Tổng quan về huyện Ia Pa trước sáp nhập
Huyện Ia Pa, thuộc tỉnh Gia Lai, là một huyện nông thôn điển hình của khu vực Tây Nguyên, nổi bật với địa hình đồng bằng kết hợp đồi núi thấp. Với diện tích 870,9 km² và dân số khoảng 57.948 người (theo số liệu năm 2021), Ia Pa có mật độ dân cư tương đối thấp, phản ánh đặc trưng của một khu vực tập trung vào nông nghiệp và chăn nuôi. Đây cũng là nơi sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số, tạo nên một bức tranh văn hóa đa dạng, phong phú. Nền kinh tế huyện chủ yếu dựa vào trồng trọt các loại cây như lúa, mía, và một phần chăn nuôi, với tiềm năng phát triển nông nghiệp công nghệ cao trong tương lai.
Vị trí địa lý của Ia Pa mang lại lợi thế chiến lược trong việc kết nối với các khu vực lân cận, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế và giao thương.
- Phía Bắc giáp huyện Chư Sê, Mang Yang, và Kông Chro
- Phía Nam giáp huyện Krông Pa
- Phía Đông giáp huyện Đồng Xuân (Phú Yên)
- Phía Tây giáp huyện Phú Thiện và thị xã Ayun Pa
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập vào năm 2025, huyện Ia Pa được tổ chức thành 9 xã, tạo nên một hệ thống hành chính gọn nhẹ, phù hợp với đặc thù nông thôn của khu vực. Các đơn vị hành chính này đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý địa phương, phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa dân tộc. Danh sách các xã bao gồm: Chư Mố, Chư Răng, Ia Broăi, Ia Kdăm, Ia Mrơn, Ia Trok, Ia Tul, Kim Tân (huyện lỵ), Pờ Tó.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Ia Pa, dù là một khu vực nông thôn, đã có những bước tiến trong phát triển cơ sở hạ tầng, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa. Các khu vực trung tâm, đặc biệt là xã Kim Tân, có hạ tầng tốt hơn so với các xã vùng cao, nơi việc tiếp cận các dịch vụ thiết yếu còn gặp khó khăn. Tuy nhiên, Ia Pa sở hữu lợi thế lớn về giao thông nhờ vào các tuyến đường huyết mạch kết nối với thị xã Ayun Pa, huyện Kông Chro, thị xã An Khê, và Quốc lộ 19, nhập vào Quốc lộ 1. Bản đồ giao thông huyện Ia Pa thể hiện rõ mạng lưới đường bộ này, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy giao thương và phát triển kinh tế.
Kinh tế
Nền kinh tế của huyện Ia Pa chủ yếu dựa vào nông nghiệp, với 80.009,71 ha đất nông nghiệp chiếm phần lớn diện tích tự nhiên của huyện. Các loại cây trồng chủ đạo bao gồm lúa, mía, và một số cây công nghiệp ngắn ngày, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sinh kế cho người dân. Ngoài ra, chăn nuôi gia súc và gia cầm cũng góp phần vào cơ cấu kinh tế địa phương, dù chưa được phát triển ở quy mô lớn. Với địa hình đồng bằng và đồi núi thấp, Ia Pa có điều kiện thuận lợi để phát triển nông nghiệp bền vững, đặc biệt là các mô hình nông nghiệp công nghệ cao. Tuy nhiên, do cơ sở hạ tầng còn hạn chế, việc tiếp cận thị trường và ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất vẫn là thách thức lớn đối với người dân địa phương.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Huyện Ia Pa đang từng bước chuyển mình với các kế hoạch phát triển dài hạn, được định hướng rõ ràng thông qua bản đồ quy hoạch huyện Ia Pa và quy hoạch tổng thể tỉnh Gia Lai. Các mục tiêu phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 tập trung vào việc tối ưu hóa nguồn lực đất đai, nâng cấp cơ sở hạ tầng, và chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng bền vững. Những định hướng này không chỉ nhằm cải thiện chất lượng sống mà còn giúp Ia Pa khai thác tối đa tiềm năng kinh tế, văn hóa, và du lịch.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Ia Pa
Giai đoạn đến năm 2030
Đến năm 2030, huyện Ia Pa đặt mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững, kết hợp với các khu công nghiệp chế biến nông lâm sản và du lịch sinh thái. Theo quyết định quy hoạch sử dụng đất số 330/QĐ-UBND của tỉnh Gia Lai, huyện sẽ quản lý chặt chẽ 80.009,71 ha đất nông nghiệp, tập trung vào việc chuyển đổi các loại cây trồng kém hiệu quả sang cây hoa và cây ăn quả có giá trị kinh tế cao. Các dự án phát triển nông nghiệp công nghệ cao đang được triển khai, với mục tiêu nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài nước.
Tầm nhìn đến năm 2050
Nhìn xa hơn đến năm 2050, Ia Pa hướng đến trở thành một huyện nông thôn hiện đại, với nền kinh tế đa dạng và bền vững. Tầm nhìn này tập trung vào việc phát triển các khu công nghiệp chế biến nông lâm sản quy mô lớn, kết hợp với du lịch sinh thái và văn hóa. Bản đồ quy hoạch huyện Ia Pa định hướng rõ việc bảo tồn rừng tự nhiên tại các vùng đồi núi, đồng thời phát triển các khu du lịch sinh thái tại những địa điểm như núi Chuoi và thác Nước Ngọt. Các dự án này không chỉ góp phần bảo vệ đa dạng sinh học mà còn tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo, thu hút du khách trong và ngoài nước.
