Tổng quan về huyện Ia H’Drai trước sáp nhập
Huyện Ia H’Drai, nằm ở phía Tây Nam tỉnh Kon Tum, cách thành phố Kon Tum khoảng 150 km, là một huyện biên giới với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và tiềm năng phát triển đáng kể. Trước khi sáp nhập, huyện có diện tích 980,22 km² và dân số 10.210 người (2019), với mật độ dân số thấp, chỉ khoảng 10 người/km². Dân cư chủ yếu là các đồng bào dân tộc thiểu số như Thái, Tày, Nùng, Mường, và Sán Chỉ, phần lớn di cư từ các tỉnh phía Bắc để làm việc tại các doanh nghiệp cao su. Họ sinh sống tại 28 điểm dân thuộc 21 thôn của 3 xã, tạo nên một cộng đồng đa dạng và giàu bản sắc.
Địa hình của Ia H’Drai là cao nguyên trung du, với độ cao trung bình từ 500-800m so với mực nước biển. Khu vực này được bao phủ bởi các ngọn đồi cao từ 800-1300m, xen kẽ bởi các thung lũng nhỏ, sông suối, và thác nước. Những đặc điểm địa lý này không chỉ tạo nên vẻ đẹp tự nhiên mà còn mang lại tiềm năng cho phát triển nông nghiệp và du lịch sinh thái. Bản đồ vệ tinh của huyện cho thấy rõ sự phân bố của rừng nguyên sinh và các khu vực canh tác, là nguồn tài nguyên quý giá.
Ranh giới hành chính của Ia H’Drai trước sáp nhập bao gồm:
- Phía Đông giáp huyện Chư Păh và Ia Grai (Gia Lai)
- Phía Tây giáp Campuchia
- Phía Nam giáp huyện Ia Grai (Gia Lai)
- Phía Bắc giáp huyện Sa Thầy
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, huyện Ia H’Drai có 3 xã trực thuộc, tạo nên một cấu trúc hành chính gọn nhẹ, phù hợp với đặc điểm dân cư thưa thớt và địa hình đồi núi. Các xã này đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Bản đồ hành chính huyện Ia H’Drai thể hiện rõ ranh giới các xã, giúp người dân và nhà đầu tư dễ dàng tra cứu thông tin về địa giới và quy hoạch.
Danh sách các đơn vị hành chính bao gồm: Xã Ia Dom, xã Ia Đal, xã Ia Tơi.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Ia H’Drai, với địa hình đồi núi hiểm trở, đối mặt với nhiều thách thức trong phát triển hạ tầng. Trước sáp nhập, hệ thống giao thông của huyện còn hạn chế, chủ yếu phụ thuộc vào Đường ĐT 664 kết nối với Quốc lộ 14, cách thành phố Kon Tum khoảng 150 km. Bản đồ giao thông cho thấy các tuyến đường liên xã và liên thôn chưa được đầu tư đồng bộ, khiến việc kết nối với các khu vực lân cận gặp khó khăn. Tuy nhiên, một số tuyến đường trục thôn và đường đến khu sản xuất đã được xây dựng, tạo điều kiện cho người dân di chuyển và vận chuyển nông sản.
Kinh tế
Nền kinh tế của Ia H’Drai chủ yếu dựa vào nông nghiệp, với ngành trồng cao su chiếm vị trí chủ đạo. Trước sáp nhập, huyện có 6 doanh nghiệp trồng cao su với tổng diện tích khoảng 24.700 ha, chiếm hơn 92% diện tích cây trồng toàn huyện. Các loại cây trồng khác như lúa, cây hàng năm, và cây lâu năm cũng góp phần vào kinh tế địa phương, nhưng quy mô nhỏ hơn. Bản đồ quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030 cho thấy sự tập trung vào đất nông nghiệp (91.371,76 ha), đặc biệt là đất rừng sản xuất (79.835,55 ha), thể hiện tiềm năng khai thác tài nguyên rừng bền vững.
Chăn nuôi gia súc cũng là một lĩnh vực quan trọng, hỗ trợ sinh kế cho các hộ gia đình. Tuy nhiên, do địa hình phức tạp và hạ tầng giao thông hạn chế, việc phát triển công nghiệp và dịch vụ tại Ia H’Drai còn chậm. Các doanh nghiệp cao su không chỉ cung cấp việc làm mà còn thu hút lao động từ các tỉnh phía Bắc, tạo nên sự đa dạng về dân cư. Theo thống kê, dân số khó vượt quá 25.000 người do đặc điểm vùng đất mới, nhưng đây cũng là cơ hội cho các hộ gia đình trẻ đến canh tác và định cư lâu dài.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Huyện Ia H’Drai được định hướng trở thành một khu vực phát triển bền vững, tập trung vào nông nghiệp, du lịch sinh thái, và cải thiện hạ tầng. Quyết định số 193/QĐ-UBND ngày 2/4/2025 của UBND tỉnh Kon Tum đã phê duyệt điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030, đặt nền móng cho các dự án phát triển dài hạn.
Giai đoạn đến năm 2030
Đến năm 2030, Ia H’Drai được quy hoạch để tối ưu hóa đất nông nghiệp và phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn. Theo bản đồ quy hoạch sử dụng đất, diện tích đất nông nghiệp chiếm 91.371,76 ha, trong đó đất rừng sản xuất (79.835,55 ha) và đất trồng cây lâu năm (8.664,80 ha, chủ yếu là cao su) được ưu tiên. Các dự án cải thiện hạ tầng giao thông, như mở rộng Đường ĐT 664 và xây dựng các tuyến đường liên thôn, đang được triển khai để giảm tình trạng cô lập. Ngoài ra, các dự án điện lưới và cấp nước sạch cũng được đẩy mạnh để hỗ trợ sản xuất và sinh hoạt.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Ia H'Grai
Tầm nhìn đến năm 2050
Nhìn xa đến năm 2050, Ia H’Drai hướng đến trở thành một đô thị xanh hiện đại, hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Bản đồ quy hoạch 1/5000 và 1/2000 của huyện cho thấy kế hoạch phát triển các khu dân cư mới, khu thương mại dịch vụ tại Xã Ia Tơi, và các khu công nghiệp nhỏ tại Xã Ia Đal. Các dự án hạ tầng giao thông dài hạn, như kết nối với Quốc lộ 14 và các tỉnh lân cận, sẽ giúp huyện thoát khỏi tình trạng cô lập.
