Huyện Hoài Ân, thuộc tỉnh Bình Định, là một vùng đất giàu tiềm năng với đặc điểm địa lý và văn hóa độc đáo. Trước khi thực hiện các thay đổi hành chính, huyện này đã có những dấu ấn riêng trong phát triển kinh tế, hạ tầng và du lịch. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về bản đồ hành chính huyện Hoài Ân trước sáp nhập, cùng với các thông tin chi tiết về địa lý, đơn vị hành chính, hạ tầng, kinh tế và định hướng phát triển trong tương lai.
Tổng quan về huyện Hoài Ân trước sáp nhập
Huyện Hoài Ân nằm ở phía bắc tỉnh Bình Định, là một huyện trung du miền núi với sự đa dạng về dân tộc và cảnh quan thiên nhiên. Với diện tích 744,1 km² và dân số năm 2019 khoảng 85.700 người, mật độ dân số đạt 115 người/km², Hoài Ân mang đặc trưng của một khu vực nông thôn đang chuyển mình mạnh mẽ. Huyện có địa hình đa dạng, từ đồng bằng đến đồi núi, tạo điều kiện thuận lợi cho nông nghiệp, lâm nghiệp và phát triển du lịch sinh thái.
Hoài Ân là nơi sinh sống của ba dân tộc chính: Kinh, Ba Na và H’re, với năm xã có đông người dân tộc Ba Na và H’re là Bok Tới, Dak Mang, Ân Sơn, Ân Tường Đông và Ân Mỹ. Ngoài ra, huyện còn có các dân tộc thiểu số khác như Xơ Đăng, Ê Đê, Mường, Chăm, Gia Rai, Tày, Thái, Hoa, Dao, Khơ me, Nùng, Cơ Tu và Co, tạo nên sự phong phú về văn hóa và bản sắc. Những đặc điểm này không chỉ làm nổi bật giá trị văn hóa mà còn là tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng.
Ranh giới hành chính:
- Phía Đông giáp thị xã Hoài Nhơn và huyện Phù Mỹ
- Phía Tây giáp huyện Vĩnh Thạnh
- Phía Nam giáp huyện Phù Cát
- Phía Bắc giáp huyện An Lão
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, huyện Hoài Ân được tổ chức thành 15 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm một thị trấn và 14 xã, tạo nên một mạng lưới hành chính chặt chẽ, hỗ trợ quản lý và phát triển địa phương. Thị trấn Tăng Bạt Hổ là trung tâm hành chính và kinh tế của huyện, đóng vai trò kết nối các xã lân cận. Các đơn vị hành chính được phân bố hợp lý, phù hợp với địa hình và đặc điểm dân cư của khu vực.
Danh sách các đơn vị hành chính bao gồm: Thị trấn Tăng Bạt Hổ, Ân Đức, Ân Hảo Đông, Ân Hảo Tây, Ân Hữu, Ân Mỹ, Ân Nghĩa, Ân Phong, Ân Sơn, Ân Thạnh, Ân Tín, Ân Tường Đông, Ân Tường Tây, Bok Tới, Dak Mang.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Hoài Ân đã có những bước tiến đáng kể trong việc phát triển cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hệ thống giao thông. Các tuyến đường quan trọng như đường Diêm Tiêu - Kim Sơn đã được đầu tư, giúp kết nối các xã phía nam của huyện với các khu vực lân cận. Ngoài ra, các tuyến đường đến các xã miền núi như Ân Hữu - Dak Mang (với vốn đầu tư hơn 17,46 tỷ đồng) và tuyến cầu Mục Kiến, Ân Đức đến trung tâm xã Dak Mang (với tổng vốn 69,5 tỷ đồng) đã cải thiện đáng kể khả năng giao thương và di chuyển. Đến cuối năm 2023, HĐND tỉnh Bình Định phê duyệt thêm hai dự án quan trọng: nâng cấp tuyến ĐT 629 đoạn qua thôn Trà Cong, xã An Hòa (vốn đầu tư 40 tỷ đồng) và trải nhựa tuyến Nhà Đá - An Lương (vốn đầu tư 50 tỷ đồng).
Hệ thống thủy lợi cũng là một điểm sáng với các hồ chứa lớn như hồ Thạch Khê (Ân Tường Đông) và hồ Vạn Hội (Ân Tín), đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước tưới tiêu cho nông nghiệp, góp phần đảm bảo an ninh lương thực và phát triển kinh tế nông nghiệp.
Kinh tế
Kinh tế của huyện Hoài Ân chủ yếu dựa vào nông nghiệp, ngư nghiệp và du lịch. Nông nghiệp là trụ cột với các sản phẩm chủ lực như lúa, mía, điều và rau màu. Ngành thủy sản cũng đang phát triển mạnh với nuôi trồng cá tra, cá basa và tôm. Theo báo cáo của UBND huyện Hoài Ân, trong sáu tháng đầu năm 2024, tổng giá trị sản phẩm địa phương đạt hơn 2.648 tỷ đồng, tương đương 48,7% kế hoạch đề ra, với tốc độ tăng trưởng 6,5%. Những con số này phản ánh nỗ lực của huyện trong việc khai thác thế mạnh nông nghiệp và chăn nuôi, đồng thời cải thiện đời sống người dân.
Ngoài ra, huyện đang tập trung vào phát triển công nghiệp chế biến nông lâm sản với ứng dụng công nghệ cao, tạo nền tảng cho sự tăng trưởng bền vững. Các cụm công nghiệp hiện có được duy trì và cải thiện, với kế hoạch mở rộng quy mô để thu hút đầu tư trong tương lai.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Huyện Hoài Ân đang hướng tới một tương lai phát triển bền vững với các kế hoạch quy hoạch rõ ràng, được phê duyệt bởi UBND tỉnh Bình Định. Bản đồ quy hoạch giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050 được công bố thông qua Quyết định số 4405/QĐ-UBND ngày 26/12/2023 và Quyết định 972/QĐ-UBND ngày 26/03/2024, tập trung vào phát triển kinh tế, đô thị và cơ sở hạ tầng.
Giai đoạn đến năm 2030
Trong giai đoạn 2021-2030, huyện Hoài Ân đặt mục tiêu trở thành vùng phát triển kinh tế nông nghiệp, lâm nghiệp và chế biến nông lâm sản ứng dụng công nghệ cao. Theo Quyết định số 4405/QĐ-UBND, tổng diện tích đất tự nhiên của huyện là 75.319,79 ha, được phân bổ như sau: đất nông nghiệp 69.377,85 ha, đất phi nông nghiệp 5.906,38 ha, và đất chưa sử dụng 35,56 ha. Quy hoạch này xác định chuyển đổi 983,14 ha đất nông nghiệp sang phi nông nghiệp và 173,25 ha trong nội bộ đất nông nghiệp, cùng với 16,50 ha đất phi nông nghiệp sang đất ở, nhằm đáp ứng nhu cầu đô thị hóa và phát triển kinh tế.
Về đô thị, huyện đặt mục tiêu phát triển thị trấn Tăng Bạt Hổ thành đô thị loại V trong giai đoạn 2021-2025, tiếp theo là Ân Tường Tây vào giai đoạn 2026-2030. Các dự án giao thông trọng điểm như nâng cấp đường ĐT 629, ĐT 630, và xây dựng các tuyến đường mới kết nối An Lão - Bồng Sơn và Phù Cát - Hoài Nhơn sẽ được triển khai, đảm bảo tiêu chuẩn đường cấp IV đồng bằng và miền núi. Ngoài ra, các tuyến đường huyện và giao thông nông thôn sẽ được nâng cấp, thảm nhựa hoặc bê tông xi măng để phục vụ dân sinh và vận chuyển hàng hóa.
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn đến năm 2050, huyện Hoài Ân hướng tới phát triển ba đô thị loại V, bao gồm thị trấn Tăng Bạt Hổ, Ân Tường Tây và Ân Mỹ. Đô thị Ân Mỹ sẽ được hình thành dựa trên khu dân cư mật độ cao tại Mỹ Thành, kết nối với trục đường ĐT 629 để tăng cường liên kết với huyện An Lão. Quy hoạch này nhằm cụ thể hóa chiến lược phát triển đô thị toàn tỉnh, gắn với chương trình nông thôn mới và nông thôn mới kiểu mẫu.
Về công nghiệp, huyện sẽ mở rộng các cụm công nghiệp hiện có và áp dụng công nghệ tiên tiến, đảm bảo bảo vệ môi trường. Du lịch sinh thái và nông nghiệp sẽ được đẩy mạnh, tận dụng các danh lam thắng cảnh như thác Đổ, thác Trà Lan, hồ Thạch Khê và văn hóa đa dạng của các dân tộc thiểu số. Các dự án giao thông như xây dựng bến xe khách Mỹ Thành và bến xe Kim Sơn sau năm 2030 sẽ hỗ trợ nhu cầu vận chuyển, đồng thời phát triển mạng lưới đường đô thị hiện đại tại các khu vực trọng điểm.
