Tổng quan về huyện Đồng Văn
Huyện Đồng Văn nằm ở cực bắc tỉnh Hà Giang, là vùng cao biên giới, có diện tích ≈ 446,7 km² và dân số năm 2019 vào khoảng 81.880 người, mật độ ~181 người/km².
Huyện lỵ là thị trấn Đồng Văn, được thành lập ngày 31/3/2009 trên cơ sở xã cổ Đồng Văn, có diện tích 30,31 km² và dân số gần 6.000 người.
Đây cũng là huyện giàu sự đa dạng văn hóa dân tộc với gần 17–19 dân tộc sinh sống (Mông, Tày, Dao, La Chí, Lô Lô...)
Vị trí địa lý & tiếp giáp
-
Nằm ở vị trí cực Bắc Việt Nam, tọa độ từ 22°55′ đến 23°23′ vĩ độ Bắc, giáp Trung Quốc với đường biên giới dài khoảng 52,5 km.
- Phía Đông & Đông Nam giáp huyện Mèo Vạc, phía Tây Nam & Nam giáp Yên Minh.
Đơn vị hành chính
Huyện Đồng Văn gồm 19 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 2 thị trấn:
- Thị trấn Đồng Văn (huyện lỵ) và Phó Bảng.
- 17 xã bao gồm: Hố Quáng Phìn, Lũng Cú, Lũng Phìn, Lũng Táo, Lũng Thầu, Má Lé, Phố Cáo, Phố Là, Sà Phìn, Sảng Tủng, Sính Lủng, Sủng Là, Sủng Trái, Tả Lủng, Tả Phìn, Thài Phìn Tủng, Vần Chải.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
- Giao thông bộ: Quốc lộ 4C kết nối Hà Giang đến khu vực biên giới, thị trấn Đồng Văn là điểm trung chuyển. Các đèo nổi tiếng như Mã Pí Lèng (cao ~1.500 m) tạo nên cung đường uốn lượn đặc trưng.
- Giao thông thủy: Các tuyến suối nhỏ, sông Nho Quế mang tính mùa vụ, thiếu nước vào mùa khô khiến nguồn sinh hoạt trở nên khó khăn.
- Địa hình – khí hậu: Cao nguyên đá nằm ở độ cao trung bình 1.200 m, địa hình hàm ếch với thung lũng và núi cao, khí hậu lạnh quanh năm.
Kinh tế
- Nông – lâm – thủy sản: Canh tác lúa rẫy, ngô, lạc trên đá vôi; trồng cây công nghiệp như thuốc lá; chăn nuôi nhỏ lẻ; khai thác lâm – khoáng sản hạn chế do hạ tầng khó khăn.
- Công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp: Hoạt động quy mô nhỏ, chủ yếu phục vụ địa phương.
- Thương mại – dịch vụ – du lịch: Do có phố cổ Đồng Văn, cột cờ Lũng Cú và cao nguyên đá UNESCO, huyện phát triển mạnh du lịch cộng đồng, homestay, đồ thủ công mỹ nghệ.
Khu công nghiệp và làng nghề
Làng nghề địa phương phát triển: dệt thổ cẩm, mây tre đan, ẩm thực dân tộc và homestay phục vụ khách du lịch vòng quanh thị trấn và các xã như Phố Là, Sủng Là.
Di tích và lễ hội
- Cao nguyên đá Đồng Văn – Công viên địa chất toàn cầu (rộng ~2.265,7 km²).
- Cột cờ Lũng Cú – điểm cực Bắc tổ quốc.
- Phố cổ Đồng Văn – gồm khoảng 40 ngôi nhà ống cổ gần 100–200 năm tuổi, duy trì hoạt động “đêm phố cổ” vào 14–16 âm lịch mỗi tháng.
- Hẻm vực sông Nho Quế, đèo Mã Pí Lèng – điểm tham quan nổi tiếng.
- Lễ hội chợ phiên Đồng Văn, lễ hội dân tộc: Hát giao duyên Khâu Vai, múa lửa, hội xuống đồng…
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Thu nhập bình quân đầu người tăng gấp 1,5 lần.
- ≥50% lao động chuyển sang công nghiệp & dịch vụ.
- ≥60% xã đạt chuẩn nông thôn mới cơ bản.
- Thịnh hành chợ phiên, homestay, lễ hội, dịch vụ hỗ trợ đem tối thiểu 150.000 – 200.000 lượt khách/năm.
Tầm nhìn đến năm 2050
- Đồng Văn là đô thị sinh thái – văn minh: Thị trấn xanh, quản lý tập trung di sản
- Phát triển kinh tế đa ngành: Du lịch văn hóa – sinh thái, thủ công mỹ nghệ, nông nghiệp đặc sản công nghệ cao
- Bảo tồn di sản thiên nhiên – văn hóa: Giữ cảnh quan cao nguyên, cột cờ, phố cổ sống động, lễ hội bản địa.
- Ứng phó biến đổi khí hậu: Quản lý nguồn nước, ngăn lũ sạt đá
- Phát triển con người – bản sắc văn hóa: Dân trí cao, bản sắc truyền thống được ứng dụng và quảng bá toàn cầu.
Huyện Đồng Văn với diện tích ~447 km², dân số ~82.000 người, là vùng văn hóa – địa chất nổi bật của Việt Nam. Với định hướng đến 2030 và tầm nhìn 2050, huyện tiếp tục phát triển du lịch bền vững, nâng cấp hạ tầng, bảo tồn di sản và nâng cao đời sống người dân, trở thành biểu tượng du lịch cao nguyên đá Đông Bắc và đô thị sinh thái văn minh.
