Tổng quan về huyện Bắc Yên
Huyện Bắc Yên nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Sơn La, cách trung tâm thành phố Sơn La khoảng 100km và cách Hà Nội khoảng 200 km.
- Diện tích khoảng 1.099,4 km² (109.864 ha)
- Dân số hiện nay khoảng 70.000 người (năm 2024), với đa số là đồng bào dân tộc thiểu số (người Mông khoảng 47%).
- Mật độ dân số trung bình khoảng 64 người/km²
Vị trí địa lý và tiếp giáp
Huyện Bắc Yên có vị trí kết nối các huyện trong vùng Tây Bắc:
- Phía Bắc và Tây Bắc giáp huyện Trạm Tấu (Yên Bái)
- Phía Đông giáp huyện Phù Yên
- Phía Tây giáp huyện Mai Sơn
- Phía Nam và Đông Nam giáp huyện Mộc Châu và Yên Châu (Sơn La)
Đơn vị hành chính
Huyện Bắc Yên gồm:
- Thị trấn Bắc Yên (huyện lỵ)
- 15 xã: Chiềng Sại, Chim Vàn, Hang Chú, Háng Đồng, Hồng Ngài, Hua Nhàn, Làng Chếu, Mường Khoa, Pắc Ngà, Phiêng Ban, Phiêng Côn, Song Pe, Tạ Khoa, Tà Xùa, Xím Vàng.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
- Giao thông: Quốc lộ 37 và quốc lộ 6 kết nối Bắc Yên đến Sơn La và Hà Nội; tuyến đường bộ mới trải bê tông qua các xã như Chim Vàn và Pắc Ngà đã đưa tỷ lệ xã có đường cứng hóa đạt 100%.
- Huy động vốn đầu tư: Vào năm 2024, huyện thực hiện 27 dự án hạ tầng như đường giao thông, trụ sở xã, trường học, trạm y tế; hoàn thiện nhiều công trình phục vụ dân cư.
- Điện – nước – viễn thông: 86,9% hộ dân được sử dụng điện lưới an toàn, 100% xã có nước hợp vệ sinh và phủ sóng viễn thông; nhiều xã đạt chuẩn nông thôn mới.
Kinh tế
- Chủ yếu phát triển nông – lâm nghiệp: Trồng cây dược liệu, chè Tà Xùa, táo rừng (sơn tra), chăn nuôi quy mô nhỏ, khai thác lâm sản rừng nguyên liệu.
- Du lịch sinh thái – vùng cao: Huyện có sự kết nối tour du lịch với các địa phương như Mường La, Mù Cang Chải, Trạm Tấu để khai thác cảnh quan thiên nhiên, đặc biệt là “thiên đường mây” Tà Xùa, Pu Nhi Farm.
- Thương mại – dịch vụ: Thị trấn Bắc Yên là trung tâm giao thương tập trung, thị trường nông sản địa phương đang phát triển theo hướng tăng giá trị sản phẩm đặc sản.
Làng nghề truyền thống
Một số làng nghề truyền thống địa phương như rượu Hang Chú, dệt thổ cẩm, mây tre đan... tồn tại tại các xã dân tộc, là nền tảng để phát triển du lịch trải nghiệm văn hóa.
Di tích và lễ hội
Di tích tự nhiên nhiều hang động như Hang A Phủ (xã Hồng Ngài), hang Tấng (bản Nà Dòn, Chiềng Sại), hang Dơi, hang Mong, hang Cỏ Thái... là tài nguyên du lịch sinh thái tiềm năng.
Lễ hội dân tộc thiểu số huyện có cộng đồng dân tộc Mông, Thái, Dao, Khơ Mú, Tày tổ chức lễ hội Gầu Tào, lễ mừng cơm mới, cấp sắc, múa khèn, hát giao duyên... mang đậm bản sắc văn hóa vùng cao.
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Hoàn thiện giao thông liên xã, kết nối các trục du lịch và vùng sâu như Tà Xùa, Pắc Ngà.
- Phát triển du lịch sinh thái cộng đồng, du lịch mây, homestay bản làng.
- Nâng cao chất lượng dịch vụ cơ sở xã hội: Y tế, giáo dục, viễn thông tại vùng cao.
- Chuyển đổi cơ cấu cây trồng: phát huy cây dược liệu, chè Tà Xùa, táo rừng... thành sản phẩm OCOP.
Xem thêm: Bản đồ quy hoạch Huyện Bắc Yên
Tầm nhìn đến năm 2050
- Bắc Yên trở thành điểm đến du lịch mây – sinh thái hàng đầu vùng Tây Bắc, gắn với bảo tồn văn hóa dân tộc.
- Hình thành nền kinh tế xanh – du lịch – nông nghiệp công nghệ cao, đảm bảo tăng trưởng bền vững.
- Cơ sở hạ tầng hoàn thiện: giao thông – đô thị – dịch vụ xã hội đồng bộ, thị trấn Bắc Yên đạt đô thị xanh – thông minh.
- Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao đời sống nhân dân đồng thời bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học.
Huyện Bắc Yên trước khi sáp nhập có diện tích khoảng 1.099 km², dân số hơn 70.000 người, bao gồm 1 thị trấn và 15 xã. Là vùng núi cao đặc trưng với khí hậu mát mẻ, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và nền văn hóa dân tộc đa dạng, huyện Bắc Yên đang hướng đến phát triển nông – lâm nghiệp giá trị cao và du lịch sinh thái chất lượng đến năm 2030, với tầm nhìn đến 2050 trở thành điểm đến xanh, văn hóa và bền vững của vùng Tây Bắc.
