Tổng quan về huyện Con Cuông trước sáp nhập
Huyện Con Cuông là một huyện vùng cao của tỉnh Nghệ An, cách thành phố Vinh khoảng 120 km về phía tây bắc và cửa khẩu Nậm Cắn (huyện Kỳ Sơn) 120 km. Với diện tích 1.680,2 km² và dân số khoảng 77.830 người (theo thống kê năm 2019), mật độ dân số của huyện đạt 46 người/km².
- Phía Đông Nam giáp huyện Anh Sơn
- Phía Đông Bắc giáp huyện Quỳ Hợp và Tân Kỳ
- Phía Tây Bắc giáp huyện Tương Dương
- Phía Tây Nam giáp Lào với đường biên giới dài 61,8 km
Những đặc điểm này giúp Con Cuông trở thành điểm đến tiềm năng cho các nhà đầu tư và du khách yêu thiên nhiên.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, huyện Con Cuông bao gồm 1 thị trấn và 12 xã, tạo nên một hệ thống hành chính chặt chẽ, phục vụ hiệu quả cho quản lý và phát triển kinh tế - xã hội.
Danh sách các đơn vị hành chính bao gồm: Thị trấn Con Cuông (huyện lỵ và các xã Bình Chuẩn, Cam Lâm, Châu Khê, Chi Khê, Thạch Ngàn, Đôn Phục, Bồng Khê, Lạng Khê, Lục Dạ, Mậu Đức, Môn Sơn, Yên Khê.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Hệ thống cơ sở hạ tầng của Con Cuông trước sáp nhập đã có những bước tiến đáng kể, đặc biệt trong bối cảnh huyện nằm trong vùng quy hoạch Khu du lịch Vườn quốc gia Pù Mát. Tính đến năm 2003, toàn huyện có 253 km đường các loại, trong đó hơn 20 km đường nhựa và bê tông, chủ yếu là Quốc lộ 7 – tuyến giao thông huyết mạch kết nối Con Cuông với các khu vực lân cận. Dù địa hình đồi núi phức tạp gây khó khăn cho việc xây dựng và bảo dưỡng, huyện đã không ngừng nâng cấp hệ thống giao thông để hỗ trợ phát triển du lịch và giao thương.
Hệ thống chợ và trung tâm thương mại cũng phát triển mạnh, với các chợ ở thị trấn Con Cuông, Môn Sơn, Châu Khê, Mậu Đức, cung cấp hàng hóa đa dạng cho cả trong và ngoài huyện. Những nỗ lực này đã tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế - xã hội của Con Cuông.
Kinh tế
Kinh tế huyện Con Cuông trước sáp nhập chủ yếu dựa vào nông nghiệp và lâm nghiệp, với những chuyển biến tích cực trong sản xuất và chăn nuôi. Người dân tích cực khai hoang, phục hóa đất, mở rộng diện tích canh tác nông nghiệp. Các loại cây lâm nghiệp như bồ đề, keo tràm, vạng, giàng giàng, trám được trồng với diện tích gần 1.000 ha/năm, góp phần khai thác rừng bền vững. Chăn nuôi cũng được nâng cao về chất lượng và quy mô nhờ cải tiến phương thức chăm sóc.
Thương mại - dịch vụ, dù không phải ngành chủ lực, đã có bước bứt phá với sự phát triển của mạng lưới chợ và các trung tâm thương mại nhỏ. Các dịch vụ vận tải như xe tải, xe khách cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối kinh tế nội huyện và với các khu vực lân cận. Sự chuyển biến kinh tế này không chỉ cải thiện đời sống người dân mà còn tạo đà cho các dự án phát triển du lịch và bất động sản trong tương lai.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Huyện Con Cuông được quy hoạch để trở thành thị xã sinh thái theo Quyết định số 4798/QĐ-UBND ngày 21/10/2015 của UBND tỉnh Nghệ An. Mục tiêu là phát triển đồng bộ hạ tầng, du lịch và kinh tế, tập trung vào du lịch sinh thái, nông nghiệp công nghệ cao và thương mại. Các dự án trọng điểm bao gồm nâng cấp Quốc lộ 7 và các tuyến đường kết nối đến Vườn quốc gia Pù Mát, tạo điều kiện thuận lợi cho du lịch và giao thương.
Các homestay du lịch cộng đồng như Homestay Hoa Thụ, Hanh Chiến, Nhượng Thành tại bản Nưa đã được đầu tư nâng cấp, kết hợp kiến trúc truyền thống và dịch vụ hiện đại. Ngoài ra, các điểm du lịch như Bản Nưa, Khe Rạn, Xiềng, Bãi Gạo đang được phát triển thành các trung tâm du lịch cộng đồng, cung cấp dịch vụ lưu trú, ẩm thực và trải nghiệm văn hóa. Dự án khu đô thị sinh thái Con Cuông cũng được triển khai, hướng đến xây dựng không gian xanh, bền vững, đáp ứng nhu cầu của cư dân và du khách. Tỷ lệ đô thị hóa dự kiến đạt 28-30% vào năm 2030, với dân số khoảng 105.000-115.000 người.
Tầm nhìn đến năm 2050
Đến năm 2050, Con Cuông hướng tới trở thành trung tâm du lịch và dịch vụ của vùng tây nam Nghệ An, với trọng tâm là Khu dự trữ sinh quyển Pù Mát. Quy hoạch tập trung vào bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, ứng phó biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. Các dự án dài hạn bao gồm mở rộng các khu công nghiệp thân thiện với môi trường và phát triển nông nghiệp sạch. Huyện cũng đặt mục tiêu nâng tỷ lệ đô thị hóa lên 33-35%, với dân số dự kiến đạt 125.000-135.000 người.
Bản đồ quy hoạch Nghệ An nhấn mạnh vai trò của Con Cuông trong việc kết nối với các huyện lân cận như Nghĩa Đàn, Thái Hòa, Tân Kỳ, Anh Sơn, Tương Dương và Kỳ Sơn. Các dự án giao thông liên vùng và phát triển hạ tầng đô thị sẽ tiếp tục được đẩy mạnh, đảm bảo Con Cuông trở thành điểm đến hấp dẫn cho đầu tư và du lịch.
