Bản đồ hành chính huyện Mai Sơn, Lạng Sơn trước sáp nhập

Mục lục

Tổng quan về huyện Mai Sơn

Mai Sơn có vị trí trung tâm tỉnh, nằm gần khu vực biên giới với Lào, tạo thuận lợi cho giao lưu thương mại lẫn phát triển du lịch vùng.

Vị trí địa lý và tiếp giáp

Huyện Mai Sơn có vị trí chiến lược tiếp giáp các địa bàn:

Huyện Mai Sơn có 22 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm:

1 thị trấn: Hát Lót (huyện lỵ)
21 xã: Chiềng Ban, Chiềng Chung, Chiềng Dong, Chiềng Kheo, Chiềng Mai, Chiềng Mung, Chiềng Nơi, Chiềng Sung, Chiềng Ve, Chiềng Lương, Chiềng Chăn, Cò Nòi, Hát Lót, Mường Bằng, Mường Bon, Nà Bó, Phiêng Pằn, Tà Hộc, Pú Hồng, Nà Ơt, Tà Hộc.

Giao thông: Huyện được kết nối qua Quốc lộ 6 (Hà Nội – Sơn La – Điện Biên), Quốc lộ 37 và các tuyến tỉnh. Trục đường liên xã được bê tông hóa tới tận các bản vùng sâu như Chim Vàn, Pắc Ngà. Nhiều dự án hạ tầng như đường nối Cò Nòi – Hát Lót được xây dựng để phục vụ giao thương và nông nghiệp địa phương.
Điện – nước – viễn thông: Cơ bản phủ sóng toàn huyện, tỷ lệ hộ dân dùng điện lưới cao, nước hợp vệ sinh và viễn thông được phủ đến các xã; một số xã vùng biên cần đầu tư thêm.
Giáo dục – y tế: Vật chất tại thị trấn và trung tâm xã đã được nâng cấp; nhiều bản vùng cao có trường lớp dân nuôi, trạm y tế cơ sở.

Nông – lâm nghiệp: Trồng cây dược liệu, hoa quả (sơn tra, táo rừng), chè ở vùng đất Feralit; chăn nuôi gia súc quy mô hộ gia đình và khai thác lâm sản tự nhiên là điểm chính trong cơ cấu kinh tế nông thôn Mai Sơn.
Du lịch sinh thái – cộng đồng: Mai Sơn là điểm kết nối tour vùng Tây Bắc – như Mai Sơn – Pu Nhi Farm – Mộc Châu, khai thác cảnh quan thiên nhiên núi đá, ruộng bậc thang, mây trời Tà Xùa... tạo tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng nông nghiệp và nghỉ dưỡng thảnh thơi.
Thương mại – dịch vụ: Trung tâm huyện lỵ Hát Lót là đầu mối giao thương nông sản, dịch vụ vật tư nông nghiệp, chợ phiên vùng cao, homestay bản địa đang hình thành.

Chưa có khu công nghiệp lớn; tuy nhiên vùng xã Cò Nòi, Hát Lót đang xây dựng công trình Di tích lịch sử Cây Me thành điểm giáo dục truyền thống – du lịch ~21.000 m², phục vụ phát triển du lịch lịch sử cộng đồng.
Nghề thủ công truyền thống như dệt thổ cẩm, mây tre đan, chế biến chè khô, sản xuất rượu Hang Chú... vẫn duy trì tại các xã đồng bào dân tộc, là nền tảng cho mô hình du lịch tích hợp văn hóa – nghề truyền thống.

Di tích lịch sử Cây Me (thị trấn Hát Lót): nơi tổ chức hội nghị thành lập chi bộ Đảng bộ tỉnh Sơn La đầu tiên năm 1946; đã được tôn tạo và phục vụ du lịch truyền thống văn hóa cách mạng.
Di tích Ngã ba Cò Nòi: điểm giao thông chiến lược lịch sử, hiện là điểm tham quan văn hóa gắn với truyền thống kháng chiến địa phương.
Lễ hội dân tộc vùng cao: do cộng đồng Thái, Mông, Khơ Mú, Xinh Mun... tổ chức như lễ hội Púng Hiéng (Tết Hạ Niên người Dao Tiền), lễ Xên Lẩu Nó (Thái đen Yên Châu – Mai Sơn), nghề làm giấy người Mông; nhiều lễ hội đã được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2025.

Hoàn thiện giao thông liên xã – huyện, kết nối vùng sâu với huyện lỵ và tuyến đường quốc lộ, mở rộng đường nội bản.
Phát triển nông nghiệp chất lượng cao: cây dược liệu, táo rừng, chè, sản phẩm OCOP.
Thúc đẩy du lịch sinh thái – cộng đồng, homestay, trải nghiệm nghề bản địa, giáo dục lịch sử tại Cây Me.
Bảo tồn văn hóa dân tộc, phát triển các lễ hội truyền thống thành sản phẩm du lịch văn hóa.
Nâng cao chất lượng giáo dục – y tế – dịch vụ xã hội tại vùng sâu nhằm giảm nghèo và cải thiện đời sống dân cư.

Mai Sơn trở thành vùng trung tâm phát triển nông nghiệp – du lịch sinh thái – văn hóa vùng Sơn La, đặc biệt khai thác lợi thế địa lý với Lào.
Hình thành mô hình kinh tế xanh – đa ngành: Nông sản – du lịch – giáo dục – dịch vụ, hài hòa giữa phát triển và bảo tồn môi trường.
Cơ sở hạ tầng hoàn thiện: Giao thông, y tế, trường học, viễn thông – phục vụ đời sống nhân dân và thu hút đầu tư.
Vùng bảo tồn văn hóa dân tộc: Nghề truyền thống, lễ hội, di tích trở thành điểm đến văn hóa đa dạng, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho cộng đồng dân tộc thiểu số.