Tổng quan về huyện Mang Thít trước sáp nhập
Huyện Mang Thít nằm ở phía đông tỉnh Vĩnh Long, thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam, với lợi thế lớn về vị trí địa lý khi tiếp giáp trực tiếp sông Cổ Chiên và sông Mang Thít – hai tuyến thủy lộ huyết mạch của khu vực. Huyện có diện tích tự nhiên rộng, địa hình tương đối bằng phẳng, độ cao trung bình dao động từ 0,6m đến 2,0m.
Đặc điểm địa hình phân hóa rõ rệt: khu vực ven sông Cổ Chiên và sông Mang Thít thường cao hơn, thuận lợi cho trồng cây ăn trái và khai thác nguyên liệu gốm, gạch ngói, trong khi các khu vực trung tâm và phía Tây Bắc có cao trình thấp hơn, phù hợp với trồng lúa và nuôi trồng thủy sản. Hệ thống kênh rạch dày đặc giúp đảm bảo nguồn nước, cải thiện giao thông thủy, đồng thời cung cấp điều kiện cho canh tác quanh năm.
Ranh giới hành chính:
- Phía Đông và phía Bắc giáp huyện Chợ Lách (Bến Tre)
- Phía Tây giáp huyện Long Hồ và huyện Tam Bình
- Phía Nam giáp huyện Vũng Liêm
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, huyện Mang Thít có 12 đơn vị hành chính cấp xã, gồm thị trấn Cái Nhum (huyện lỵ) và 11 xã: An Phước, Bình Phước, Chánh An, Hòa Tịnh, Long Mỹ, Mỹ An, Mỹ Phước, Nhơn Phú, Tân An Hội, Tân Long, Tân Long Hội.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Mang Thít sở hữu hệ thống giao thông kết hợp giữa đường bộ và đường thủy, tạo lợi thế kết nối kinh tế – xã hội. Quốc lộ 53 chạy qua huyện với chiều dài khoảng 8,2 km, cùng các tuyến đường tỉnh 902, 903, 907, 909 dài hơn 50 km, liên kết với các huyện lân cận và trung tâm tỉnh. Ngoài ra, còn có hơn 55 km đường huyện và trên 70 km đường giao thông nông thôn, giúp vận chuyển hàng hóa và đi lại thuận tiện trong cả mùa mưa lẫn mùa nắng.
Giao thông đường thủy của Mang Thít nổi bật với sông Cổ Chiên và sông Mang Thít – hai tuyến chính kết nối toàn huyện với các tỉnh miền Tây và TP. Hồ Chí Minh. Hệ thống hơn 740 km sông vừa và nhỏ không chỉ phục vụ giao thông mà còn là “mạch sống” của ngành thủy sản và nông nghiệp.
Về hạ tầng xã hội, Mang Thít có đầy đủ trường học từ bậc tiểu học đến trung học phổ thông, trong đó nổi bật là Trường THPT Nguyễn Văn Thiệt và Trường THPT Mang Thít. Hệ thống y tế được phân bổ đồng đều với trung tâm y tế huyện và các trạm y tế xã, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cơ bản cho người dân. Huyện cũng đã phổ cập xong trung học cơ sở và đang tiến tới phổ cập trung học phổ thông.
Kinh tế
Kinh tế huyện Mang Thít trước sáp nhập dựa chủ yếu vào nông nghiệp, với thế mạnh trồng lúa nước, cây ăn quả, nuôi trồng thủy sản và nghề thủ công truyền thống. Các vùng nội đồng tập trung sản xuất lúa gạo, trong khi các xã ven sông phát triển cây ăn trái như cam, quýt, bưởi và sầu riêng.
Nghề nuôi cá bè trên sông Mang Thít và sông Cổ Chiên là nguồn thu nhập cao, giúp nhiều hộ gia đình cải thiện đời sống. Đây cũng là một trong những vùng nuôi trồng thủy sản trọng điểm của tỉnh Vĩnh Long.
Bên cạnh nông nghiệp, ngành thủ công nghiệp phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là sản xuất gạch ngói và gốm đỏ – sản phẩm đặc trưng của Mang Thít và cả vùng Tây Nam Bộ. Gốm mỹ nghệ Mang Thít nổi tiếng với màu sắc đỏ đặc trưng, mẫu mã đa dạng, được xuất khẩu sang nhiều nước châu Á và châu Âu. Các lò gạch và lò gốm tập trung nhiều ở xã Mỹ An, Mỹ Phước và Nhơn Phú, tạo việc làm cho hàng ngàn lao động.
Văn hóa và di tích
Huyện Mang Thít không chỉ giàu tiềm năng về kinh tế mà còn sở hữu giá trị văn hóa và di sản lịch sử đặc sắc. Một trong những công trình tiêu biểu là Thánh Tịnh Ngọc Sơn Quang ở xã Tân An Hội – thánh thất của đạo Cao Đài theo phái Tiên Thiên, được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia vào ngày 31/8/1998. Đây là điểm đến tâm linh quan trọng, thu hút đông đảo tín đồ và du khách đến tham quan, tìm hiểu.
Ngoài ra, Mang Thít còn nổi tiếng với làng nghề làm gạch truyền thống – nơi hàng trăm lò gạch đỏ rực rỡ nằm dọc bờ sông, tạo nên khung cảnh vừa mộc mạc vừa hùng vĩ. Đây không chỉ là cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng mà còn là điểm tham quan độc đáo, minh chứng cho sự gắn bó của người dân với nghề truyền thống qua nhiều thế hệ.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Theo Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 được UBND tỉnh Vĩnh Long phê duyệt ngày 06/12/2022, Mang Thít sẽ tập trung phát triển đô thị trung tâm và hạ tầng kinh tế – xã hội. Huyện đặt mục tiêu đạt tiêu chuẩn đô thị loại IV, với nhiều hạng mục đầu tư trọng điểm:
- Phát triển đô thị vùng trung tâm: Nâng cấp thị trấn Cái Nhum thành khu đô thị hiện đại, có đầy đủ tiện ích về giáo dục, y tế, thương mại.
- Hạ tầng giao thông: Cải tạo và mở rộng các tuyến đường tỉnh 902, 907, 903, xây dựng cầu Quới An, nâng cấp đường Hùng Vương và đường huyện 32B.
- Khu công nghiệp: Xây dựng và hoàn thiện KCN Cổ Chiên (200 ha) và KCN An Định (200 ha), thu hút đầu tư vào ngành chế biến nông sản, thủy sản, gốm sứ và vật liệu xây dựng.
- Khu tái định cư An Định: Diện tích 22,18 ha, phục vụ tái định cư và xây dựng nhà ở công nhân, đáp ứng chỗ ở cho khoảng 2.205 người.
Những dự án này sẽ tăng tốc độ đô thị hóa, cải thiện đời sống dân cư và thu hút mạnh mẽ các nguồn lực kinh tế từ bên ngoài.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Mang Thít
Tầm nhìn đến năm 2050
Huyện Mang Thít hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế – văn hóa – du lịch ven sông của tỉnh Vĩnh Long, khai thác tối đa lợi thế sông nước và làng nghề truyền thống.
Định hướng phát triển bao gồm:
- Đô thị ven sông: Xây dựng các khu nghỉ dưỡng, resort, biệt thự ven sông Mang Thít và sông Cổ Chiên, kết hợp với du lịch sinh thái miệt vườn.
- Bảo tồn di sản văn hóa: Duy trì và phát triển các di tích như Thánh Tịnh Ngọc Sơn Quang, làng nghề gạch – gốm, đình làng, chùa cổ; kết hợp đưa vào tour du lịch trải nghiệm.
- Công nghiệp sạch và công nghệ cao: Thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp ít ô nhiễm, ứng dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất nông nghiệp và chế biến thực phẩm.
- Phát triển bền vững: Gắn tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường, quản lý nguồn nước, chống sạt lở và biến đổi khí hậu.
Với tầm nhìn dài hạn này, Mang Thít sẽ trở thành một địa phương vừa hiện đại, năng động vừa giữ được nét văn hóa truyền thống, tạo sức hút cho nhà đầu tư, người dân và du khách.
