Tổng quan về huyện Cao Lãnh trước sáp nhập
Huyện Cao Lãnh là một huyện nằm ở phía Bắc sông Tiền, thuộc tỉnh Đồng Tháp, miền Tây Nam Bộ. Trước khi sáp nhập, huyện có diện tích 491,61 km² và dân số 197.614 người (năm 2019), mật độ dân số đạt 403 người/km². Nằm cách trung tâm thành phố Cao Lãnh khoảng 8 km về phía đông nam, huyện có vị trí địa lý chiến lược khi vừa tiếp giáp với các tuyến giao thông thủy – bộ quan trọng, vừa nằm trong vùng kinh tế phát triển của tỉnh.
Về địa hình, huyện chủ yếu là đồng bằng thấp với hệ thống kênh rạch dày đặc, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp và thủy sản. Sông Tiền, sông Cần Lố và nhiều kênh đào như Nguyễn Văn Tiếp, An Phong – Mỹ Hòa, An Long không chỉ đóng vai trò giao thông thủy mà còn hỗ trợ tưới tiêu, nuôi trồng thủy sản và phòng chống lũ.
Ranh giới hành chính trước sáp nhập:
- Phía Đông giáp huyện Tháp Mười (Tiền Giang)
- Phía Tây giáp huyện Thanh Bình, thành phố Cao Lãnh (An Giang)
- Phía Nam giáp thành phố Sa Đéc và hai huyện Lấp Vò, Châu Thành qua sông Tiền
- Phía Bắc giáp huyện Tam Nông
Đơn vị hành chính
Trước khi sáp nhập, huyện Cao Lãnh được chia thành 1 thị trấn và 17 xã, tạo nên một mạng lưới dân cư đa dạng, phân bố đều trên địa bàn. Mỗi đơn vị đều mang đặc trưng văn hóa – kinh tế riêng, đóng góp vào sự phát triển chung của huyện.
Danh sách đơn vị hành chính: Thị trấn Mỹ Thọ (huyện lỵ), xã An Bình, xã Ba Sao, xã Bình Hàng Tây, xã Bình Hàng Trung, xã Bình Thạnh, xã Gáo Giồng, xã Mỹ Hiệp, xã Mỹ Hội, xã Mỹ Long, xã Mỹ Thọ, xã Mỹ Xương, xã Nhị Mỹ, xã Phong Mỹ, xã Phương Thịnh, xã Phương Trà, xã Tân Hội Trung, xã Tân Nghĩa.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Huyện Cao Lãnh có hệ thống giao thông thủy dài 170 km và đường bộ dài 464 km, trong đó có 70 km tuyến đường chính gồm các Tỉnh lộ ĐT 844, ĐT 846, ĐT 847, và đặc biệt 36 km Quốc lộ 30 – cửa ngõ quan trọng kết nối Đồng Tháp với TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận. Bên cạnh đó, cao tốc Cao Lãnh – Lộ Tẻ đã đi vào hoạt động, rút ngắn thời gian di chuyển và thúc đẩy giao thương, đồng thời cao tốc Hồng Ngự – Trà Vinh (đoạn Cao Lãnh – An Hữu) đang được triển khai, hứa hẹn tạo cú hích hạ tầng.
Hệ thống giao thông còn được bổ sung bởi các dự án nối dài tuyến ĐT 846 từ Phương Trà đến Phong Mỹ, xây dựng mới đường ĐT 850 từ bến phà Sa Đéc kết nối Khu di tích Xẻo Quýt, mở mới đường Quảng Khánh và nạo vét sông Cần Lố nhằm khai thác tối đa tiềm năng vận tải thủy. Ngoài ra, các cụm công nghiệp như Cần Lố, Phong Mỹ và dự án KCN Ba Sao đang trong quá trình hoàn thiện hạ tầng.
Kinh tế
Trước khi sáp nhập, huyện Cao Lãnh có nền kinh tế phát triển dựa trên thế mạnh nông nghiệp toàn diện. Năm 2006, cơ cấu kinh tế ghi nhận: khu vực I (nông – lâm – thủy sản) chiếm 72%, khu vực II (công nghiệp – xây dựng) chiếm 9,81%, và khu vực III (dịch vụ) chiếm 18,19%, tốc độ tăng trưởng GDP đạt 14,27%.
Về nông nghiệp, huyện sở hữu 66.300 ha lúa với sản lượng đạt 347.000 tấn (năm 2006), bên cạnh đó là 4.950 ha vườn cây ăn trái (xoài, nhãn, cây có múi) cho sản lượng 21.700 tấn mỗi năm. Thủy sản cũng đóng vai trò quan trọng với 1.082 ha mặt nước nuôi cá tra, cá lóc, điêu hồng, tôm càng xanh,... cho sản lượng 22.200 tấn. Chăn nuôi phát triển ổn định với đàn gia súc khoảng 35.000 con.
Du lịch – Di tích và danh lam thắng cảnh
Huyện Cao Lãnh trước sáp nhập không chỉ mạnh về kinh tế nông nghiệp mà còn sở hữu tiềm năng lớn về du lịch sinh thái và du lịch lịch sử. Nổi bật nhất là Khu di tích Xẻo Quýt, một địa điểm được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia, vừa mang giá trị lịch sử kháng chiến vừa là điểm đến du lịch sinh thái với rừng tràm, kênh rạch, và hệ động thực vật phong phú.
Bên cạnh đó, huyện còn có 4 di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh gồm: Căn cứ Huyện ủy Cao Lãnh, Sự kiện chống lấn chiếm Vàm Xáng Mỹ Thọ, Chùa cổ Bửu Lâm và Đình Thần Mỹ Long. Đây là những địa điểm góp phần bảo tồn giá trị văn hóa – lịch sử, đồng thời thu hút du khách yêu thích tìm hiểu về truyền thống địa phương.
Ngoài ra, với hệ thống sông rạch và cảnh quan đồng bằng trù phú, huyện có tiềm năng phát triển du lịch miệt vườn, kết hợp thưởng thức trái cây tại chỗ và trải nghiệm văn hóa vùng sông nước. Các sản vật nổi tiếng như xoài Cao Lãnh, cá tra hay các món ăn dân dã miền Tây cũng là điểm cộng để phát triển du lịch ẩm thực.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Theo quy hoạch đô thị đến năm 2030, huyện Cao Lãnh tập trung vào xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ và phát triển các khu công nghiệp, khu đô thị mới. Một số dự án tiêu biểu gồm:
- Mở rộng và nâng cấp Quốc lộ 30, kết nối trực tiếp với cao tốc Hồng Ngự – Trà Vinh (đoạn Cao Lãnh – An Hữu).
- Xây dựng và hoàn thiện hạ tầng các cụm công nghiệp Cần Lố, Phong Mỹ và triển khai KCN Ba Sao.
- Nâng cấp tuyến ĐT 846 nối Phương Trà – Phong Mỹ, đồng thời xây dựng tuyến ĐT 850 kết nối Khu di tích Xẻo Quýt và các điểm du lịch của Sa Đéc.
- Phát triển các khu đô thị mới với hạ tầng hiện đại, tích hợp tiện ích công cộng như trường học, bệnh viện, công viên.
Ngoài hạ tầng giao thông và công nghiệp, huyện cũng đặt mục tiêu giữ vững và mở rộng vùng sản xuất nông nghiệp chất lượng cao, áp dụng công nghệ mới để nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản, đặc biệt là xoài Cao Lãnh và thủy sản xuất khẩu.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Cao Lãnh
Tầm nhìn đến năm 2050
Tầm nhìn dài hạn đến năm 2050 của huyện Cao Lãnh hướng tới việc trở thành trung tâm kinh tế – công nghiệp – dịch vụ – du lịch phía Bắc của tỉnh Đồng Tháp. Trong đó, các định hướng chính bao gồm:
- Hoàn thiện mạng lưới giao thông chiến lược, trong đó cao tốc Hồng Ngự – Trà Vinh sẽ đóng vai trò là tuyến huyết mạch, kết nối liên vùng.
- Phát triển đô thị thông minh gắn với bảo vệ môi trường, sử dụng năng lượng tái tạo và quy hoạch xanh.
- Đẩy mạnh phát triển du lịch sinh thái – văn hóa với Khu du lịch Xẻo Quýt làm trung tâm, kết hợp các tuyến du lịch đường thủy và miệt vườn.
Với định hướng phát triển rõ ràng, cùng các dự án trọng điểm đã và đang triển khai, huyện Cao Lãnh hứa hẹn sẽ trở thành một trong những điểm sáng phát triển của vùng Đồng Tháp Mười vào giữa thế kỷ XXI.
