Tổng quan về huyện Gò Quao trước sáp nhập
Huyện Gò Quao nằm ở phía Đông phần giữa tỉnh Kiên Giang, có diện tích 439,51 km², dân số năm 2020 đạt 133.776 người, mật độ khoảng 304 người/km². Đây là huyện có cộng đồng người Khmer sinh sống đông đảo, tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo với nhiều lễ hội truyền thống và di sản tinh thần đặc sắc.
Địa hình của huyện chủ yếu là đồng bằng, có hệ thống kênh rạch phong phú, thuận lợi cho trồng lúa, nuôi trồng thủy sản và phát triển du lịch đường thủy. Khí hậu nhiệt đới gió mùa, hai mùa mưa – khô rõ rệt, cùng nguồn nước dồi dào từ sông Gò Quao và các tuyến kênh chính đã hình thành vùng sản xuất nông nghiệp tập trung.
Ranh giới hành chính:
- Phía Đông giáp thành phố Vị Thanh và huyện Long Mỹ (Hậu Giang)
- Phía Tây giáp huyện An Biên và huyện U Minh Thượng
- Phía Nam giáp huyện Vĩnh Thuận và huyện Hồng Dân (Bạc Liêu)
- Phía Bắc giáp huyện Giồng Riềng và huyện Châu Thành
Gò Quao không chỉ là trung tâm sản xuất nông – thủy sản mà còn đang trở thành điểm đến mới cho các nhà đầu tư nhờ các dự án hạ tầng và công nghiệp đang được triển khai, cùng tiềm năng lớn trong bất động sản, thương mại và du lịch sinh thái.
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, huyện Gò Quao gồm 1 thị trấn và 10 xã, đóng vai trò phân bổ dân cư và nguồn lực kinh tế đều khắp. Danh sách đơn vị hành chính gồm: Thị trấn Gò Quao, Xã Định An, Xã Định Hòa, Xã Thới Quản, Xã Thủy Liễu, Xã Vĩnh Hòa Hưng Bắc, Xã Vĩnh Hòa Hưng Nam, Xã Vĩnh Phước A, Xã Vĩnh Phước B, Xã Vĩnh Thắng, Xã Vĩnh Tuy.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Trong những năm gần đây, hạ tầng huyện Gò Quao đã có sự cải thiện mạnh mẽ, tạo nền tảng cho phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng đời sống. Hệ thống giao thông gồm các tuyến đường chính như 30/4, Thủy Liễu, 3/2, Hoàng Sa và 2D, với lộ giới 17 - 45m, giúp kết nối liên vùng thuận lợi. Bên cạnh đường bộ, đường thủy cũng đóng vai trò quan trọng, với các tuyến như sông Gò Quao, kênh Lộ Xe, kênh KH6 được nạo vét và kè bảo vệ, vừa phục vụ vận tải hàng hóa, vừa hỗ trợ du lịch đường sông.
Trong đô thị, mạng lưới đường phố được quy hoạch theo mô hình bàn cờ kết hợp vành đai, tạo sự thông suốt giữa các khu dân cư, thương mại và dịch vụ. Hệ thống cấp điện và cấp nước sạch đã phủ khắp các xã, cùng mạng viễn thông ổn định, giúp người dân tiếp cận dịch vụ số, thương mại điện tử và thông tin nhanh chóng.
Về hạ tầng thương mại, các chợ truyền thống và trung tâm thương mại ở thị trấn Gò Quao đã được nâng cấp, chỉnh trang. Các cửa hàng tiện ích, siêu thị mini dần xuất hiện, mang lại diện mạo mới cho hoạt động mua bán. Trong khi đó, giáo dục và y tế cũng được chú trọng, với 46 trường học (69,57% đạt chuẩn quốc gia) và hệ thống cơ sở khám chữa bệnh đáp ứng nhu cầu cơ bản của người dân.
Kinh tế
Kinh tế huyện Gò Quao trước sáp nhập vẫn dựa nhiều vào nông nghiệp, trong đó lúa là cây trồng chủ lực. Diện tích đất nông nghiệp hơn 37.896 ha giúp huyện duy trì sản lượng ổn định, đóng góp quan trọng vào an ninh lương thực của tỉnh Kiên Giang. Ngoài trồng lúa, người dân còn phát triển nuôi trồng thủy sản nước ngọt, chăn nuôi gia súc, gia cầm và trồng hoa màu như mía, rau màu ngắn ngày. Với lợi thế về hệ thống kênh rạch, huyện có điều kiện thuận lợi để nuôi cá, tôm nước ngọt kết hợp với sản xuất nông nghiệp, tăng thu nhập cho hộ gia đình.
Hoạt động thương mại – dịch vụ phát triển sôi động, với tổng mức bán lẻ và dịch vụ đạt hơn 7.283 tỷ đồng, tăng 11,98% so với năm trước. Các chợ truyền thống, cửa hàng tiện ích và trung tâm thương mại ở thị trấn Gò Quao được nâng cấp, góp phần thay đổi diện mạo đô thị. Song song, các dự án công nghiệp như Cụm công nghiệp Vĩnh Hòa Hưng Nam và Cụm công nghiệp Cái Tư hứa hẹn tạo thêm động lực cho tăng trưởng, thu hút lao động và mở rộng thị trường bất động sản địa phương.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Theo quy hoạch sử dụng đất, huyện Gò Quao sẽ thu hồi hơn 100,75 ha đất nông nghiệp và 13,34 ha đất phi nông nghiệp để phục vụ các dự án phát triển. Đồng thời, 103,95 ha đất nông nghiệp được chuyển sang phi nông nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu mở rộng đô thị, công nghiệp và dịch vụ.
Huyện tập trung vào các nhiệm vụ: chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp – xây dựng và dịch vụ, phát triển nông nghiệp chất lượng cao; nâng cấp hạ tầng giao thông với các tuyến tỉnh lộ 962, đường 30/4, Hoàng Sa…; mở rộng không gian đô thị, trong đó thị trấn Gò Quao phấn đấu đạt tiêu chí đô thị loại IV và xã Định An trở thành trung tâm đô thị mới.
Ngành công nghiệp ưu tiên phát triển chế biến thủy sản, sản xuất hàng tiêu dùng, vật liệu xây dựng, cơ khí phục vụ nông nghiệp. Thương mại – dịch vụ tiếp tục mở rộng, với khu trung tâm thương mại, chợ đầu mối và các điểm du lịch văn hóa – sinh thái gắn với bản sắc Khmer. Hệ thống tiện ích đô thị, trường học, bệnh viện sẽ được đầu tư đồng bộ để nâng cao chất lượng sống cho người dân.
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, huyện Gò Quao hướng tới trở thành trung tâm nông nghiệp chất lượng cao kết hợp công nghiệp chế biến và dịch vụ du lịch văn hóa – sinh thái của khu vực. Nông nghiệp sẽ ứng dụng mạnh mẽ công nghệ cao, sản xuất theo chuỗi giá trị và tiêu chuẩn xuất khẩu. Các cụm công nghiệp sẽ hoạt động theo mô hình xanh – bền vững, ưu tiên ngành chế biến sâu và công nghiệp hỗ trợ, giảm thiểu ô nhiễm.
Về đô thị, Gò Quao sẽ mở rộng hệ thống đô thị vệ tinh, phát triển không gian sống xanh với công viên, hồ điều hòa và hạ tầng thân thiện môi trường. Hệ thống giao thông liên vùng hiện đại, kết nối với các trục kinh tế trọng điểm của Kiên Giang và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho lưu thông hàng hóa và du lịch.
Du lịch sẽ trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn, với sản phẩm đặc trưng là du lịch văn hóa Khmer, du lịch sinh thái gắn với sông nước và làng nghề truyền thống. Thị trường bất động sản sẽ phát triển theo hướng đô thị – du lịch – thương mại, đặc biệt tại các khu vực trung tâm và ven các trục giao thông lớn. Mục tiêu là hình thành một huyện Gò Quao giàu bản sắc, năng động và bền vững, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của tỉnh Kiên Giang.
