Tổng quan về huyện Đăk Hà trước sáp nhập
Huyện Đăk Hà, nằm cách trung tâm thành phố Kon Tum 20 km về phía bắc, là một huyện thuộc tỉnh Kon Tum với diện tích tự nhiên 844,47 km². Theo thống kê năm 2019, dân số huyện đạt 74.805 người, với mật độ dân số 89 người/km², trong đó 21% sống ở khu vực đô thị (16.031 người) và 79% ở khu vực nông thôn (58.744 người). Địa hình huyện đa dạng, với vùng núi cao ở phía tây bắc, nơi có đỉnh Ngọc Linh nổi tiếng, và vùng đồi thấp, thung lũng ở phía đông nam, với độ cao trung bình khoảng 500m so với mực nước biển. Các sông lớn như sông Ba và thượng nguồn sông Pô Kô đóng vai trò quan trọng trong hệ thống thủy lợi và đời sống kinh tế của huyện.
Ranh giới hành chính:
- Phía Nam giáp thành phố Kon Tum
- Phía Đông giáp huyện Kon Plông và huyện Kon Rẫy
- Phía Bắc giáp huyện Tu Mơ Rông
- Phía Tây giáp huyện Đăk Tô
- Phía Tây Nam giáp huyện Sa Thầy với ranh giới là thượng nguồn sông Pô Kô
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, huyện Đăk Hà được tổ chức thành 11 đơn vị hành chính, bao gồm 1 thị trấn và 10 xã. Thị trấn Đăk Hà đóng vai trò trung tâm hành chính, kinh tế và văn hóa của huyện, trong khi các xã trải rộng trên địa bàn, phục vụ chủ yếu cho sản xuất nông nghiệp và đời sống của các cộng đồng dân tộc thiểu số. Danh sách các đơn vị hành chính bao gồm: Thị trấn Đăk Hà, xã Đăk Hring, xã Đăk La, xã Đăk Long, xã Đăk Mar, xã Đăk Ngok, xã Đăk Pxi, xã Đăk Ui, xã Hà Mòn, xã Ngok Réo, xã Ngok Wang.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Đăk Hà, trước sáp nhập, sở hữu hệ thống hạ tầng giao thông khá cơ bản nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối với các khu vực lân cận. Quốc lộ 14, tuyến đường huyết mạch chạy qua thị trấn Đăk Hà, là cầu nối quan trọng giữa huyện và thành phố Kon Tum cũng như các tỉnh Tây Nguyên khác. Ngoài ra, Đường tỉnh 671 hỗ trợ liên kết nội vùng, đặc biệt giữa các xã và thị trấn. Các bản đồ giao thông của huyện cho thấy rõ sự tập trung của mạng lưới đường bộ quanh thị trấn Đăk Hà, trong khi các xã vùng cao như Ngok Réo và Ngok Wang còn phụ thuộc vào các tuyến đường nhỏ.
Về hạ tầng công cộng, Đăk Hà có các trường học, trạm y tế và chợ địa phương phục vụ nhu cầu cơ bản của người dân. Thị trấn Đăk Hà được đầu tư xây dựng các công trình hành chính hiện đại, đáp ứng vai trò trung tâm kinh tế - văn hóa. Theo kế hoạch phát triển đô thị, khu vực này đang được quy hoạch để mở rộng, với các dự án cải tạo hạ tầng điện, nước và viễn thông nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của cư dân đô thị.
Kinh tế
Kinh tế huyện Đăk Hà chủ yếu dựa vào nông nghiệp, với các cây trồng chủ lực như cà phê, cao su, hồ tiêu và lúa nước. Sản xuất nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu kinh tế, tận dụng lợi thế từ đất bazan màu mỡ và khí hậu thuận lợi. Ngoài ra, chăn nuôi gia súc và khai thác gỗ cũng đóng góp đáng kể vào thu nhập của người dân. Theo thống kê, khoảng 70.567,34 ha đất nông nghiệp (theo Quyết định 286/QĐ-UBND ngày 18/5/2022) được sử dụng cho canh tác và chăn nuôi, phản ánh tiềm năng lớn của huyện trong lĩnh vực này.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Huyện Đăk Hà được định hướng phát triển thành một khu vực kinh tế động lực của tỉnh Kon Tum trước khi sáp nhập, với trọng tâm là hiện đại hóa hạ tầng và đa dạng hóa kinh tế. Theo Quyết định 286/QĐ-UBND ngày 18/5/2022, kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021–2030 đã được phê duyệt, với tổng diện tích đất 84.503,77 ha, trong đó 70.567,34 ha dành cho nông nghiệp và 11.791,64 ha cho phi nông nghiệp. Một phần diện tích 5.242,14 ha được chuyển đổi từ đất nông nghiệp sang phi nông nghiệp để phục vụ đô thị hóa và phát triển công nghiệp.
Kế hoạch phát triển thị trấn Đăk Hà đến năm 2025, tầm nhìn 2035 là dự án trọng điểm, với diện tích quy hoạch khoảng 3.200 ha, bao gồm thị trấn Đăk Hà, một phần xã Hà Mòn và Đăk Mar. Dự án này tập trung xây dựng thị trấn thành trung tâm hành chính, kinh tế và văn hóa, với hạ tầng hiện đại và các khu công nghiệp nhỏ. Các dự án cụ thể bao gồm nâng cấp Quốc lộ 14, cải tạo hệ thống thủy lợi và xây dựng các khu dân cư mới. Những nỗ lực này nhằm thu hút đầu tư, tạo việc làm và nâng cao chất lượng sống cho người dân.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Đăk Hà
Tầm nhìn đến năm 2050
Nhìn xa hơn, tầm nhìn đến năm 2050 của Đăk Hà trước sáp nhập tập trung vào phát triển bền vững, kết hợp giữa kinh tế xanh và bảo tồn văn hóa. Huyện hướng tới trở thành một khu vực kinh tế đa ngành, với nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến và du lịch sinh thái là trụ cột. Bản đồ quy hoạch dài hạn cho thấy kế hoạch mở rộng các khu công nghiệp tại thị trấn Đăk Hà, đồng thời bảo vệ 2.144,79 ha đất chưa sử dụng để phát triển rừng và các dự án du lịch sinh thái.
Dự án phát triển đô thị thông minh tại thị trấn Đăk Hà cũng được đề xuất, với mục tiêu ứng dụng công nghệ vào quản lý hạ tầng và dịch vụ công. Ngoài ra, các chương trình bảo tồn văn hóa dân tộc thiểu số, như tổ chức các lễ hội truyền thống và xây dựng làng văn hóa du lịch, sẽ được đẩy mạnh. Những định hướng này không chỉ giúp Đăk Hà khai thác tiềm năng tự nhiên và văn hóa mà còn góp phần đưa khu vực này trở thành điểm đến hấp dẫn tại Tây Nguyên.
