Tổng quan về huyện Nghĩa Hưng
Huyện Nghĩa Hưng nằm ở phía Nam tỉnh Nam Định, trong vùng đồng bằng sông Hồng, với vị trí chiến lược gần biển và sông lớn.Trung tâm hành chính hiện tại là thị trấn Liễu Đề, cách TP Nam Định khoảng 45 km về hướng Nam, và cách Hà Nội khoảng 135 km về phía Đông Nam.
- Phía Đông giáp các huyện Nam Trực, Hải Hậu, Trực Ninh
- Phía Tây giáp hai huyện Kim Sơn và Yên Khánh (tỉnh Ninh Bình)
- Phía Nam nằm bên Vịnh Bắc Bộ, có bờ biển dài khoảng 12 km
- Phía Bắc giáp các huyện Vụ Bản và Ý Yên
Nghĩa Hưng mang đặc trưng đồng bằng ven biển, được sông Đáy, sông Ninh Cơ và sông Đào bao quanh, có đầm nước mặn, bãi cát và đụn dày, cùng rừng phòng hộ ven biển được UNESCO công nhận thuộc khu dự trữ sinh quyển vùng châu thổ sông Hồng
Đơn vị hành chính
Huyện có 20 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 3 thị trấn:
- Thị trấn Liễu Đề (huyện lỵ)
- Thị trấn Quỹ Nhất
- Thị trấn Rạng Đông
và 17 xã: Đồng Thịnh, Hoàng Nam, Nam Điền, Nghĩa Châu, Nghĩa Hải, Nghĩa Hồng, Nghĩa Hùng, Nghĩa Lạc, Nghĩa Lâm, Nghĩa Lợi, Nghĩa Phong, Nghĩa Phú, Nghĩa Sơn, Nghĩa Thái, Nghĩa Thành, Nghĩa Trung, Phúc Thắng
Hạ tầng và các đặc điểm nổi bật
Cơ sở hạ tầng
Giao thông: Huyện được hưởng lợi từ các tuyến giao thông quan trọng gồm quốc lộ 21B, 37B, các đường tỉnh 55, 493, 508. Tuyến cao tốc Ninh Bình – Hải Phòng và đường bộ ven biển chạy qua nâng cao khả năng kết nối.
- Nổi bật là cầu Thịnh Long dài 2,36 km nối xã Hải Châu (Hải Hậu) với Nghĩa Bình (Nghĩa Hưng), đã đưa vào sử dụng năm 2020, thiết kế tốc độ 80 km/h, góp phần thúc đẩy lưu thông hàng hóa và du lịch.
- Dự án kênh đào nối sông Đáy – Ninh Cơ, với vốn ODA, dự kiến hoàn thành giữa 2022, cho phép tàu 2.000–3.000 tấn lưu thông qua huyện.
Thủy lợi & đê biển: Hệ thống đê, kênh mương nội đồng và đê biển được xây dựng kiên cố, phục vụ phòng chống mặn, bảo vệ diện tích nuôi trồng thủy sản và phát triển kinh tế biển .
Giáo dục & y tế: Nghĩa Hưng có truyền thống giáo dục tốt, với 3 trường THPT, 25 THCS, 23 tiểu học và 24 trường mầm non; trung tâm y tế huyện và trạm y tế xã đảm bảo chăm sóc sức khỏe cơ bản.
Kinh tế
- Ngư nghiệp & thủy sản: Đây là ngành then chốt, diện tích nuôi trồng khoảng 2.450 ha, sản lượng đạt ~38.150 tấn/năm (2015–2020); đội tàu 485 phương tiện, trong đó 200 tàu trên 300 CV; khai thác đạt ~18.580 tấn/năm
- Nông nghiệp: Trồng lúa, khoai, lạc, đay, cói; nuôi vịt, lợn; sản xuất muối và đóng tàu.
- Công nghiệp & xây dựng: Năm 2018, ngành này chiếm ~37,1% kinh tế huyện; có công nghiệp nhẹ, cơ khí, chế biến hải sản; đáng chú ý là khu công nghiệp Dệt may Rạng Đông quy mô 600 ha, tạo việc làm cho ~40.000 lao động
- Dịch vụ: Chiếm ~34,9% cơ cấu; thương mại, vận tải, dịch vụ hỗ trợ du lịch biển và sinh thái phát triển
- Kinh tế cơ bản: Năm 2018, tổng thu ngân sách là 1.006 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người đạt ~1.880 USD (~43 triệu đồng)
Khu công nghiệp, làng nghề công nghiệp
- Khu công nghiệp chủ lực: Khu dệt may Rạng Đông (600 ha) tại thị trấn Rạng Đông và xã lân cận, tạo việc làm quy mô lớn.
- Các làng nghề truyền thống: gồm dệt chiếu cói (Giao Lạc), chế biến muối (Giao Hải), mộc dân dụng (Giao An), làm nem (Giao Tiến), sản xuất nước mắm (Sa Châu), may áo cưới (Đại Đồng), nón (Đào Khê).
Làng nghề nón Đào Khê
Di tích – Lễ hội
Tiêu biểu gồm: Đình Hưng Lộc, chùa Hạ Kỳ (xã Đồng Thịnh), đền Phạm Văn Nghị (Nghĩa Lâm), đền Doãn Khuê (Nghĩa Thành).
Lễ hội truyền thống tiêu biểu: phiên chợ Xuân tại Liễu Đề (6 Tết), chợ Viềng Hải Lạng – Đồng Thịnh (7 Tết); lễ hội cầu ngư, đình làng diễn ra đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc.
Định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Mục tiêu đến năm 2030
- Phát triển Khu công nghiệp Rạng Đông thành trung tâm dệt – may lớn, mở rộng thu hút đầu tư và việc làm.
- Hoàn thiện mạng lưới giao thông, thủy lợi, đê biển – kênh rạch đạt chuẩn; tận dụng hiệu quả cầu Thịnh Long và tuyến đường ven biển.
- Phát triển ngư nghiệp theo hướng hiện đại, xa bờ và kết hợp bảo vệ môi trường.
- Đẩy mạnh du lịch sinh thái và văn hóa, tăng cạnh tranh sản phẩm nông nghiệp, thủy sản đưa ra thị trường cao cấp.
- Đẩy nhanh đô thị hóa Liễu Đề và thị trấn Rạng Đông, nâng cấp đô thị loại IV.
>>>Xem thêm: Bản đồ quy hoạch huyện Nghĩa Hưng
Tầm nhìn đến năm 2050
- Đô thị thông minh & sinh thái: Liễu Đề, Rạng Đông phát triển thành đô thị vệ tinh xanh – thông minh, có dịch vụ công nghiệp nhẹ và du lịch ven biển.
- Kinh tế đa trụ cột: Nghĩa Hưng trở thành địa phương trọng điểm về ngư nghiệp chất lượng cao, công nghiệp sạch, logistics và du lịch sinh thái.
- Phát triển xanh – bền vững: Đê biển, hệ thống xử lý chất thải và quản lý môi trường được nâng cao, ứng phó biến đổi khí hậu.
- Giữ gìn bản sắc văn hóa – cộng đồng: Di tích được bảo tồn, lễ hội tiếp tục duy trì với tôn chỉ văn hóa – lịch sử sâu sắc; du lịch cộng đồng phát triển gắn với trải nghiệm văn hóa.
