Tổng quan về huyện Ba Tri trước sáp nhập
Huyện Ba Tri là một trong những đơn vị hành chính lâu đời và có nhiều nét đặc trưng nổi bật của tỉnh Bến Tre. Nằm ở phía cuối cù lao Bảo, Ba Tri là nơi hội tụ của hai dòng sông lớn là sông Ba Lai và sông Hàm Luông, tạo nên vùng đất trù phú, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế biển. Huyện có diện tích 354,80 km², dân số năm 2019 đạt 184.730 người, là địa phương có số dân đông nhất tỉnh Bến Tre. Mật độ dân số trung bình đạt 521 người/km², cho thấy sự tập trung dân cư khá cao so với các khu vực khác. Huyện lỵ là thị trấn Ba Tri, cách thành phố Bến Tre khoảng 36 km về phía đông nam.
Đặc điểm địa hình của Ba Tri chủ yếu là đồng ruộng, đất giồng và bãi biển, không có nhiều vườn cây ăn trái như các huyện phía Tây nhưng lại rất giàu tiềm năng cho sản xuất lúa gạo, muối và khai thác hải sản. Từ lâu, nơi đây đã là điểm định cư sớm nhất của những lưu dân người Việt trên đất Bến Tre, mang đậm dấu ấn văn hóa và lịch sử.
Ranh giới hành chính của huyện Ba Tri được xác định rõ ràng như sau:
- Phía Đông Bắc giáp huyện Bình Đại với ranh giới tự nhiên là sông Ba Lai
- Phía Tây Bắc giáp huyện Giồng Trôm
- Phía Tây Nam giáp huyện Thạnh Phú với ranh giới tự nhiên là sông Hàm Luông
- Phía Đông Nam giáp Biển Đông (chiều dài đường bờ biển gần 10 km)
Đơn vị hành chính
Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, huyện Ba Tri có 1 thị trấn và 22 xã. Tuy nhiên, trước sáp nhập, cơ cấu hành chính của huyện đã có sự điều chỉnh, bao gồm 2 thị trấn và 20 xã. Cụ thể:
- Thị trấn: Ba Tri (huyện lỵ), Tiệm Tôm.
- Xã: An Bình Tây, An Đức, An Hiệp, An Hòa Tây, An Ngãi Tây, An Ngãi Trung, An Phú Trung, Bảo Thạnh, Bảo Thuận, Mỹ Chánh, Mỹ Hòa, Mỹ Nhơn, Mỹ Thạnh, Phú Lễ, Phước Ngãi, Tân Hưng, Tân Thủy, Tân Xuân, Vĩnh An, Vĩnh Hòa.
Hạ tầng và các điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Trong những năm gần đây, huyện Ba Tri đã có những bước tiến quan trọng trong việc phát triển cơ sở hạ tầng, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế - xã hội. Hệ thống giao thông, điện, nước sạch và viễn thông được đầu tư đồng bộ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân. Thị trấn Ba Tri hiện đang trong quá trình hoàn thiện để hướng tới mục tiêu trở thành đô thị loại IV, với nhiều công trình hạ tầng công cộng như trường học, bệnh viện, trung tâm thương mại và khu dân cư mới.
Song song với đó, các tuyến đường kết nối nội huyện và liên huyện được mở rộng, giúp rút ngắn thời gian di chuyển, đồng thời tạo thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa, phát triển dịch vụ và thương mại. Hệ thống điện lưới quốc gia và trạm cấp nước sạch được mở rộng đến các xã vùng sâu, vùng xa, đảm bảo chất lượng đời sống cho cư dân nông thôn.
Kinh tế
Kinh tế huyện Ba Tri mang đậm nét đặc trưng của một vùng ven biển, với thế mạnh về nông nghiệp, ngư nghiệp và công nghiệp chế biến. Huyện có diện tích đất phù sa màu mỡ, thích hợp cho trồng lúa, rau màu và cây công nghiệp ngắn ngày. Nghề muối truyền thống vẫn được duy trì tại một số xã ven biển, góp phần tạo thêm nguồn thu nhập cho cư dân địa phương.
Bên cạnh nông nghiệp, nghề đánh bắt và nuôi trồng thủy sản là một trong những trụ cột của kinh tế Ba Tri. Ngư dân khai thác hải sản ven bờ và xa bờ, đồng thời nhiều hộ gia đình đầu tư vào nuôi tôm, cá tra, nghêu… giúp gia tăng sản lượng thủy sản đáng kể. Các sản phẩm từ hải sản Ba Tri không chỉ đáp ứng nhu cầu trong tỉnh mà còn phục vụ xuất khẩu, đem lại nguồn ngoại tệ quan trọng.
Ngoài ra, huyện Ba Tri đang thu hút nhiều dự án công nghiệp và bất động sản. Tiêu biểu như cụm công nghiệp An Đức, khu công nghiệp Bảo Thạnh, khu đô thị ven biển An Thủy… Những dự án này không chỉ thay đổi diện mạo đô thị mà còn mở ra nhiều cơ hội việc làm, thúc đẩy phát triển dịch vụ và thị trường bất động sản địa phương.
Với định hướng phát triển kinh tế biển gắn liền với công nghiệp chế biến và du lịch, Ba Tri đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư chiến lược, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng bền vững và hiện đại.
Văn hóa, lễ hội và di tích lịch sử
Ba Tri không chỉ nổi bật về kinh tế nông nghiệp và hải sản mà còn là mảnh đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa. Đây là quê hương của nhiều danh nhân, nhà thơ, chí sĩ yêu nước nổi tiếng. Đặc biệt, mộ và đền thờ cụ Nguyễn Đình Chiểu – nhà thơ mù, thầy giáo và thầy thuốc nổi tiếng – tọa lạc tại xã An Đức, đã được UNESCO vinh danh trong danh sách các danh nhân văn hóa thế giới. Đây là một trong những điểm đến quan trọng, thu hút đông đảo du khách, học giả và người dân đến tham quan, tưởng niệm hàng năm.
Ngoài các di tích lịch sử, Ba Tri còn nổi tiếng với nghề truyền thống và ẩm thực đặc sắc. Dù nghề ươm tơ, dệt lụa từng vang danh trước năm 1945 đã mai một, nhưng vùng đất này vẫn giữ được nhiều giá trị văn hóa dân gian. Du khách khi đến Ba Tri thường thưởng thức các món ăn đặc sản như nghêu, sò huyết, tôm biển, cá khô… Đây là những sản phẩm vừa phục vụ đời sống thường ngày, vừa trở thành hàng hóa giá trị phục vụ du lịch.
Định hướng phát triển năm 2030, tầm nhìn năm 2050
Giai đoạn đến năm 2030
Theo bản đồ quy hoạch huyện Ba Tri đến năm 2030, địa phương này sẽ phát triển theo hướng toàn diện và bền vững, dựa trên 3 trụ cột chính: kinh tế – xã hội – môi trường. Trọng tâm của giai đoạn này là nâng cấp hạ tầng giao thông, xây dựng các khu công nghiệp và phát triển du lịch ven biển.
Một trong những dự án trọng điểm là Khu đô thị ven biển Ba Tri (xã An Thủy) với diện tích 120 ha, vốn đầu tư 600 tỷ đồng. Đây sẽ là khu đô thị hiện đại, vừa đáp ứng nhu cầu về nhà ở, vừa phục vụ phát triển du lịch sinh thái ven biển. Song song với đó là Cụm công nghiệp An Đức – Ba Tri với quy mô 200 ha, vốn đầu tư 1.000 tỷ đồng, tập trung vào chế biến nông – thủy sản và công nghệ cao. Những dự án này không chỉ tạo việc làm cho hàng nghìn lao động mà còn góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa.
Hạ tầng giao thông cũng được đầu tư mạnh mẽ. Quốc lộ 57 được nâng cấp, cùng với hệ thống đường liên huyện và cảng Ba Tri sẽ giúp kết nối thuận lợi với các trung tâm kinh tế trong tỉnh và khu vực lân cận. Ngoài ra, việc phát triển giao thông đường thủy sẽ khai thác hiệu quả lợi thế ven biển, giảm tải cho đường bộ và mở rộng cơ hội giao thương.
Xem chi tiết: Bản đồ quy hoạch huyện Ba Tri
Tầm nhìn đến năm 2050
Định hướng dài hạn đến năm 2050 của huyện Ba Tri đặt ra mục tiêu trở thành một trung tâm phát triển kinh tế biển, công nghiệp sạch và du lịch sinh thái của tỉnh Bến Tre. Với lợi thế vị trí chiến lược nằm giữa hai cửa sông lớn và giáp Biển Đông, Ba Tri được quy hoạch theo mô hình đa trung tâm phát triển, trong đó mỗi khu vực sẽ đảm nhiệm một vai trò riêng biệt.
Ở lĩnh vực công nghiệp, các khu công nghiệp như Bảo Thạnh, Tân Xuân, Cụm công nghiệp Tân Xuân sẽ tiếp tục mở rộng và đi theo hướng công nghiệp công nghệ cao, thân thiện với môi trường. Mục tiêu là biến Ba Tri trở thành điểm đến đầu tư an toàn, hiện đại và bền vững, thu hút các doanh nghiệp trong lĩnh vực chế biến nông – thủy sản, công nghệ sinh học và năng lượng tái tạo.
Về đô thị, thị trấn Ba Tri sẽ phát triển lên đô thị loại III, với hệ thống hạ tầng hiện đại, đồng bộ. Các khu đô thị mới ven biển sẽ hình thành những khu dân cư, thương mại, dịch vụ chất lượng cao, phục vụ nhu cầu ngày càng đa dạng của cư dân và khách du lịch.
