Tổng quan về huyện Châu Thành trước sáp nhập
Huyện Châu Thành là cửa ngõ chiến lược của tỉnh Kiên Giang, nằm ở vị trí kết nối quan trọng giữa thành phố Cần Thơ, thành phố Ngã Bảy và các tỉnh thuộc đồng bằng sông Cửu Long. Địa hình huyện tương đối bằng phẳng, được bồi đắp phù sa hàng năm từ sông Hậu, độ cao trung bình từ 0,3m – 1,2m. Hệ thống kênh rạch chằng chịt phân bố khắp địa bàn, vừa là lợi thế trong nông nghiệp và thủy sản, vừa là thách thức trong việc xây dựng hạ tầng kỹ thuật và cơ giới hóa nông nghiệp.
Ranh giới hành chính của huyện Châu Thành trước sáp nhập
- Phía Đông giáp huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng và huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long
- Phía Tây giáp huyện Châu Thành A và huyện Phụng Hiệp
- Phía Nam giáp thành phố Ngã Bảy
- Phía Bắc giáp quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ
Ngoài vị trí thuận lợi, Châu Thành còn nổi tiếng với lịch sử đấu tranh cách mạng qua các di tích như Khu di tích Tỉnh ủy Hậu Giang, Khu di tích Nam Kỳ Khởi Nghĩa. Huyện cũng được biết đến với truyền thống võ thuật cổ truyền và các sản phẩm đặc sản như bưởi Năm Roi Phú Hữu, mắm nêm Phú Nghĩa. Những yếu tố này tạo nên bản sắc văn hóa – kinh tế đặc trưng, đồng thời là tiềm năng phát triển du lịch sinh thái và du lịch văn hóa.
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, huyện Châu Thành có 1 thị trấn và 9 xã. Mỗi đơn vị hành chính đều đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế – xã hội, góp phần hình thành mạng lưới dân cư và sản xuất đa dạng.
Danh sách các đơn vị hành chính gồm: Thị trấn Minh Lương, Xã Bình An, Xã Giục Tượng, Xã Minh Hòa, Xã Mong Thọ, Xã Mong Thọ A, Xã Mong Thọ B, Xã Thạnh Lộc, Xã Vĩnh Hòa Hiệp, Xã Vĩnh Hòa Phú.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Châu Thành sở hữu hệ thống giao thông đa dạng, bao gồm cả đường bộ và đường thủy, đóng vai trò then chốt trong giao thương của khu vực. Về đường bộ, Quốc lộ 1 chạy dọc phía tây huyện, kết nối thành phố Cần Thơ và thành phố Ngã Bảy. Phía đông là đường Nam Sông Hậu dài khoảng 9 km, chạy song song với sông Hậu, phục vụ cho vận chuyển hàng hóa và kết nối các khu công nghiệp. Ngoài ra, các tuyến tỉnh lộ 925 và 927C đóng vai trò trục liên kết quan trọng, giúp kết nối nội huyện với các đô thị lớn.
Đáng chú ý, dự án cao tốc Cần Thơ – Cà Mau đang đi qua địa bàn huyện, hứa hẹn nâng cao năng lực vận tải, giảm thời gian di chuyển và tạo động lực phát triển công nghiệp – dịch vụ. Huyện cũng đang nâng cấp 6 tuyến đường huyện và nhiều tuyến giao thông nông thôn, đảm bảo kết nối thông suốt giữa các xã, thị trấn.
Về đường thủy, Châu Thành được bao quanh bởi các tuyến sông lớn như sông Hậu, sông Mái Dầm, sông Cái Dầu, cùng hàng loạt kênh rạch như kênh Thầy Cai, rạch Vàm Gỗ. Đây là lợi thế vượt trội cho phát triển vận tải thủy, thương mại đường sông, đồng thời hỗ trợ tiêu thoát nước, phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Kinh tế
Mặc dù có diện tích không lớn, huyện Châu Thành vẫn đóng góp đáng kể vào ngân sách tỉnh Kiên Giang nhờ lợi thế về nông nghiệp, thủy sản và công nghiệp chế biến. Kinh tế huyện hiện dựa chủ yếu vào sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng và chế biến thủy sản, trong đó nổi bật là Khu công nghiệp Thạnh Lộc và cảng cá Tắc Cậu – cảng cá lớn nhất tỉnh và cũng thuộc nhóm cảng cá lớn nhất cả nước, đóng vai trò trung tâm trong ngành thủy sản Kiên Giang.
Trong tương lai, Châu Thành sẽ được đầu tư một bệnh viện cấp trung ương lớn nhất khu vực Tây Nam Bộ, đồng thời nâng cấp Quốc lộ 63 và Quốc lộ 61 để tăng khả năng kết nối liên vùng. Huyện cũng dự kiến triển khai tuyến đường ven biển mới kết nối TP. Rạch Giá với các huyện Hòn Đất, Kiên Lương, mở ra cơ hội phát triển đô thị mới và gia tăng giá trị bất động sản.
Bên cạnh đó, huyện chú trọng tái cơ cấu nông nghiệp để thích ứng với biến đổi khí hậu, đẩy mạnh mô hình kinh tế hợp tác, liên kết sản xuất – tiêu thụ sản phẩm và mở rộng các khu công nghiệp chế biến tại địa phương. Thị trường bất động sản tại Châu Thành cũng đang sôi động, với giá đất dao động từ khoảng 28.000 – 7.700.000 VNĐ/m² tùy vị trí, tiềm năng và tiện ích xung quanh. Đây là mức giá phản ánh sự đa dạng giữa khu vực nông thôn, đô thị mới và các vùng có dự án hạ tầng trọng điểm.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Theo Quyết định số 1709/QĐ-UBND ngày 07/07/2022 của UBND tỉnh Kiên Giang về quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021 – 2030, huyện Châu Thành đặt mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội theo hướng công nghiệp – dịch vụ – nông nghiệp hiện đại, trong đó ưu tiên các ngành mũi nhọn và hạ tầng kết nối. Một số định hướng cụ thể:
Quy hoạch sử dụng đất:
Tổng diện tích: 28.569,19 ha
Đất nông nghiệp: 23.204,01 ha
Đất phi nông nghiệp: 5.365,18 ha
Diện tích chuyển đổi từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp: 1.058,48 ha
Phát triển công nghiệp:
Mở rộng và nâng cấp Khu công nghiệp Thạnh Lộc.
Khai thác tối đa lợi thế cảng cá Tắc Cậu – trung tâm thủy sản lớn nhất tỉnh và cả nước, gắn với ngành chế biến thủy sản và dịch vụ hậu cần nghề cá.
Ưu tiên các ngành: chế biến nông – thủy sản, công nghiệp cơ khí, sản xuất hàng tiêu dùng, công nghiệp phụ trợ.
Hạ tầng giao thông:
Nâng cấp Quốc lộ 63 và Quốc lộ 61.
Triển khai tuyến đường ven biển mới kết nối TP. Rạch Giá – Hòn Đất – Kiên Lương, mở ra cơ hội phát triển đô thị ven biển.
Hoàn thiện cao tốc Cần Thơ – Cà Mau đoạn qua địa bàn.
Nông nghiệp – thủy sản:
Tái cơ cấu nông nghiệp, đẩy mạnh mô hình nông nghiệp hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao.
Mở rộng vùng nuôi trồng thủy sản an toàn, nâng cao năng lực chế biến và xuất khẩu.
Bất động sản và đô thị:
Quy hoạch phát triển các khu đô thị mới dọc tuyến Quốc lộ 1, đường Nam Sông Hậu và khu vực gần các khu công nghiệp.
Khuyến khích đầu tư khu dân cư, dịch vụ thương mại tại trung tâm thị trấn và các xã trọng điểm.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Châu Thành
Tầm nhìn đến năm 2050
Huyện Châu Thành hướng đến mục tiêu trở thành đô thị – công nghiệp – dịch vụ hiện đại, là điểm kết nối chiến lược của vùng Tây Nam Bộ. Các định hướng lớn:
Phát triển công nghiệp xanh và bền vững:
Hình thành các cụm công nghiệp mới áp dụng công nghệ sạch, sản xuất tuần hoàn.
Đẩy mạnh ngành công nghiệp chế biến sâu nông – thủy sản phục vụ xuất khẩu.
Giao thông – logistics:
Hoàn thiện mạng lưới giao thông bộ và thủy, với trọng tâm là hệ thống cảng sông Hậu và các bến thủy nội địa.
Xây dựng trung tâm logistics kết hợp kho lạnh tại khu vực cảng cá Tắc Cậu, phục vụ chuỗi cung ứng thủy sản toàn vùng.
Phát triển đô thị:
Đô thị Tân Hiệp: nâng lên đô thị loại IV, trung tâm công nghiệp và thương mại dịch vụ.
Đô thị Long Định: phát triển thành đô thị loại V, phục vụ 23.000 dân vào 2050.
Đô thị Vĩnh Kim: trở thành trung tâm tiểu vùng phía Nam, phát triển thương mại – dịch vụ – du lịch.
Du lịch và văn hóa:
Khai thác du lịch văn hóa – lịch sử gắn với di tích cách mạng.
Phát triển du lịch sinh thái miệt vườn, du lịch đường sông.
Môi trường và đời sống:
Xây dựng đô thị xanh – thông minh, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, giáo dục.
Hoàn thiện bệnh viện cấp trung ương lớn nhất khu vực Tây Nam Bộ trên địa bàn.
