Tổng quan về huyện Chư Pưh trước sáp nhập
Chư Pưh là một huyện thuộc tỉnh Gia Lai, cách thành phố Pleiku khoảng 60 km về phía nam, dọc theo Quốc lộ 14 – tuyến giao thông huyết mạch của Tây Nguyên. Với diện tích 718,05 km² và dân số năm 2023 đạt 83.232 người, mật độ dân số của huyện là 99 người/km², phản ánh một khu vực nông thôn rộng lớn với dân cư phân bố rải rác. Địa hình Chư Pưh đa dạng, bao gồm đồi núi (cao 400–600m), sông suối, hồ thủy điện, và vùng thấp trũng, tạo nên cảnh quan độc đáo và tiềm năng phát triển nông nghiệp, công nghiệp, và du lịch. Huyện nổi bật với văn hóa của người Jrai, với các lễ hội truyền thống và điểm đến du lịch như thác Công Chúa và hồ thủy điện Ia Ly.
Ranh giới hành chính của Chư Pưh trước sáp nhập bao gồm:
- Phía Đông giáp huyện Phú Thiện
- Phía Tây giáp huyện Chư Prông
- Phía Nam giáp huyện Ea Súp và huyện Ea H’leo (Đắk Lắk)
- Phía Bắc giáp huyện Chư Sê
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập vào năm 2025, huyện Chư Pưh có 9 đơn vị hành chính, bao gồm một thị trấn và tám xã. Các đơn vị này đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức quản lý và phát triển kinh tế, văn hóa của huyện. Danh sách các đơn vị hành chính bao gồm: Thị trấn Nhơn Hòa, xã Chư Don, xã Ia Blứ, xã Ia Dreng, xã Ia Hla, xã Ia Hrú, xã Ia Le, xã Ia Phang, xã Ia Rong.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Huyện Chư Pưh sở hữu hệ thống hạ tầng phát triển và các điểm nhấn đáng chú ý, từ giao thông, công nghiệp, đến bất động sản và du lịch. Những yếu tố này không chỉ thúc đẩy kinh tế mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Cơ sở hạ tầng
Huyện Chư Pưh có hệ thống giao thông hiện đại, với Quốc lộ 14 là trục chính kết nối từ thành phố Kon Tum qua thị trấn Nhơn Hòa đến Pleiku. Tuyến đường này, cùng với Quốc lộ 19 nối Pleiku với Quy Nhơn, tạo thành mạng lưới giao thông liên vùng quan trọng. Dự án cao tốc Ngọc Hồi – Pleiku, hiện đang được triển khai, hứa hẹn nâng cao khả năng kết nối, rút ngắn thời gian di chuyển giữa các đô thị lớn của Tây Nguyên. Ngoài ra, huyện đã đầu tư mạnh vào mạng lưới chợ nông thôn kiên cố tại các xã như Nghĩa Hưng, Hòa Phú, Ia Nhin, Ia Ly và thị trấn Nhơn Hòa, trong đó chợ Nhơn Hòa là trung tâm thương mại sầm uất của huyện. Các dịch vụ ngân hàng, bưu chính, và viễn thông cũng được mở rộng, đáp ứng nhu cầu của cả khu vực nông thôn và vùng sâu.
Kinh tế
Nền kinh tế huyện Chư Pưh chủ yếu dựa vào nông nghiệp, với 22.000 ha đất gieo trồng, trong đó hơn 11.000 ha là cây công nghiệp dài ngày như cà phê, hồ tiêu, và cao su. Các loại cây trồng khác như lúa, ngô, và sắn cũng đóng vai trò quan trọng, đáp ứng nhu cầu lương thực và xuất khẩu. Chăn nuôi phát triển mạnh nhờ diện tích đồng cỏ và rừng rộng lớn, với các loại gia súc như bò, lợn, và gia cầm được nuôi phổ biến.
Ngoài ra, huyện khai thác rừng sản xuất và rừng phòng hộ, cùng với các nguồn khoáng sản như đá granite, đá vôi, và quặng sắt, tạo nền tảng cho ngành công nghiệp chế biến. Các nhà máy như Nhà máy chế biến chè – cà phê (3 km từ trung tâm) và Nhà máy luyện cán thép (4 km) góp phần đa dạng hóa kinh tế. Du lịch cũng là một trụ cột kinh tế mới nổi, với các điểm đến như thác Công Chúa, hồ thủy điện Ia Ly, và làng du lịch Ia Mơ Nông thu hút đông đảo du khách.
Tình hình bất động sản
Thị trường bất động sản Chư Pưh đang phát triển sôi động, thu hút nhà đầu tư nhờ vị trí chiến lược và tiềm năng du lịch. Các loại hình bất động sản bao gồm đất thổ cư, đất nông nghiệp, và nhà ở, với sự phân bố đồng đều khắp huyện. Các lô đất dọc Quốc lộ 14 được săn đón nhờ vị trí giao thông thuận lợi và gần các khu vực phát triển. Những khu đất gần thác K50 và hồ thủy điện Vĩnh Sơn cũng hứa hẹn tiềm năng lớn cho đầu tư nghỉ dưỡng và du lịch. Với hạ tầng giao thông được nâng cấp, như cao tốc Ngọc Hồi – Pleiku, giá trị bất động sản tại Chư Pưh dự kiến tăng mạnh.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Huyện Chư Pưh được định hướng trở thành một vùng hỗ trợ quan trọng cho thành phố Pleiku và thành phố Kon Tum, tận dụng vị trí chiến lược trên hành lang kinh tế Quốc lộ 14. Bản đồ quy hoạch huyện Chư Pưh giai đoạn 2021–2030, được Ủy ban Nhân dân tỉnh Gia Lai phê duyệt, nhấn mạnh phát triển hạ tầng đồng bộ, công nghiệp, nông nghiệp hiện đại, và du lịch sinh thái. Với tầm nhìn đến năm 2050, huyện hướng tới trở thành một trung tâm kinh tế, văn hóa, và du lịch của tiểu vùng Bắc Tây Nguyên. Các dự án cụ thể, như Cụm công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp Ia Khươl và cao tốc Ngọc Hồi – Pleiku, là minh chứng cho cam kết phát triển bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống và thu hút đầu tư.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Chư Pưh
Giai đoạn đến năm 2030
Theo Quyết định số 337/QĐ-UBND ngày 9/5/2022 của UBND tỉnh Gia Lai, quy hoạch sử dụng đất huyện Chư Pưh đến năm 2030 được xác định rõ ràng, với 87.290,37 ha đất nông nghiệp, 9.558,37 ha đất phi nông nghiệp, và 372,63 ha đất chưa sử dụng. Trong đó, 3.464,79 ha đất nông nghiệp được chuyển đổi sang đất phi nông nghiệp để phục vụ công nghiệp và đô thị hóa, trong khi 9.753,52 ha được tái cơ cấu trong nông nghiệp để tối ưu hóa sản xuất. Cụm công nghiệp Ia Khươl (53,19 ha) là dự án trọng điểm, với 38,63 ha dành cho xây dựng công nghiệp, thu hút hơn 110 tỷ đồng đầu tư từ 5 đơn vị và 2 đơn vị đang đăng ký.
Về giao thông, Quốc lộ 14 (đường Lê Lợi) được nâng cấp với lộ giới 50m, cùng với Tỉnh lộ 661 (đường Hùng Vương) và đường Phan Đình Phùng, tạo mạng lưới giao thông hiện đại. Thị trấn Nhơn Hòa và Ia Ly được quy hoạch thành các đô thị tập trung, với các khu vực phát triển nông nghiệp đô thị và du lịch sinh thái, như khu vực quanh hồ Ia Ly. Những kế hoạch này, được thể hiện chi tiết trên bản đồ quy hoạch, đảm bảo Chư Pưh phát triển đồng bộ, hỗ trợ kinh tế khu vực Tây Nguyên.
Tầm nhìn đến năm 2050
Nhìn xa hơn, huyện Chư Pưh hướng tới trở thành một trung tâm kinh tế và du lịch của Bắc Tây Nguyên, kết nối chặt chẽ với Pleiku và Kon Tum. Bản đồ quy hoạch dài hạn nhấn mạnh phát triển đô thị bền vững, với thị trấn Nhơn Hòa và thị trấn Ia Ly là hai hạt nhân đô thị. Tại Nhơn Hòa, các khu đô thị tập trung được xây dựng ở trung tâm, bao quanh bởi vùng nông nghiệp đô thị và công viên cảnh quan. Khu vực du lịch sinh thái, đặc biệt quanh thác Công Chúa và hồ Ia Ly, sẽ được đầu tư để phát triển nghỉ dưỡng và dịch vụ.
