Tổng quan về huyện Đăk Glei trước sáp nhập
Huyện Đăk Glei, với diện tích 1.495,26 km², là huyện lớn nhất tỉnh Kon Tum, đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của khu vực Tây Nguyên. Theo số liệu năm 2019, dân số của huyện đạt 48.761 người, với mật độ dân số thấp, chỉ 32 người/km², phản ánh đặc trưng của một khu vực miền núi thưa dân. Địa hình Đăk Glei đa dạng, từ cao nguyên, núi rừng đến thung lũng và sông suối, với độ cao dao động từ 400m đến hơn 2.300m so với mực nước biển. Nổi bật nhất là núi Ngọc Linh, ngọn núi cao nhất Tây Nguyên, nơi sinh trưởng loại sâm quý hiếm mang tên địa danh này.
Đường Hồ Chí Minh, tuyến giao thông huyết mạch, chạy dọc theo hướng Bắc - Nam, cắt ngang qua huyện, mang lại lợi thế kết nối giao thông. Thị trấn Đăk Glei, huyện lỵ, là trung tâm hành chính, kinh tế, và văn hóa của khu vực. Với những đặc điểm địa lý và tiềm năng phát triển, Đăk Glei đang thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư và du khách.
Ranh giới hành chính
- Phía Tây giáp Lào
- Phía Bắc giáp các huyện Phước Sơn và Nam Giang (Quảng Nam)
- Phía Đông giáp huyện Nam Trà My (Quảng Nam)
- Phía Nam giáp các huyện Tu Mơ Rông và Ngọc Hồi
Đơn vị hành chính
Trước khi có bất kỳ thay đổi nào về sáp nhập, huyện Đăk Glei được tổ chức thành 12 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm một thị trấn và 11 xã. Các đơn vị này được phân bố trên địa bàn rộng lớn, phản ánh sự đa dạng về địa lý và dân cư của huyện. Thị trấn Đăk Glei, trung tâm hành chính, đóng vai trò là hạt nhân phát triển kinh tế và văn hóa. Các xã còn lại, với đặc trưng miền núi, chủ yếu tập trung vào nông nghiệp và bảo tồn văn hóa dân tộc. Danh sách các đơn vị hành chính bao gồm: Thị trấn Đăk Glei, xã Đăk Choong, xã Đăk Kroong, xã Đăk Long, xã Đăk Man, xã Đăk Môn, xã Đăk Nhoong, xã Đăk Pek, xã Đăk Blô, xã Mường Hoong, xã Ngọc Linh, xã Xốp.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Huyện Đăk Glei sở hữu hệ thống hạ tầng đang phát triển cùng những điểm nhấn văn hóa và thiên nhiên độc đáo, góp phần định hình bản đồ hành chính Đăk Glei và bản đồ giao thông Đăk Glei trước sáp nhập. Với vị trí chiến lược và tài nguyên thiên nhiên phong phú, huyện không chỉ là trung tâm kết nối Tây Nguyên với miền Trung mà còn là điểm đến tiềm năng cho du lịch và đầu tư. Các yếu tố hạ tầng, kinh tế, và văn hóa du lịch của Đăk Glei đều mang những đặc trưng riêng, phản ánh tiềm năng phát triển mạnh mẽ của khu vực.
Cơ sở hạ tầng
Huyện Đăk Glei có lợi thế lớn về giao thông nhờ đường Hồ Chí Minh, tuyến đường huyết mạch chạy theo hướng Bắc - Nam, cắt ngang qua trung tâm huyện. Con đường này không chỉ kết nối Đăk Glei với các tỉnh lân cận như Quảng Nam mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương với nước bạn Lào. Thị trấn Đăk Glei, huyện lỵ, là nơi tập trung các tuyến đường nội thị quan trọng như Hùng Vương, Trần Phú, và Nguyễn Huệ, hỗ trợ vận chuyển và phát triển kinh tế địa phương. Ngoài ra, hệ thống giao thông nông thôn tại các xã như Đăk Pek, Đăk Long, và Ngọc Linh cũng đang được cải thiện, dù vẫn còn hạn chế do địa hình đồi núi phức tạp.
Hạ tầng hành chính và công cộng tại Đăk Glei tập trung chủ yếu ở thị trấn Đăk Glei, với các cơ quan hành chính, trường học, và cơ sở y tế phục vụ nhu cầu dân sinh. Các dự án nâng cấp hạ tầng giao thông và điện lưới, đặc biệt là hệ thống điện mặt trời áp mái, đang được triển khai để hỗ trợ phát triển bền vững. Theo quy hoạch, bản đồ giao thông Đăk Glei sẽ tiếp tục được mở rộng, với mục tiêu cải thiện kết nối giữa các xã và khu vực trung tâm, tạo nền tảng cho tăng trưởng kinh tế và thu hút đầu tư.
Kinh tế
Kinh tế huyện Đăk Glei chủ yếu dựa vào nông nghiệp và lâm nghiệp, tận dụng lợi thế từ điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu đặc trưng của vùng Tây Nguyên. Các loại cây trồng giá trị cao như sâm Ngọc Linh, cà phê xứ lạnh, mắc ca, và sâm dây là thế mạnh nổi bật, đóng góp lớn vào thu nhập của người dân. Sâm Ngọc Linh, được mệnh danh là “quốc bảo” của Việt Nam, không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn thúc đẩy các hoạt động chế biến và xuất khẩu. Nhiều hợp tác xã và doanh nghiệp tại Đăk Glei đã đầu tư vào sản xuất nông nghiệp, từ khâu trồng trọt đến chế biến sâu, tạo ra chuỗi giá trị bền vững.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Theo Quyết định số 98/QĐ-UBND ngày 01/3/2022 của UBND tỉnh Kon Tum, quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021–2030 tại Đăk Glei đã được phê duyệt với tổng diện tích 149.364,49 ha. Trong đó, đất nông nghiệp chiếm 142.306,11 ha, đất phi nông nghiệp 6.452,97 ha, và đất chưa sử dụng 605,41 ha. Giai đoạn này sẽ chuyển đổi 2.335,74 ha đất, bao gồm 2.135,77 ha từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp và 194,70 ha trong nội bộ đất nông nghiệp. Khoảng 1.781,65 ha đất chưa sử dụng sẽ được đưa vào khai thác, chủ yếu cho nông nghiệp và phi nông nghiệp.
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn đến năm 2050, Đăk Glei hướng đến trở thành một khu vực phát triển toàn diện, kết hợp giữa đô thị hóa hiện đại và bảo tồn giá trị thiên nhiên, văn hóa. Bản đồ quy hoạch Đăk Glei nhấn mạnh việc phát triển đô thị bền vững, với thị trấn Đăk Glei và xã Đăk Pek là hạt nhân của không gian đô thị hiện đại. Các khu vực nông nghiệp sẽ được bảo vệ, hạn chế đô thị hóa để duy trì sản xuất cây trồng giá trị cao như sâm Ngọc Linh và mắc ca. Ngành công nghiệp sạch, đặc biệt là chế biến nông lâm sản và năng lượng tái tạo, sẽ tiếp tục được đầu tư với mục tiêu tăng tỷ trọng giá trị sản xuất.
