tư công nghệ quản lý, hạ tầng kỹ thuật – xã hội đồng bộ.
- Nền kinh tế đa ngành: nông nghiệp đặc sản, du lịch, thương mại và dịch vụ phát triển bền vững.
- Bảo tồn bản sắc dân tộc thiểu số, bảo vệ nguồn rừng tự nhiên, phát triển cộng đồng văn minh năng động.
Với vị trí biên giới, tài nguyên thiên nhiên rộng lớn, văn hóa dân tộc đa dạng và tiềm năng du lịch sinh thái cộng đồng, huyện Mường Tè đang trên lộ trình phát triển toàn diện, kết hợp du lịch – nông nghiệp – dịch vụ để nâng cao đời sống dân cư và bảo tồn môi trường đến năm 2050.
