Tổng quan về huyện Cái Nước
Huyện Cái Nước được thành lập vào năm 1957, là một trong những đơn vị hành chính trung tâm của tỉnh Cà Mau. Huyện có diện tích 417,08 km², dân số tính đến năm 2022 là 178.422 người, với mật độ dân số khoảng 427 người/km².
Cái Nước không giáp biển, là huyện nội địa duy nhất của tỉnh, nhưng có vị trí đặc biệt quan trọng nhờ nằm trên hai trục giao thông huyết mạch: Quốc lộ 1A (nối TP. Cà Mau với Năm Căn) và tuyến liên huyện Vàm Đình – Cái Nước – Đầm Dơi. Nhờ đó, địa phương này giữ vai trò trung tâm kết nối giữa các vùng kinh tế của tỉnh.
Vị trí địa lý của huyện Cái Nước:
- Phía Đông giáp thành phố Cà Mau và huyện Đầm Dơi
- Phía Tây giáp huyện Phú Tân
- Phía Nam giáp huyện Năm Căn
- Phía Bắc giáp huyện Trần Văn Thời
Huyện nằm cách TP. Cà Mau khoảng 30 km về phía tây nam theo Quốc lộ 1A. Đây cũng là tuyến nằm trong hành lang ven biển phía Nam của Tiểu vùng kinh tế Mê Kông mở rộng, góp phần quan trọng trong giao lưu kinh tế – xã hội toàn vùng.
Đơn vị hành chính
Trước sáp nhập, huyện Cái Nước gồm 11 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm:
Thị trấn: Cái Nước (là huyện lỵ)
Xã: Đông Hưng, Đông Thới, Hòa Mỹ, Hưng Mỹ, Lương Thế Trân, Phú Hưng, Tân Hưng, Tân Hưng Đông, Thạnh Phú, Trần Thới
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Cái Nước sở hữu hạ tầng giao thông phát triển đồng bộ nhờ nằm trên trục Quốc lộ 1A, kéo dài 38 km qua huyện, kết nối TP. Cà Mau – Năm Căn – Đất Mũi. Đây là tuyến huyết mạch cả về kinh tế lẫn quốc phòng. Ngoài ra, các tuyến đường liên huyện như Vàm Đình – Cái Nước – Đầm Dơi, hay tuyến Rau Dừa – Rạch Ráng nối với huyện Trần Văn Thời giúp huyện hình thành mạng lưới giao thông liên kết vùng hiệu quả.
Huyện đã đầu tư mạnh vào giao thông nông thôn theo chương trình kiên cố hóa giao thông với tổng chiều dài toàn mạng lưới lên tới 483 km (trong đó có 418 km đường bê tông xi măng). Giao thông được đầu tư cả về chiều sâu lẫn chiều rộng, tạo thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa, kết nối đô thị – nông thôn, và phát triển dịch vụ.
Kinh tế
Cái Nước có nền kinh tế chuyển dịch nhanh, từ nông nghiệp truyền thống sang dịch vụ – công nghiệp. Huyện hiện tập trung phát triển nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng, ứng dụng công nghệ cao như nuôi tôm siêu thâm canh, lót bạt, tuần hoàn nước.
Điểm nhấn quan trọng trong định hướng kinh tế là Khu công nghiệp Hòa Trung (xã Lương Thế Trân). Đây là một trong những khu công nghiệp chế biến thủy sản trọng điểm của tỉnh, với quy mô 352 ha, trong đó có 136 ha thuộc huyện Cái Nước. Hiện nay, khu công nghiệp đã đi vào đầu tư giai đoạn I (58 ha) và đang thu hút các nhà đầu tư lớn nhờ kết nối giao thông thủy – bộ thuận lợi.
Vị trí tiếp giáp TP. Cà Mau giúp huyện dễ dàng tiếp nhận lan tỏa phát triển đô thị, nhất là khu vực dọc Quốc lộ 1 từ cầu Lương Thế Trân đến Rau Dừa. Tuy nhiên, cũng đặt ra yêu cầu quản lý chặt quy hoạch để tránh phát triển tự phát, gây áp lực hạ tầng và môi trường.
Du lịch và di tích
Cái Nước không nằm trong vùng du lịch trọng điểm của tỉnh, nhưng có tiềm năng khai thác mô hình du lịch sinh thái và giáo dục truyền thống như:
- Vườn chim Chà Là (xã Đông Hưng): Diện tích 15,48 ha, với hệ thực vật phong phú, quy tụ khoảng 80 loài. Đây là điểm du lịch sinh thái gần thành phố, có thể phát triển dịch vụ cuối tuần, kết hợp nghỉ dưỡng nhẹ.
- Khu căn cứ Tỉnh ủy Lung Lá – Nhà Thể (xã Thạnh Phú): Là di tích lịch sử cách mạng, nơi giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ, phù hợp với các tour “về nguồn” và tham quan tìm hiểu lịch sử địa phương.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Trong giai đoạn đến 2030, huyện Cái Nước định hướng trở thành trung tâm kết nối sản xuất – dịch vụ – công nghiệp của tỉnh, với KCN Hòa Trung là đầu tàu phát triển. Giao thông được mở rộng, các tuyến liên huyện nâng cấp đồng bộ, kết nối vùng ven – vùng sâu – vùng đô thị.
Cơ cấu kinh tế sẽ chuyển mạnh sang công nghiệp chế biến và dịch vụ, giảm dần tỉ trọng nông nghiệp. Trong nông nghiệp, ưu tiên mô hình nuôi trồng bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu. Về xã hội, đầu tư nâng cấp trường học, bệnh viện, trung tâm nghề nghiệp sẽ tạo nền tảng phát triển nhân lực địa phương phục vụ nhu cầu công nghiệp hóa.
Xem thêm: Bản đồ quy hoạch Huyện Cái Nước
Tầm nhìn đến năm 2050
Tới năm 2050, huyện Cái Nước được xác định là vùng đô thị – công nghiệp vệ tinh, trung gian giữa TP. Cà Mau và khu kinh tế Năm Căn. Huyện phát triển toàn diện theo hướng kinh tế xanh – bền vững – chống chịu cao với thiên tai – ngập mặn, trong đó:
- Khu công nghiệp Hòa Trung hoàn thiện và mở rộng, thu hút đầu tư vào công nghiệp chế biến sạch, logistics, công nghệ cao.
- Hệ thống giao thông kết nối hoàn chỉnh, gắn với cao tốc Cần Thơ – Cà Mau – Năm Căn, hệ thống cảng hàng hóa nội địa cấp huyện được hình thành.
- Đô thị hóa đi liền với quản lý quy hoạch vùng ven, đảm bảo không gian sống xanh, hạ tầng đồng bộ, kiểm soát xây dựng trái phép.
- Phát triển dịch vụ hỗ trợ sản xuất, thương mại, giáo dục, y tế, du lịch sinh thái – văn hóa, tạo nên diện mạo huyện hiện đại, năng động nhưng vẫn giữ gìn được bản sắc nông thôn.
