Tổng quan về huyện Dầu Tiếng trước sáp nhập
Huyện Dầu Tiếng nằm ở phía tây bắc tỉnh Bình Dương, cách thành phố Thủ Dầu Một khoảng 50 km về phía tây bắc, cách hồ Dầu Tiếng 7 km về hướng nam. Đây là một trong những huyện có diện tích tự nhiên lớn nhất của tỉnh, giữ vai trò cửa ngõ kết nối Bình Dương với Tây Ninh và Bình Phước.
Ranh giới hành chính:
- Phía Đông giáp huyện Bàu Bàng và thị xã Chơn Thành (Bình Phước)
- Phía Tây giáp các huyện Tân Châu, Dương Minh Châu và thị xã Trảng Bàng (Tây Ninh)
- Phía Nam giáp thành phố Bến Cát và huyện Củ Chi (TP.HCM)
- Phía Bắc giáp huyện Hớn Quản (Bình Phước)
Huyện có diện tích 721,95 km², dân số năm 2021 là 130.813 người, mật độ dân số đạt 181 người/km² – thấp nhất trong số các đơn vị hành chính cấp huyện của Bình Dương.
Về địa hình, Dầu Tiếng đặc trưng bởi các dãy gò đồi nhấp nhô, thoải dần về phía nam. Phía bắc có dãy Núi Cậu, tổ hợp của hai ngọn núi Ông và Tha La, là danh thắng nổi tiếng gắn liền với nhiều truyền thuyết dân gian. Đây cũng là vùng đất có nhiều tiềm năng du lịch sinh thái và văn hóa.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, huyện Dầu Tiếng bao gồm 1 thị trấn và 11 xã:
- Thị trấn: Dầu Tiếng (huyện lỵ)
- Các xã: An Lập, Định An, Định Hiệp, Định Thành, Long Hòa, Long Tân, Minh Hòa, Minh Tân, Minh Thạnh, Thanh An, Thanh Tuyền
Trong đó, thị trấn Dầu Tiếng đóng vai trò trung tâm hành chính, kinh tế và thương mại của huyện, trong khi các xã có sự phân hóa rõ rệt: vùng phía Bắc tập trung nông nghiệp và rừng phòng hộ, vùng phía Nam gần TP.HCM đang phát triển dịch vụ – công nghiệp.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Dầu Tiếng được kết nối bằng các tuyến tỉnh lộ 744, 239, 240, liên thông trực tiếp đến Bến Cát, Chơn Thành (Bình Phước) và Thủ Dầu Một. Đây là các trục giao thông huyết mạch phục vụ vận tải hàng hóa và hành khách. Ngoài ra, huyện còn nằm gần Quốc lộ 13 và Vành đai 4 TP.HCM, hứa hẹn kết nối thuận lợi hơn trong tương lai.
Một trong những công trình hạ tầng nổi bật nhất của huyện là hồ Dầu Tiếng, hồ nước nhân tạo lớn nhất Việt Nam, cung cấp nước tưới tiêu cho hàng chục nghìn ha đất nông nghiệp ở Bình Dương, Tây Ninh và TP.HCM. Hồ Dầu Tiếng không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn là điểm du lịch sinh thái quan trọng.
Kinh tế
Kinh tế huyện Dầu Tiếng vẫn mang đậm dấu ấn nông nghiệp, đặc biệt là cao su, mía, điều, hồ tiêu. Huyện có hàng chục nghìn ha cao su thuộc quản lý của Công ty TNHH MTV Cao su Dầu Tiếng, một trong những đơn vị trồng và chế biến cao su lớn nhất cả nước. Đây là ngành kinh tế chủ lực, tạo việc làm và thu nhập cho phần lớn lao động địa phương.
Ngoài cao su, Dầu Tiếng còn phát triển các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, chăn nuôi gia súc gia cầm, đồng thời mở rộng diện tích trồng cây ăn trái phục vụ thị trường TP.HCM.
Trong những năm gần đây, huyện đã và đang quy hoạch các cụm công nghiệp nhỏ nhằm thu hút doanh nghiệp vừa và nhỏ trong lĩnh vực chế biến nông sản, sản xuất vật liệu xây dựng. Bên cạnh đó, ngành dịch vụ – thương mại cũng dần phát triển, tập trung chủ yếu tại trung tâm thị trấn Dầu Tiếng và các xã lớn.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Trong giai đoạn đến năm 2030, huyện Dầu Tiếng định hướng phát triển theo hướng nông nghiệp công nghệ cao kết hợp công nghiệp chế biến và du lịch sinh thái – văn hóa. Đây là chiến lược dựa trên lợi thế quỹ đất rộng, dân cư thưa, đồng thời có nhiều tiềm năng tự nhiên và di tích lịch sử.
- Công nghiệp chế biến: Trên cơ sở nguồn nguyên liệu sẵn có (cao su, mía, điều, gỗ), huyện tập trung phát triển các cụm công nghiệp nhỏ và vừa, ưu tiên ngành chế biến nông sản, chế biến gỗ, sản xuất vật liệu xây dựng. Các tuyến tỉnh lộ 744, 239, 240 sẽ là hành lang phát triển công nghiệp dịch vụ.
- Hạ tầng – giao thông: Nâng cấp các tuyến đường kết nối nội huyện và liên huyện, đặc biệt là tuyến ĐT 744 đi Bến Cát – Thủ Dầu Một, ĐT 239 đi Chơn Thành (Bình Phước), ĐT 240 đi TP.HCM. Các dự án hạ tầng này sẽ rút ngắn thời gian di chuyển, thúc đẩy giao thương.
Mục tiêu đến năm 2030, Dầu Tiếng sẽ nâng tỷ trọng dịch vụ – công nghiệp lên trên 60%, giảm dần sự phụ thuộc vào nông nghiệp truyền thống, đồng thời trở thành trung tâm du lịch sinh thái – văn hóa phía tây bắc Bình Dương.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Dầu Tiếng
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, huyện Dầu Tiếng được định hướng trở thành đô thị sinh thái – du lịch – nông nghiệp công nghệ cao gắn với vành đai phát triển phía Tây của tỉnh Bình Dương.
- Đô thị sinh thái: Với lợi thế diện tích rộng và hồ Dầu Tiếng, huyện được quy hoạch thành một đô thị sinh thái lớn, có các khu đô thị xanh ven hồ, khu nghỉ dưỡng cao cấp, khu đô thị vệ tinh gắn liền với TP.HCM và Bình Phước.
- Trung tâm du lịch cấp vùng: Hồ Dầu Tiếng, Núi Cậu sẽ được phát triển thành khu du lịch quốc gia, kết hợp nghỉ dưỡng, thể thao dưới nước, du lịch tâm linh và văn hóa – lịch sử. Điều này giúp Dầu Tiếng trở thành điểm đến quan trọng của cả vùng Đông Nam Bộ.
Đến năm 2050, Dầu Tiếng sẽ không chỉ là “thủ phủ cao su” như hiện nay, mà còn trở thành đô thị sinh thái đa chức năng, vừa phát triển kinh tế, vừa bảo tồn thiên nhiên và văn hóa – lịch sử.
