Tổng quan về huyện Lang Chánh
Lang Chánh là một huyện miền núi nằm ở phía Tây tỉnh Thanh Hóa. Lang Chánh có địa hình đa dạng và phức tạp với độ cao tăng dần từ 400 - 500m ở phía Đông, lên tới 700 - 900 m ở phía Tây. Tài nguyên nước rất phong phú với ba con sông lớn là sông Cảy, sông Sạo, sông Âm.
- Tổng diện tích: Khoảng 585,63 km².
- Dân số: Năm 2022 dân số ước đạt 53.647 người.
- Mật độ dân số: Đạt 92 người/km².
- Trung tâm huyện: Thị trấn Lang Chánh.
Vị trí địa lý:
- Phía Đông giáp huyện Ngọc Lặc.
- Phía Tây giáp huyện Quan Sơn và nước Lào.
- Phía Nam giáp huyện Thường Xuân.
- Phía Bắc giáp huyện Bá Thước.
Đơn vị hành chính
Huyện Lang Chánh có 10 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc gồm:
- 1 thị trấn: Lang Chánh.
- 9 xã: Cao Ngọc, Đồng Lương, Giao An, Giao Thiện, Lâm Phú, Tam Văn, Tân Phúc, Trí Nang, Yên Khương.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Giao thông
Huyện Lang Chánh có hệ thống giao thông khá phát triển, với các tuyến đường chính như:
- Quốc lộ 15A: Đây là tuyến giao thông quan trọng nối huyện Lang Chánh với các huyện lân cận và thành phố Thanh Hóa.
- Đường tỉnh lộ: Các tuyến đường tỉnh lộ, như tỉnh lộ 515 nối Lang Chánh với các khu vực khác trong tỉnh, đặc biệt là với các huyện miền núi.
- Đường giao thông nông thôn: Hệ thống đường nông thôn đã được đầu tư mạnh mẽ, giúp người dân dễ dàng vận chuyển hàng hóa, sản phẩm nông sản.
Hạ tầng điện nước
- Cơ sở hạ tầng điện tại Lang Chánh khá phát triển, với hệ thống điện lưới quốc gia đã phủ sóng tới hầu hết các xã trong huyện. Tuy nhiên các khu vực sâu, vùng xa vẫn gặp khó khăn trong việc duy trì nguồn điện ổn định.
- Hệ thống cấp nước sạch tại huyện cũng đã được cải thiện, với các công trình cấp nước sạch tại các xã trung tâm, tuy nhiên vẫn còn một số xã thiếu nước sạch đặc biệt là trong mùa khô.
Hạ tầng viễn thông
Hệ thống viễn thông tại huyện Lang Chánh được phủ sóng đầy đủ, với dịch vụ di động 4G và kết nối internet được cung cấp tại các khu vực trung tâm. Tuy nhiên tại một số xã miền núi, việc kết nối vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Kinh tế
Nông nghiệp
- Lúa gạo: Lang Chánh có diện tích đất trồng lúa lớn, với sản lượng ổn định mỗi năm. Các giống lúa chất lượng cao được trồng trong khu vực này.
- Chè: Chè là một trong những sản phẩm chủ lực của huyện Lang Chánh, đặc biệt là chè Trường Sơn nổi tiếng với chất lượng và hương vị đặc biệt.
- Cam, mía và các cây ăn quả: Lang Chánh cũng phát triển mạnh các cây ăn quả như cam, bưởi, đặc biệt tại các xã như Yên Thắng.
- Lúa nếp: Lang Chánh còn nổi tiếng với các giống lúa nếp đặc sản, phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong và ngoài tỉnh.
Chăn nuôi
Chăn nuôi gia súc, gia cầm cũng phát triển tại huyện Lang Chánh, với các mô hình chăn nuôi tập trung đặc biệt là nuôi lợn, bò và gia cầm.
Công nghiệp chế biến
Các ngành công nghiệp chế biến nông sản đặc biệt là chế biến chè, mía đã phát triển tại huyện. Ngoài ra ngành chế biến gỗ và sản xuất vật liệu xây dựng cũng là những ngành công nghiệp quan trọng tại đây.
Dịch vụ và du lịch
- Du lịch sinh thái: Với cảnh quan thiên nhiên đẹp, huyện Lang Chánh đã khai thác tiềm năng du lịch sinh thái, đặc biệt tại khu vực Pù Luông, rừng Trường Sơn. Đây là những điểm du lịch lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá thiên nhiên.
- Dịch vụ thương mại: Các dịch vụ thương mại đặc biệt là các chợ nông sản và các cơ sở dịch vụ du lịch ngày càng phát triển tại huyện Lang Chánh.
Di tích và lễ hội
Di tích lịch sử
- Khu di tích lịch sử đền thờ Lê Lợi: Đây là một trong những di tích nổi bật của huyện, gắn liền với sự kiện lịch sử quan trọng trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Đền thờ Lê Lợi không chỉ là nơi tưởng nhớ công lao của vị anh hùng dân tộc mà còn là biểu tượng của tinh thần chiến đấu và lòng yêu nước. Khu di tích này thu hút nhiều du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, tìm hiểu về lịch sử đất nước.
- Di tích khảo cổ hang Hạ Long: Nằm tại xã Yên Thắng, hang Hạ Long là một trong những di tích khảo cổ học quan trọng của Lang Chánh. Nơi đây đã được khai quật và tìm thấy nhiều dấu vết của người tiền sử, thể hiện quá trình sinh sống và phát triển của con người từ hàng nghìn năm trước.
Lễ hội
- Lễ hội mừng cơm mới: Là một lễ hội quan trọng của người dân tộc Thái ở Lang Chánh, tổ chức vào dịp mùa gặt. Đây là dịp để người dân tạ ơn trời đất, cầu mong cho mùa màng bội thu và sức khỏe dồi dào. Lễ hội bao gồm các hoạt động như múa xòe, hát đối, thi đấu thể thao dân gian và các trò chơi truyền thống. Lễ hội mừng cơm mới không chỉ có ý nghĩa văn hóa mà còn là dịp để kết nối cộng đồng, gắn kết các thế hệ trong một không khí đầm ấm, vui vẻ.
- Lễ hội Xoè: Là một trong những lễ hội dân gian nổi bật của người dân tộc Thái ở Lang Chánh. Trong lễ hội này, các điệu múa xòe truyền thống sẽ được biểu diễn, thể hiện sự đoàn kết, vui vẻ và sức mạnh cộng đồng. Đây là một trong những lễ hội có quy mô lớn tại huyện, thu hút hàng ngàn du khách mỗi năm, không chỉ từ các vùng trong tỉnh mà còn từ các tỉnh khác.
- Lễ hội mừng Tết Nguyên Đán: Như các cộng đồng dân tộc khác, người dân Lang Chánh tổ chức lễ hội đón Tết Nguyên Đán với các nghi thức cúng tổ tiên, thờ cúng thần linh, cầu mong một năm mới an lành, hạnh phúc. Các hoạt động trong lễ hội này bao gồm các trò chơi dân gian như kéo co, đua thuyền, đánh đu và các cuộc thi thể thao truyền thống.
- Lễ hội Pây Xoè (Lễ hội mùa xuân): Lễ hội này thường được tổ chức vào dịp đầu xuân, đặc biệt là tại các xã vùng cao của huyện Lang Chánh. Đây là dịp để người dân thể hiện lòng biết ơn với thần linh, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Lễ hội này không thể thiếu những điệu múa xòe, cùng các hoạt động sinh hoạt văn hóa như ăn uống, hát múa và giao lưu cộng đồng.
- Lễ hội Cầu mưa: Là một nghi lễ đặc sắc của đồng bào dân tộc Thái, thường được tổ chức vào đầu mùa hè để cầu mong cho một mùa màng bội thu và đủ nước. Trong lễ hội người dân tổ chức các nghi thức cúng thần linh, kêu gọi mưa rơi để duy trì cuộc sống của cây trồng và gia súc.
Định hướng phát triển huyện Lang Chánh đến năm 2030 và tầm nhìn năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Phát triển nông nghiệp công nghệ cao: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông sản, đặc biệt là trong các ngành chè, cam và mía.
- Tăng trưởng kinh tế: Phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân từ 7-8% mỗi năm.
- Phát triển du lịch sinh thái: Tăng cường phát triển các khu du lịch sinh thái tại các khu vực như Pù Luông, Trường Sơn.
- Cải thiện cơ sở hạ tầng: Nâng cấp và mở rộng các tuyến đường giao thông, cung cấp nước sạch và cải thiện các cơ sở hạ tầng viễn thông.
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn đến năm 2050, Lang Chánh sẽ trở thành một huyện phát triển bền vững với nền kinh tế đa dạng và hiện đại đặc biệt trong các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp chế biến và du lịch. Huyện cũng sẽ nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, cải thiện các dịch vụ công cộng và bảo vệ môi trường.
Kết luận
Bản đồ hành chính huyện Lang Chánh không chỉ là công cụ quan trọng trong việc quản lý và phát triển mà còn phản ánh sự kết hợp giữa yếu tố địa lý, kinh tế, văn hóa và du lịch. Huyện Lang Chánh đang đi đúng hướng trong việc khai thác và phát huy tiềm năng của mình để hoàn thành mục tiêu năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
