Tổng quan về huyện Bắc Mê
Huyện Bắc Mê là một huyện miền núi, thuộc tỉnh Hà Giang, nằm ở vùng Đông Bắc Bộ.
- Diện tích khoảng 856,07 km²
- Dân số (2019) khoảng 54.592 người (7.793 người thành thị, 46.799 người nông thôn), mật độ ~64 người/km².
- Dân tộc sinh sống đa dạng gồm Tày, Dao, Kinh, Mông, Pu Péo, Mường, Nùng, Cao Lan, Giấy, Bố Y, Hoa, Pà Thẻn, Lô Lô, Ngái, La Chí.Trung tâm hành chính là thị trấn Yên Phú.
Huyện tọa lạc phía đông tỉnh Hà Giang, tọa độ khoảng 22°44′ – 22°46′ B, 105°17′ – 105°20′ Đ.
- Phía Đông giáp huyện Bảo Lâm (Cao Bằng)
- Phía Tây giáp thành phố Hà Giang và huyện Vị Xuyên
- Phía Nam giáp huyện Lâm Bình và Na Hang (Tuyên Quang)
- Phía Bắc giáp huyện Yên Minh.
Địa hình đặc trưng là đồi núi thấp xen khe sâu, có hệ thống sông suối như Sông Gâm chảy qua trung tâm huyện tại thị trấn Yên Phú, tạo ưu thế về thủy điện & thủy lợi.
Đơn vị hành chính
Huyện Bắc Mê gồm 13 đơn vị hành chính cấp xã:
- Thị trấn: Yên Phú
- 12 xã: Đường Âm, Đường Hồng, Giáp Trung, Lạc Nông, Minh Ngọc, Minh Sơn, Phiêng Luông, Phú Nam, Thượng Tân, Yên Cường, Yên Định, Yên Phong.
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
- Giao thông: Đường huyện nối thị trấn với các xã, kết nối với thành phố Hà Giang, đường vào Cao Bằng và Tuyên Quang; bổ sung hệ thống cầu treo, đường dân sinh liên bản.
- Thủy điện – thủy lợi: Sông Gâm đi qua thị trấn cùng với vùng dự án thủy điện Tuyên Quang – cung cấp nguồn điện và tưới tiêu, đồng thời cảnh báo lũ lụt tại vùng ven sông.
- Khí hậu – địa hình: Địa hình đan xen đồi núi và khe suối, khí hậu cận ôn đới, lý tưởng để trồng cây cao su, chè vùng núi cao.
Kinh tế
- Nông – lâm – thủy sản: Chủ yếu là trồng ngô, lúa rẫy ở đồng bãi ven sông; rừng thường xanh cung cấp gỗ và nông lâm sản; nuôi trồng thủy sản cục bộ.
- Thủy điện và năng lượng: Thủy điện vừa và nhỏ trên sông Gâm đóng vai trò nguồn thu nhập lớn cho huyện.
- Tiểu thủ công nghiệp: Xây dựng nhỏ, cơ khí, dịch vụ tại thị trấn.
- Dịch vụ – thương mại – du lịch: Thị trấn Yên Phú buôn bán nông sản, dịch vụ nội tỉnh, phát triển homestay dọc Sông Gâm.
Khu công nghiệp/ Làng nghề công nghiệp
- Huyện có làng nghề truyền thống như dệt, đan lát ở các xã ven sông.
- Thời gian gần đây, các xã như Phú Nam, Giáp Trung phát triển nghề thủ công và xây dựng nhà ở ven sông, đáp ứng nhu cầu du lịch cộng đồng.
Di tích – Lễ hội
- Di tích tự nhiên: Sông Gâm, cảnh quan ven núi – nước của thị trấn Yên Phú rất nổi bật.
- Văn hóa bản địa: Đa dạng lễ hội dân tộc như lễ xuống đồng, lễ cúng rừng, lễ hội hoa địa phương vào mùa xuân – thu.
- Di tích lịch sử: Có thể lưu giữ dấu tích văn hóa cổ tộc vùng miền núi (cần bổ sung khảo sát thực tế).
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Thu nhập bình quân đầu người tăng gấp 1,5 lần;
- Giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 10%;
- 60% xã đạt chuẩn nông thôn mới cơ bản;
- Tỷ trọng lao động phi nông nghiệp đạt trên 50%
- Thị trấn Yên Phú đạt chuẩn đô thị loại V.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch Huyện Bắc Mê
Tầm nhìn đến năm 2050
- Xây dựng Yên Phú thành đô thị sinh thái ven sông Gâm, có hệ thống cảnh quan, đường dạo bộ và kết nối giao thông đường thủy – bộ.
- Phát triển nông lâm kết hợp du lịch sinh thái, với cao su, chè, rừng dịch vụ.
- Khuyến khích cơ sở thủ công, làng nghề phục vụ du lịch;
- Xây dựng năng lực chống chịu thiên tai, đặc biệt là phát triển thủy lợi – đê điều cho vùng ven sông.
- Giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, kết hợp truyền dạy tiếng dân tộc, lễ hội bản địa; nâng cao dân trí và chăm sóc xã hội.
