Tổng quan về huyện Kỳ Anh trước sáp nhập
Huyện Kỳ Anh là huyện ven biển nằm ở phía Đông Nam tỉnh Hà Tĩnh, thuộc vùng Bắc Trung Bộ. Đây là vị trí cửa ngõ kết nối Hà Tĩnh với các tỉnh miền Trung và Nam Bộ, thuận lợi cho giao thương, phát triển giao thông và kinh tế biển. Địa hình của huyện đa dạng, gồm dãy Hoành Sơn, vùng bán sơn địa và bờ biển dài trên 60 km, tạo tiềm năng lớn cho phát triển kinh tế biển và du lịch. Trước khi chia tách để thành lập thị xã Kỳ Anh (năm 2015), huyện có diện tích khoảng 761,62 km², dân số khoảng 120.518 người, với mật độ trung bình 161 người/km².
Huyện có vị trí địa lý tiếp giáp với các địa phương và vùng biển như sau:
- Phía Đông giáp thị xã Kỳ Anh và Biển Đông
- Phía Tây và phía Bắc giáp huyện Cẩm Xuyên
- Phía Nam giáp huyện Quảng Trạch (Quảng Bình)
Đơn vị hành chính
Trước khi thành lập thị xã Kỳ Anh, huyện gồm:
- Thị trấn: Kỳ Đồng (huyện lỵ)
- 19 xã: Kỳ Bắc, Kỳ Châu, Kỳ Giang, Kỳ Hải, Kỳ Khang, Kỳ Lạc, Kỳ Phong, Kỳ Phú, Kỳ Sơn, Kỳ Tân, Kỳ Tây, Kỳ Thọ, Kỳ Thư, Kỳ Thượng, Kỳ Tiến, Kỳ Trung, Kỳ Văn, Kỳ Xuân, Lâm Hợp.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Quốc lộ 1A là tuyến giao thông huyết mạch chạy xuyên qua huyện Kỳ Anh, kết nối với các trung tâm kinh tế – xã hội trong vùng. Tuy nhiên, tình trạng ngập úng tại một số điểm gây khó khăn cho lưu thông và thu hút đầu tư. Vì vậy, tỉnh đã đề xuất dự án nâng cấp đoạn dài 26 km đi qua trung tâm huyện và KKT Vũng Áng, với quy mô 4 làn xe, tổng vốn đầu tư 1.540 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông (đoạn Hà Tĩnh – Quảng Bình) sẽ đi qua địa bàn Kỳ Anh, mở ra cơ hội tăng cường kết nối vùng trong tương lai.
Huyện cũng tập trung phát triển hệ thống đô thị hiện đại, trong đó có các dự án nhà ở thương mại và nhà ở xã hội tại phường Kỳ Trinh, với tổng vốn đầu tư khoảng 7.800 tỷ đồng, nhằm cung cấp quỹ nhà ở và đồng bộ hạ tầng xã hội – thương mại.
Kinh tế
Huyện Kỳ Anh, trước khi tách thành thị xã Kỳ Anh từ năm 2015, là một trong những địa phương có tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng và đa dạng về ngành nghề, với nền tảng kinh tế trải dài từ nông nghiệp cho đến công nghiệp nặng.
- Chuyển dịch cơ cấu kinh tế mạnh mẽ: Giai đoạn 2012–2014, kinh tế huyện tăng trưởng cao: bình quân đạt 23,3%/năm, và năm 2014 đạt 26,5%. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh, với tỷ trọng công nghiệp – xây dựng và thương mại – dịch vụ chiếm trên 87% tổng giá trị sản xuất, nông nghiệp chỉ còn đóng góp dưới 13%.
- Thu nhập và ngân sách đáng kể: Đến năm 2014, thu nhập bình quân đầu người đạt gần 33 triệu đồng/năm. Ngân sách địa phương được cải thiện rõ rệt với thu ngân sách đạt 1.349 tỷ đồng, vượt xa tổng chi ngân sách (566 tỷ đồng).
- Nông nghiệp hiện đại, nông thôn mới chuyển mình mạnh mẽ: Bắt đầu với nền tảng hạ tầng thấp năm 2015, khi đó chỉ có 2/21 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đến cuối năm 2023, 20/20 xã đạt chuẩn NTM; trong đó có 6 xã NTM nâng cao và 1 xã kiểu mẫu. Thu nhập bình quân đầu người năm 2023 tăng lên trên 49 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,44%. Huyện đã có 18 sản phẩm đạt chuẩn OCOP, đồng thời giá trị sản xuất nông nghiệp đạt 94,5 triệu đồng/ha/năm.
- Nông nghiệp hữu cơ và đa dạng hóa mô hình sản xuất: Kỳ Anh đang hướng đến phát triển nông nghiệp hữu cơ bền vững với việc áp dụng kỹ thuật luân canh, xen canh, sử dụng chế phẩm sinh học, và xây dựng các sản phẩm từ nguyên liệu bản địa như gấc, nghệ, trà xanh… qua đó nâng tầm thương hiệu địa phương.
- Công nghiệp nặng tạo nền tảng tăng trưởng: Dự án luyện cán thép FHS thuộc Khu kinh tế Vũng Áng là “đầu kéo” kinh tế của toàn tỉnh: sản xuất hàng triệu tấn thép, đóng góp hàng ngàn tỷ đồng ngân sách và tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động.
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
Kỳ Anh định hướng phát triển trở thành trung tâm công nghiệp – dịch vụ phía Nam Hà Tĩnh, tận dụng lợi thế Khu kinh tế Vũng Áng và cảng nước sâu Sơn Dương để thu hút nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước.
Địa phương tập trung hoàn thiện hệ thống giao thông kết nối liên huyện, liên vùng; đồng thời nâng cấp các tuyến đường ven biển, quốc lộ và đường nội vùng nhằm phục vụ phát triển công nghiệp, dịch vụ và du lịch.
Trong nông nghiệp, cơ cấu sản xuất được chuyển đổi theo hướng ứng dụng công nghệ cao, từng bước hình thành các vùng chuyên canh gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm.
Du lịch được định hướng khai thác mạnh mẽ, từ thế mạnh du lịch biển ở Kỳ Ninh, Kỳ Nam đến du lịch văn hóa – lễ hội và du lịch sinh thái gắn với các di tích, cảnh quan tự nhiên.
Bên cạnh đó, huyện chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục, y tế, phúc lợi xã hội, đồng thời đẩy mạnh đào tạo nghề, phát triển nguồn nhân lực tại chỗ để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội trong giai đoạn mới.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Kỳ Anh
Tầm nhìn đến năm 2050
Trở thành trung tâm công nghiệp, cảng biển và dịch vụ logistics lớn của khu vực Bắc Trung Bộ, đóng vai trò trọng điểm trong hành lang kinh tế Đông – Tây.
Hình thành đô thị ven biển hiện đại, xanh – sạch – thông minh, gắn với phát triển bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu.
Xây dựng Kỳ Anh trở thành điểm đến hấp dẫn về du lịch biển, văn hóa và sinh thái, có khả năng cạnh tranh quốc tế.
Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế với giữ gìn môi trường và di sản.
