Tổng quan về huyện Định Quán trước sáp nhập
Huyện Định Quán là một huyện miền núi nằm ở phía Đông Bắc của tỉnh Đồng Nai, cách thành phố Biên Hòa khoảng 80 km và cách trung tâm TP. Hồ Chí Minh khoảng 110 km. Đây là địa phương có vị trí quan trọng trên tuyến Quốc lộ 20 – trục giao thông huyết mạch nối Đông Nam Bộ với Tây Nguyên.
Với diện tích 970,5 km² và dân số khoảng 225.160 người (theo thống kê năm 2019), Định Quán được xem là một trong những huyện có quỹ đất rộng lớn, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, công nghiệp và du lịch sinh thái. Dân cư chủ yếu là người Kinh cùng nhiều dân tộc thiểu số khác như: Thái, Hoa, Tày, Khmer, Chơ Ro, Chăm, Ê Đê, Sán Dìu, Châu Mạ, Dao… tạo nên nét đặc sắc về văn hóa cộng đồng.
Ranh giới hành chính
- Phía Đông tiếp giáp với huyện Tân Phú và huyện Đức Linh (Bình Thuận)
- Phía Tây giáp huyện Vĩnh Cửu
- Phía Nam kề cận thành phố Long Khánh và các huyện Xuân Lộc, Trảng Bom, Thống Nhất
- Phía Bắc tiếp giáp huyện Tân Phú
Với vị trí này, Định Quán vừa là cửa ngõ kết nối Đồng Nai với Tây Nguyên, vừa là địa bàn trung chuyển quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của toàn tỉnh.
Đơn vị hành chính
Huyện Định Quán trước sáp nhập được chia thành 14 đơn vị hành chính cấp xã. Bao gồm: Thị trấn Định Quán (huyện lỵ), xã Gia Canh, xã La Ngà, xã Ngọc Định, xã Phú Cường, xã Phú Hòa, xã Phú Lợi, xã Phú Ngọc, xã Phú Tân, xã Phú Túc, xã Phú Vinh, xã Suối Nho, xã Thanh Sơn, xã Túc Trưng.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Định Quán những năm gần đây đã có bước phát triển mạnh mẽ về hạ tầng, đặc biệt là giao thông và hệ thống đô thị. Tuyến Quốc lộ 20 đi qua địa bàn giữ vai trò là trục xương sống, kết nối huyện với các trung tâm lớn như TP. Hồ Chí Minh, TP. Biên Hòa, TP. Đà Lạt. Ngoài ra, các tuyến Tỉnh lộ 763 và Tỉnh lộ 761 cũng tạo điều kiện thuận lợi trong việc liên kết vùng.
Một điểm nhấn quan trọng là dự án Đường cao tốc Dầu Giây – Đà Lạt với đoạn đi qua Định Quán. Khi hoàn thành, dự án này sẽ rút ngắn thời gian di chuyển, đồng thời tạo cú hích lớn cho giao thương và phát triển du lịch.
Bên cạnh hệ thống đường quốc lộ và tỉnh lộ, toàn huyện hiện có 39 tuyến đường huyện dài hơn 251 km, trong đó 97,6% đã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa. Đây là kết quả ấn tượng trong quá trình xây dựng nông thôn mới. Hiện tại, nhiều tuyến đường mới đang được mở rộng như đường ven sông Đồng Nai dài 5,5 km, các tuyến liên xã, liên ấp nhằm tăng cường kết nối vùng sản xuất và khu dân cư.
Kinh tế
Về phát triển kinh tế, huyện Định Quán giữ vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển nông nghiệp của tỉnh Đồng Nai. Với quỹ đất nông nghiệp chiếm hơn 70% diện tích, Định Quán tập trung sản xuất các loại cây công nghiệp dài ngày như cao su, cà phê, tiêu, điều… và cây ăn trái có giá trị cao như xoài, sầu riêng, chôm chôm.
Về dịch vụ - thương mại, nhờ lợi thế quốc lộ 20 chạy qua cùng sự phát triển của các tuyến giao thông mới, hoạt động buôn bán, vận chuyển hàng hóa ngày càng sôi động. Bên cạnh đó, nhiều dự án bất động sản bắt đầu xuất hiện, giá đất dao động từ 1 triệu – 16 triệu đồng/m² (cập nhật tháng 8/2024) tùy từng khu vực, cho thấy tiềm năng lớn của thị trường địa phương.
Nguồn thu ngân sách của huyện cũng đạt kết quả khả quan. Tính đến tháng 2/2024, tổng thu ngân sách nhà nước đạt 79,3 tỷ đồng, bằng 30% kế hoạch năm; vốn đầu tư toàn xã hội đạt hơn 468,3 tỷ đồng. Đây là cơ sở quan trọng để huyện tiếp tục đầu tư phát triển hạ tầng và nâng cao chất lượng đời sống người dân.
Du lịch và thắng cảnh
Một trong những điểm mạnh nổi bật của Định Quán chính là tiềm năng du lịch sinh thái và thắng cảnh thiên nhiên. Trên địa bàn có nhiều danh lam thắng cảnh đã được biết đến rộng rãi:
- Khu Đá Chồng (Đá Ba Chồng): Biểu tượng gắn liền với tên tuổi huyện Định Quán, là cụm đá tự nhiên xếp chồng lên nhau tạo nên cảnh quan kỳ thú.
- Thác Mai (thuộc Lâm Trường Tân Phú): Nơi còn giữ được vẻ đẹp hoang sơ, thích hợp cho du lịch dã ngoại và khám phá thiên nhiên.
- Thác Ba Giọt (xã Phú Vinh) và Thác Thượng (xã Phú Tân): Điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích du lịch trải nghiệm và khám phá.
Bên cạnh thiên nhiên, huyện còn có nét đặc sắc văn hóa dân tộc đa dạng. Các lễ hội truyền thống, phong tục của đồng bào Chơ Ro, Chăm, Khmer… được duy trì, góp phần làm phong phú bản sắc văn hóa địa phương. Đây chính là nền tảng quan trọng để Định Quán định hướng phát triển du lịch sinh thái, văn hóa cộng đồng gắn liền với bảo tồn thiên nhiên và văn hóa bản địa.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Với lợi thế về vị trí địa lý, tiềm năng đất đai và hệ thống giao thông ngày càng hoàn thiện, huyện Định Quán đã được tỉnh Đồng Nai xác định là khu vực phát triển trọng điểm ở phía Bắc. Theo Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 và tầm nhìn 2050, Định Quán sẽ trở thành trung tâm kinh tế - văn hóa – dịch vụ, đồng thời giữ vai trò hạt nhân trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến và du lịch sinh thái.
Giai đoạn đến năm 2030
Trong giai đoạn này, mục tiêu lớn nhất là đưa Định Quán trở thành đô thị loại IV với các trung tâm phát triển rõ ràng. Theo quy hoạch:
- Ba đô thị chính được hình thành gồm thị trấn Định Quán (đô thị loại IV), đô thị La Ngà (loại V) và đô thị Phú Túc (loại V). Đây sẽ là các cực tăng trưởng, đóng vai trò trung tâm kinh tế, hành chính và dịch vụ.
- Về cơ cấu sử dụng đất, đến năm 2030 diện tích đất phi nông nghiệp tăng lên hơn 26.400 ha, trong đó dành khoảng 1.685 ha cho thương mại - dịch vụ và hơn 15.400 ha cho khu đô thị. Đây là nền tảng cho sự phát triển không gian đô thị hiện đại.
- Về hạ tầng giao thông, tuyến cao tốc Dầu Giây – Tân Phú (dài 60 km, vốn đầu tư hơn 8.700 tỷ đồng) dự kiến khởi công năm 2024 sẽ đi qua địa bàn huyện. Khi hoàn thành, tuyến này không chỉ giảm tải Quốc lộ 20 mà còn mở ra cơ hội phát triển bất động sản, dịch vụ, logistics.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Định Quán
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, Định Quán sẽ phát triển theo mô hình huyện sinh thái kết hợp công nghiệp công nghệ cao. Cụ thể:
- Không gian đô thị: Định Quán hướng tới xây dựng các đô thị hiện đại dọc Quốc lộ 20, đồng thời phát triển các đô thị vệ tinh ven hồ Trị An và vùng giáp Bình Thuận. Các đô thị này không chỉ đáp ứng nhu cầu dân cư tăng trưởng mà còn đóng vai trò trung tâm dịch vụ thương mại, giáo dục và y tế cho cả khu vực phía Bắc Đồng Nai..
- Hạ tầng giao thông: Ngoài cao tốc Dầu Giây – Liên Khương, hệ thống đường vành đai, đường ven hồ, đường liên huyện sẽ tiếp tục được đầu tư đồng bộ, biến Định Quán thành nút giao quan trọng giữa Đông Nam Bộ và Tây Nguyên.
Với những định hướng trên, Định Quán không chỉ dừng lại ở vai trò một huyện miền núi thuần nông, mà từng bước khẳng định vị trí là trung tâm kinh tế – du lịch – công nghiệp công nghệ cao ở phía Bắc tỉnh Đồng Nai, đóng góp quan trọng vào sự phát triển bền vững của toàn vùng.
